Παναγιώτης Μαυροειδής Δεν είναι μόνο ο Πρωθυπουργός και ο Βενιζέλος που μας έχουν γανώσει το κεφάλι από το πρωί μέχρι το βράδυ, για την ''εξασφάλιση υψηλής χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ''. Είναι που δεν υπάρχει και υποψήφιος δήμαρχος, που για να δείξει πως έχει γνώσεις του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, δεν παραλείπει να υπόσχεται και ‘’αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ’’. Ο στόχος αυτός αποτελεί την μοναδική σχεδόν απάντηση στο πρόγραμμα του υποψήφιου δημάρχου Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ Γαβριήλ Σακελλαρίδη, αλλά και όλων σχεδόν των υποψηφίων που στηρίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Λέτε η ΕΕ να μας χαρίζει το σχοινί με το οποίο θα κρεμάσουμε τα μνημόνια που μας επέβαλε ή και θα πνίξουμε την ίδια;
Καμία σχέση με την πραγματικότητα. Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά.
Πρώτο: για πόσα χρήματα μιλάμε;
Το «Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης» ή «ΣΕΣ», όπως θα λέγεται το πρόγραμμα το οποίο θα διαδεχτεί το ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020, μπορεί να φτάσει σε ένα πoσό της τάξης των 14 δις € για μια επταετία, δηλαδή για 2 δις € τον χρόνο.
Είναι μεγάλο ή μικρό το ποσό; Για να έχουμε μια αίσθηση ας συγκρίνουμε αυτά τα χρήματα που έρχονται από την ΕΕ (και έχουν συλλεχθεί από φορολογούμενους εργαζόμενους, μεταξύ των οποίων και ημών), με αυτά που πάνε προς αυτήν (και θα τα τσεπώσουν οι τράπεζές της)
Στα επόμενα 7 χρόνια (όπως μας δείχνει και το γράφημα που ακολουθεί) θα πληρώσουμε για τόκους και τα χρεολύσια των τοκογλυφικών τους δανείων συνολικά 120,1 δις, που σημαίνει 17,1 δις € τον χρόνο. Κοντολογίς, για κάθε 1 ευρώ που παίρνουμε, θα δίνουμε 8,5 ευρώ (και μια γονυκλισία)! Δεν είναι και άσχημα, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκά σκεπτόμενους….
Δεύτερο: Τα χρήματα αυτά δίνονται μόνο εάν…
Τα ποσά αυτά δεν χαρίζονται. Χορηγούνται εάν… Υπάρχει εδώ η μαγική λέξη''αιρεσιμότητα''. Δηλαδή ‘’θα στα δώσω εάν κάνεις αυτό και εκείνο, με αυτό τον τρόπο, που θα μετρήσω εγώ…’’. Αλλά ας δούμε συγκεκριμένα:
Για να διεκδικήσει ένας φορέας χρήματα μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ, πρέπει να ξεκινά από κάποια αφετηρία. Αναφέρεται σχετικά: «Οι επενδύσεις θα ξεκινούν μόνο αφούτεθούν σε εφαρμογή συγκεκριμένες στρατηγικές ή εκπληρωθούν ορισμένες προϋποθέσεις (βλ. αναθεωρήσεις φιλικές στις επιχειρήσεις, στρατηγικές μεταφορών κ.ά.)»
Χρειάζονται επεξηγήσεις; Ας θυμηθούμε το μαρτύριο της σταγόνας κάθε φορά που είναι να πάρει η Ελλάδα τη ...δόση της. Απέλυσες αυτούς; Ιδιωτικοποίησες εκείνο; Φορολόγησες το άλλο; Και ούτω καθεξής.
Ταυτόχρονα, πρέπει να έχει τεθεί και συγκεκριμένος καταληκτικός στόχος, ο οποίος να είναι αρεστός και επιλέξιμος από την ΕΕ. Χώρες και περιφέρειες θα πρέπει να ανακοινώσουν προκαταβολικά τους στόχους που σκοπεύουν να επιτύχουν με τους διαθέσιμους πόρους, καθώς επίσης και τον ακριβή τρόπο μέτρησης της προόδου που καταγράφεται στην πορεία επίτευξης των στόχων αυτών. Προβλέπεται τακτική παρακολούθηση και επεξεργασία του τρόπου χρήσης των χρηματοοικονομικών πόρων. Για τις πιο... «αποτελεσματικές» περιφέρειες θα υπάρχειέξτρα χρηματοδότηση (βλ. αποθεματικό απόδοσης).
