Μπορεί η κυβέρνηση του Κατάρ να «ρίχνει» ήδη δισεκατομμύρια ευρώ στο χτίσιμο των εγκαταστάσεων εκείνων που θα φιλοξενήσουν το 2022 το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, όμως κανείς δεν μιλάει για τη σκοτεινή πλευρά της διοργάνωσης: εκείνη που λέει πως σε δύο χρόνια, μεταξύ 2012-13, πάνω από 964 εργάτες από διάφορες χώρες της Ασίας σκοτώθηκαν στα έργα κατασκευής των γηπέδων.
Η οργανωτική επιτροπή του εμιράτου προσπαθεί φυσικά να κρύψει τη σκοτεινή πλευρά των εργασιών «κάτω από το χαλάκι» και να κάνει σαν να μην υπάρχει, αλλά αυτό δεν είναι κάτι εύκολο από τη στιγμή που βλέπουν το φως της δημοσιότητας διαρκώς νέες καταγγελίες για άθλιες συνθήκες διαβίωσης των εργατών και κακομεταχείριση από τους προϊσταμένους τους.
Από το Νεπάλ στην κόλαση
Μια νέα έρευνα από τους δημοσιογράφους του περιοδικού «Spiegel» αποκαλύπτει και άλλες τραγικές ιστορίες με θύματα φτωχούς νεαρούς από το Νεπάλ και την Ινδία.
«Ο Γκανές από το Νεπάλ, για όσο καιρό εργάστηκε στο Κατάρ, έμενε σε ένα μικρό δωμάτιο μαζί με άλλους 30-40 συναδέλφους του. Στο χαλασμένο ξύλινο πάτωμα περπατούσαν άφθονες κατσαρίδες, ενώ οι αποκαμωμένοι άνδρες περιφέρονταν δίπλα τους με τα ποδιά τους γυμνά, χωρίς να φοράνε παπούτσια. Οι εργάτες συζητάνε μεταξύ τους για ποιον λόγο συνεχίζουν να διαμένουν τριάντα άνθρωποι κάτω από την ίδια στέγη, για ποιον λόγο τα γεύματα που τους προσφέρουν είναι τόσο μικρά και για ποιον λόγο οι τουαλέτες τους είναι τόσο βρώμικες» σημειώνει το άρθρο του γερμανικού περιοδικού, προσθέτοντας πως «ο Γκανές κατάφερε και ξέφυγε από την κόλαση του Κατάρ. Πλέον βρίσκεται πίσω στην πατρίδα του και στην οικογένειά του και ορκίζεται πως δεν θα πατήσει ξανά το πόδι του στο Κατάρ». Περίπου οι μισοί από τους 1,4 εκατομμύρια ξένους εργάτες που δουλεύουν στο Κατάρ έρχονται από την Ινδία και το Πακιστάν, το 16% είναι πολίτες Νεπάλ και οι υπόλοιποι κατάγονται από κράτη όπως το Ιράν, οι Φιλιππίνες, η Αίγυπτος και η Σρι Λάνκα.
«Θυμίζει καταναγκαστικά έργα»
Την ανελέητη εκμετάλλευση των ξένων εργατών στο Κατάρ περιγράφει σε πρόσφατη έκθεσή της και η Διεθνής Αμνηστία. Η οργάνωση μιλάει για «συνθήκες διαβίωσης που προκαλούν σοκ». Και καταγγέλλει ότι πολλοί επιστάτες μεταχειρίζονται σαν «ζώα» τους μετανάστες οικοδόμους στα εργοτάξια. Οι ξένοι εργάτες στο Κατάρ είναι αντιμέτωποι με «μη καταβολή των μισθών τους, σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας και ένα επίπεδο συνθηκών διαβίωσης που σοκάρει» αναφέρει η έκθεση της Αμνηστίας. Επισημαίνεται μάλιστα χαρακτηριστικά ότι η εκμετάλλευση των εργαζομένων έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό που «σε ορισμένες περιπτώσεις η κατάστασή τους θα μπορούσε να συγκριθεί με την υποβολή τους σε καταναγκαστικά έργα».
Η βρετανική εφημερίδα «The Guardian» δημοσίευσε μια έρευνα στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου, στην οποία κατήγγειλε ότι 44 εργάτες έχασαν τη ζωή τους μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου 2013 σε μια τοποθεσία του Κατάρ, κάτι που οι Αρχές της χώρας αρνήθηκαν.
Το μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA Τέο Τσβάντσιγκερ έχει παραδεχτεί ότι οι συνθήκες εργασίας των μεταναστών εργατών στις αθλητικές εγκαταστάσεις που κατασκευάζονται για το Μουντιάλ είναι «απαράδεκτες και φρικτές» αλλά, δεδομένης της κατάστασης, δεν είναι εφικτό να αφαιρεθεί η διοργάνωση από το Κατάρ.
Εκτός των συνθηκών σκλαβιάς για τους εργάτες, μία σειρά από άλλα θέματα έχει προκαλέσει επιπλέον προβληματισμό στη διεθνή κοινότητα σχετικά με την επιλογή της συγκεκριμένης χώρας. Ανάμεσά τους είναι οι αλλεπάλληλες καταγγελίες για κρούσματα διαφθοράς, η υπερβολική ζέστη που μπορεί να επηρεάσει την απόδοση των ομάδων, οι κακές επιδόσεις του καθεστώτος στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως σχετικά με τα δικαιώματα των γκέι, καθώς και οι περιορισμοί στην κατανάλωση αλκοόλ.
Οπως είναι γνωστό, το εφετινό Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου διεξάγεται ήδη στη Βραζιλία. Το επόμενο θα διεξαχθεί το 2018 στη Ρωσία.