Ο θεσμός των αδειών των φυλακισμένων αποτελεί μια από τις πιο επιτυχημένες μεταρρυθμίσεις στην πρόσφατη πολιτική ιστορία. Η σοκαριστική δολοφονία του δεσμοφύλακα Γιώργου Τσιρώνη από κρατούμενο στις φυλακές Μαλανδρίνου, αποδεικνύει για πολλοστή φορά το πόσο καταστροφικά λειτουργεί η κυβέρνηση. Μια κυβέρνηση που στ’ όνομα του νόμου και της τάξης σπέρνει την ανομία και το χάος. Μια κυβέρνηση που, επιχειρώντας απεγνωσμένα να αλλάξει την πολιτική ατζέντα, αποφεύγοντας το ακανθώδες ζήτημα της οικονομίας, δεν διστάζει να δημιουργεί προβλήματα εκεί που δεν υπάρχουν ή να παροξύνει τα ήδη υπάρχοντα.
Ο θεσμός των αδειών των φυλακισμένων αποτελεί μια από τις πιο επιτυχημένες μεταρρυθμίσεις στην πρόσφατη πολιτική ιστορία. Υπενθυμίζουμε ότι ο πολιτικός που τις θεσμοθέτησε για πρώτη φορά ήταν ο Θανάσης Κανελλόπουλος, ένας από τους ιστορικούς ηγέτες της Νέας Δημοκρατίας. Οι άδειες (μαζί με άλλα δικαιώματα των φυλακισμένων όπως τα επισκεπτήρια και ο προαυλισμός) λειτουργούν θετικά σε δύο επίπεδα. Από τη μια μεριά κάνουν πιο ανθρώπινες τις έτσι κι αλλιώς σκληρές συνθήκες κράτησης. Η φυλάκιση είναι αυτή καθαυτή μια παρά φύσιν κατάσταση, μιας και η ανθρώπινη υπόσταση είναι συνυφασμένη με την ελευθερία. Οι άδειες κάνουν πιο υποφερτή τη συνθήκη του εγκλεισμού και κρατάνε ζωντανή την ελπίδα του φυλακισμένου. Ειδικά για όσους εκτίουν μακροχρόνιες ποινές, είναι ακόμα πιο σημαντικές αφού αποτελούν τη μόνη αχτίδα φωτός στο σκοτεινό τούνελ του πολύχρονου εγκλεισμού.
Όμως οι άδειες δεν λειτουργούν επ’ ωφελεία μόνο των κρατουμένων. Συνιστούν βασικό σταθεροποιητικό παράγοντα του ίδιου του σωφρονιστικού συστήματος. Από τη στιγμή που η παροχή άδειας συνδέεται ευθέως με την καλή συμπεριφορά του εγκλείστου, αυτός έχει κάθε λόγο να αποφεύγει την εμπλοκή του σε φασαρίες. Ιδιαίτερα για τους βαρυποινίτες, η άδεια συνιστά το βασικό ανάχωμα απέναντι σε απονενοημένα διαβήματα. Πιθανόν να μη χρειάζεται καν επιχειρηματολογία για τη χρησιμότητα των αδειών, αφού και μόνο η ανακοίνωση του περιορισμού τους, προκάλεσε κύμα αναταραχής στις φυλακές.
Η κυβέρνηση βρήκε την κατάλληλη αφορμή στην παραβίαση της άδειας από τον Χρστόδουλο Ξηρό για να προβεί σε μια άφρονα και αυταρχική κίνηση, περικόπτοντας τις άδειες και δημιουργώντας φυλακές υψίστης ασφαλείας. Πέραν του ότι στην εφαρμογή του κάθε θεσμός έχει ένα προβλεπόμενο περιθώριο αποτυχιών (αυτό στην περίπτωση των αδειών είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο), το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο (στο βαθμό που λειτουργήσει βέβαια) είναι επαρκές για τη διασφάλιση του σωφρονιστικού συστήματος. Ο περιορισμός των αδειών και η δημιουργία φυλακών υψίστης ασφαλείας αφ’ ενός μεν θα καταστήσουν αφόρητες τις συνθήκες κράτησης (που ήδη είναι απαράδεκτες λόγω του υπερπληθυσμού και των ελλιπών υποδομών), αφ’ ετέρου δε, θα αποσταθεροποιήσουν τελείως τις φυλακές. Βρισκόμαστε δηλαδή μπροστά σε μια ακόμα αυταρχική ανοησία της κυβέρνησης.