Εντάξει, δεν είναι κακό θα πει κάποιος. Ας έχουμε μια ανάπτυξη και ας είναι καπιταλιστική σε πρώτη φάση. Ας ξεντύσουμε τις ντροπαλές φράσεις, για να δούμε τι θα βρούμε από μέσα.
Θα μας βοηθήσουν δύο παραδείγματα σε αυτό.
α.Τα κονδύλια για το νερό ή τα σκουπίδια δε θα εκταμιεύονται αν προηγουμένως οι υπηρεσίες, που θα προκύψουν ως καταληκτικός στόχος, δεν τιμολογηθούν με «ανταποδοτικό τρόπο», δηλαδή αν δεν πολλαπλασιαστούν οι χρεώσεις στα τιμολόγια.Δηλαδή: ''Θές χρηματοδότηση; Απέδειξε με ότι δε θα υπάρχει δημόσια χρήση, έστω και κατά μερικό τρόπο''.
β.Τα κονδύλια για θέσεις εργασίας δε θα δίνονται αν δε χρηματοδοτούν ελαστικές μορφές εργασίας. Εδώ ας σημειωθεί η διαφορά με παλιότερα προγράμματα της ΕΕ. Σε χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων, όπως για βιομηχανική έρευνα αν γινόταν πρόσληψη προσωπικού τότε, αν η απσχόληση ήταν με μόνιμη σχέση εργασίας η επιδότηση θα ήταν 30%, ενώ αν ήταν με ελαστική σχέση εργασίας, η επιδότηση αυξανόταν στο 50%. Σαφές το σπρώξιμο. Τώρα ακόμη και αυτή η ''επιλογή'' (που είναι φανερό πως απαντιόταν) καταργείται: Μόνο ελαστική εργασία με προσωρινή απασχόληση. Η ΕΕ βαθαίνει και προοδεύει…
Τρίτο: Έχουν σχέση το ΕΣΠΑ με τα μνημόνια και τα αποκρουστικά αποτύπωματά τους;
Οργανικότατη!
Στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, «τα προγράμματα θα πρέπει να είναισυνεκτικά με τα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί με τα κράτη μέλη...»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύναται να ζητήσει τροποποίηση των προγραμμάτων, «…προκειμένου να στηρίξουν βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ή ως ύστατη λύση, μπορεί να αναστείλει τη χορήγηση κονδυλίων σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης και σοβαρής παραβίασης οικονομικών συστάσεων».
Αυτή η επισήμανση που ισοδυναμεί με σαφή απειλή, πρέπει να συνδεθεί με το γεγονός, της επιβολής μόνιμου μνημονιακού καθεστώτος αντιδραστικών αντεργατικών ‘’μεταρρυθμίσεων’’ στο πλαίσιο της ΕΕ, λόγω της εφαρμογής του Δημοσιονομικού Συμφώνου και των Κανονισμών 472 και 473 που δρομολογούν μνημόνια διαρκείας για την Ελλάδα και άλλες χώρες (αυτό έχει εξηγηθεί εδώ: Έξοδος από την ΕΕ, για να ζήσει ο λαός!).
Συμπέρασμα: Το ΕΣΠΑ είναι εργαλείο εφαρμογής της μόνιμης μνημονιακής πολιτικής της ΕΕ. Είναι μοχλός και μέσο για την άμεση και ταχεία επιβολή των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων στην ελληνική κοινωνία. Τα κονδύλια του ΕΣΠΑ είναι αξεχώριστα από την αντιδραστική πολιτική της ΕΕ. Στην ουσία χρηματοδοτούν την εφαρμογή της.
Ας θυμηθούμε το παραμύθι με τις αγροτικές επιδοτήσεις. Δεν δόθηκαν για να ζήσουν οι αγρότες, αλλά για να επιδοτηθεί η αναδιάρθρωση καλλιεργειών στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Για να επιβληθεί η μείωση παραγωγής και το ξεκλήρισμα των φτωχο-μεσαίων αγροτών. Αλλά και για να διαμορφωθούν ταυτόχρονα οι μεγαλο-αγρότες καπιταλιστές της υπαίθρου. Δεν είναι ανάγκη να τα καταφέρουν πάλι…
Λέτε η ΕΕ να μας χαρίζει το σχοινί με το οποίο θα κρεμάσουμε τα μνημόνια που μας επέβαλε ή και θα πνίξουμε την ίδια;
Καμία σχέση με την πραγματικότητα. Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά.
Πρώτο: για πόσα χρήματα μιλάμε;
Το «Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης» ή «ΣΕΣ», όπως θα λέγεται το πρόγραμμα το οποίο θα διαδεχτεί το ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020, μπορεί να φτάσει σε ένα πoσό της τάξης των 14 δις € για μια επταετία, δηλαδή για 2 δις € τον χρόνο.
Είναι μεγάλο ή μικρό το ποσό; Για να έχουμε μια αίσθηση ας συγκρίνουμε αυτά τα χρήματα που έρχονται από την ΕΕ (και έχουν συλλεχθεί από φορολογούμενους εργαζόμενους, μεταξύ των οποίων και ημών), με αυτά που πάνε προς αυτήν (και θα τα τσεπώσουν οι τράπεζές της)
Στα επόμενα 7 χρόνια (όπως μας δείχνει και το γράφημα που ακολουθεί) θα πληρώσουμε για τόκους και τα χρεολύσια των τοκογλυφικών τους δανείων συνολικά 120,1 δις, που σημαίνει 17,1 δις € τον χρόνο. Κοντολογίς, για κάθε 1 ευρώ που παίρνουμε, θα δίνουμε 8,5 ευρώ (και μια γονυκλισία)! Δεν είναι και άσχημα, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκά σκεπτόμενους….
Δεύτερο: Τα χρήματα αυτά δίνονται μόνο εάν…
Τα ποσά αυτά δεν χαρίζονται. Χορηγούνται εάν… Υπάρχει εδώ η μαγική λέξη''αιρεσιμότητα''. Δηλαδή ‘’θα στα δώσω εάν κάνεις αυτό και εκείνο, με αυτό τον τρόπο, που θα μετρήσω εγώ…’’. Αλλά ας δούμε συγκεκριμένα:
Για να διεκδικήσει ένας φορέας χρήματα μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ, πρέπει να ξεκινά από κάποια αφετηρία. Αναφέρεται σχετικά: «Οι επενδύσεις θα ξεκινούν μόνο αφούτεθούν σε εφαρμογή συγκεκριμένες στρατηγικές ή εκπληρωθούν ορισμένες προϋποθέσεις (βλ. αναθεωρήσεις φιλικές στις επιχειρήσεις, στρατηγικές μεταφορών κ.ά.)»
Χρειάζονται επεξηγήσεις; Ας θυμηθούμε το μαρτύριο της σταγόνας κάθε φορά που είναι να πάρει η Ελλάδα τη ...δόση της. Απέλυσες αυτούς; Ιδιωτικοποίησες εκείνο; Φορολόγησες το άλλο; Και ούτω καθεξής.
Ταυτόχρονα, πρέπει να έχει τεθεί και συγκεκριμένος καταληκτικός στόχος, ο οποίος να είναι αρεστός και επιλέξιμος από την ΕΕ. Χώρες και περιφέρειες θα πρέπει να ανακοινώσουν προκαταβολικά τους στόχους που σκοπεύουν να επιτύχουν με τους διαθέσιμους πόρους, καθώς επίσης και τον ακριβή τρόπο μέτρησης της προόδου που καταγράφεται στην πορεία επίτευξης των στόχων αυτών. Προβλέπεται τακτική παρακολούθηση και επεξεργασία του τρόπου χρήσης των χρηματοοικονομικών πόρων. Για τις πιο... «αποτελεσματικές» περιφέρειες θα υπάρχειέξτρα χρηματοδότηση (βλ. αποθεματικό απόδοσης).