Ο θεσμός των αδειών των φυλακισμένων αποτελεί μια από τις πιο επιτυχημένες μεταρρυθμίσεις στην πρόσφατη πολιτική ιστορία. Υπενθυμίζουμε ότι ο πολιτικός που τις θεσμοθέτησε για πρώτη φορά ήταν ο Θανάσης Κανελλόπουλος, ένας από τους ιστορικούς ηγέτες της Νέας Δημοκρατίας. Οι άδειες (μαζί με άλλα δικαιώματα των φυλακισμένων όπως τα επισκεπτήρια και ο προαυλισμός) λειτουργούν θετικά σε δύο επίπεδα. Από τη μια μεριά κάνουν πιο ανθρώπινες τις έτσι κι αλλιώς σκληρές συνθήκες κράτησης. Η φυλάκιση είναι αυτή καθαυτή μια παρά φύσιν κατάσταση, μιας και η ανθρώπινη υπόσταση είναι συνυφασμένη με την ελευθερία. Οι άδειες κάνουν πιο υποφερτή τη συνθήκη του εγκλεισμού και κρατάνε ζωντανή την ελπίδα του φυλακισμένου. Ειδικά για όσους εκτίουν μακροχρόνιες ποινές, είναι ακόμα πιο σημαντικές αφού αποτελούν τη μόνη αχτίδα φωτός στο σκοτεινό τούνελ του πολύχρονου εγκλεισμού.
Όμως οι άδειες δεν λειτουργούν επ’ ωφελεία μόνο των κρατουμένων. Συνιστούν βασικό σταθεροποιητικό παράγοντα του ίδιου του σωφρονιστικού συστήματος. Από τη στιγμή που η παροχή άδειας συνδέεται ευθέως με την καλή συμπεριφορά του εγκλείστου, αυτός έχει κάθε λόγο να αποφεύγει την εμπλοκή του σε φασαρίες. Ιδιαίτερα για τους βαρυποινίτες, η άδεια συνιστά το βασικό ανάχωμα απέναντι σε απονενοημένα διαβήματα. Πιθανόν να μη χρειάζεται καν επιχειρηματολογία για τη χρησιμότητα των αδειών, αφού και μόνο η ανακοίνωση του περιορισμού τους, προκάλεσε κύμα αναταραχής στις φυλακές.
Η κυβέρνηση βρήκε την κατάλληλη αφορμή στην παραβίαση της άδειας από τον Χρστόδουλο Ξηρό για να προβεί σε μια άφρονα και αυταρχική κίνηση, περικόπτοντας τις άδειες και δημιουργώντας φυλακές υψίστης ασφαλείας. Πέραν του ότι στην εφαρμογή του κάθε θεσμός έχει ένα προβλεπόμενο περιθώριο αποτυχιών (αυτό στην περίπτωση των αδειών είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο), το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο (στο βαθμό που λειτουργήσει βέβαια) είναι επαρκές για τη διασφάλιση του σωφρονιστικού συστήματος. Ο περιορισμός των αδειών και η δημιουργία φυλακών υψίστης ασφαλείας αφ’ ενός μεν θα καταστήσουν αφόρητες τις συνθήκες κράτησης (που ήδη είναι απαράδεκτες λόγω του υπερπληθυσμού και των ελλιπών υποδομών), αφ’ ετέρου δε, θα αποσταθεροποιήσουν τελείως τις φυλακές. Βρισκόμαστε δηλαδή μπροστά σε μια ακόμα αυταρχική ανοησία της κυβέρνησης.