Εντάξει, δεν είναι κακό θα πει κάποιος. Ας έχουμε μια ανάπτυξη και ας είναι καπιταλιστική σε πρώτη φάση. Ας ξεντύσουμε τις ντροπαλές φράσεις, για να δούμε τι θα βρούμε από μέσα.
Θα μας βοηθήσουν δύο παραδείγματα σε αυτό.
α.Τα κονδύλια για το νερό ή τα σκουπίδια δε θα εκταμιεύονται αν προηγουμένως οι υπηρεσίες, που θα προκύψουν ως καταληκτικός στόχος, δεν τιμολογηθούν με «ανταποδοτικό τρόπο», δηλαδή αν δεν πολλαπλασιαστούν οι χρεώσεις στα τιμολόγια.Δηλαδή: ''Θές χρηματοδότηση; Απέδειξε με ότι δε θα υπάρχει δημόσια χρήση, έστω και κατά μερικό τρόπο''.
β.Τα κονδύλια για θέσεις εργασίας δε θα δίνονται αν δε χρηματοδοτούν ελαστικές μορφές εργασίας. Εδώ ας σημειωθεί η διαφορά με παλιότερα προγράμματα της ΕΕ. Σε χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων, όπως για βιομηχανική έρευνα αν γινόταν πρόσληψη προσωπικού τότε, αν η απσχόληση ήταν με μόνιμη σχέση εργασίας η επιδότηση θα ήταν 30%, ενώ αν ήταν με ελαστική σχέση εργασίας, η επιδότηση αυξανόταν στο 50%. Σαφές το σπρώξιμο. Τώρα ακόμη και αυτή η ''επιλογή'' (που είναι φανερό πως απαντιόταν) καταργείται: Μόνο ελαστική εργασία με προσωρινή απασχόληση. Η ΕΕ βαθαίνει και προοδεύει…
Τρίτο: Έχουν σχέση το ΕΣΠΑ με τα μνημόνια και τα αποκρουστικά αποτύπωματά τους;
Οργανικότατη!
Στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, «τα προγράμματα θα πρέπει να είναισυνεκτικά με τα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί με τα κράτη μέλη...»
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύναται να ζητήσει τροποποίηση των προγραμμάτων, «…προκειμένου να στηρίξουν βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ή ως ύστατη λύση, μπορεί να αναστείλει τη χορήγηση κονδυλίων σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης και σοβαρής παραβίασης οικονομικών συστάσεων».
Αυτή η επισήμανση που ισοδυναμεί με σαφή απειλή, πρέπει να συνδεθεί με το γεγονός, της επιβολής μόνιμου μνημονιακού καθεστώτος αντιδραστικών αντεργατικών ‘’μεταρρυθμίσεων’’ στο πλαίσιο της ΕΕ, λόγω της εφαρμογής του Δημοσιονομικού Συμφώνου και των Κανονισμών 472 και 473 που δρομολογούν μνημόνια διαρκείας για την Ελλάδα και άλλες χώρες (αυτό έχει εξηγηθεί εδώ: Έξοδος από την ΕΕ, για να ζήσει ο λαός!).
Συμπέρασμα: Το ΕΣΠΑ είναι εργαλείο εφαρμογής της μόνιμης μνημονιακής πολιτικής της ΕΕ. Είναι μοχλός και μέσο για την άμεση και ταχεία επιβολή των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων στην ελληνική κοινωνία. Τα κονδύλια του ΕΣΠΑ είναι αξεχώριστα από την αντιδραστική πολιτική της ΕΕ. Στην ουσία χρηματοδοτούν την εφαρμογή της.
Ας θυμηθούμε το παραμύθι με τις αγροτικές επιδοτήσεις. Δεν δόθηκαν για να ζήσουν οι αγρότες, αλλά για να επιδοτηθεί η αναδιάρθρωση καλλιεργειών στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Για να επιβληθεί η μείωση παραγωγής και το ξεκλήρισμα των φτωχο-μεσαίων αγροτών. Αλλά και για να διαμορφωθούν ταυτόχρονα οι μεγαλο-αγρότες καπιταλιστές της υπαίθρου. Δεν είναι ανάγκη να τα καταφέρουν πάλι…