Προκειμένου να αντιληφθούμε καλύτερα το πολιτικό περιβάλλον είναι απαραίτητο να γίνει μια συνοπτική ιστορική αναδρομή των τριών μεγαλύτερων κομμάτων της νήσου. Ο ΔΗ.ΣΥ. (Δημοκρατικός Συναγερμός), το κόμμα στο οποίο ηγείται από το 1997 ο Νίκος Αναστασιάδης, δημιουργήθηκε το 1976 ως ενιαία παράταξη της κυπριακής δεξιάς, με επικεφαλής τον Γλαύκο Κληρίδη. Ιστορικά στηρίζεται στην αστική και μεσοαστική τάξη, ενώ έχει ισχυρά ερείσματα και στους αγρότες. Υψηλά επίσης είναι τα ποσοστά του κόμματος στους πρόσφυγες, κυρίως σε όσους κατάγονται από περιοχές όπου η ιστορική πόλωση μεταξύ Αριστεράς-Δεξιάς ήταν έντονη. Το ΑΚΕΛ (Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού) ιδρύθηκε το 1941 και αποτελεί μετεξέλιξη του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου που είχε ιδρυθεί το 1926. Υποστηρίζεται από την εργατική τάξη, από τα μισθωτά στρώματα της περιφέρειας των πόλεωνκαθώς και από σημαντικό τμήμα του αγροτικού πληθυσμού. Εκτός από ισχυρή οργάνωση, το ΑΚΕΛ διαθέτει μεγάλη οικονομική δύναμη αφού ελέγχει πολλές επιχειρήσεις τόσο στη μεταποίηση όσο και στις υπηρεσίες. Τέλος, το ΔΗ.ΚΟ (Δημοκρατικό Κόμμα), ιδρύθηκε το 1976 από τον Σπύρο Κυπριανού με στόχο, όπως εξήγγειλε, την αποτροπή της πόλωσης. Στηρίζεται κυρίως σεφιλομακαριακές μάζες της δεξιάς ή της κεντροδεξιάς που αποστρέφονται τον ΔΗ.ΣΥ λόγω της σχέσης που είχε με στελέχη που υποστήριξαν το πραξικόπημα του 1974. Η βασική ισχύς του κόμματος εντοπίζεται στις αστικές περιοχές, ενώ μικρή είναι η επιρροή του στους προσφυγικούς πληθυσμούς. Είναι λυπηρό το γεγονός πως και τα τρία κόμματα θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ την εφαρμογή μνημονιακών πολιτικών, κάτι που στο μέλλον αν εξετάσουμε το παράδειγμα της Ελλάδας μπορεί να οδηγήσει σε αναδιάταξη, ακόμα και ανατροπή των πολιτικών δυνάμεων.
Οι Γερμανοί είναι ενθουσιασμένοι με την διαφαινόμενη νίκη του Ν. Αναστασιάδη αν και θα προτιμούσαν να είχε ολοκληρωθεί η εκλογική διαδικασία από τον πρώτο κι όλας γύρο. Σύμφωνα με την εφημερίδα Welt η Καγκελάριος Μέρκελ στηρίζει ανοιχτά τον πρόεδρο του ΔΗ.ΣΥ. για να προχωρήσουν οι γνωστές μας «μεταρρυθμίσεις», δηλαδή τα αναγκαία μέτρα ώστε να φτωχοποιηθεί ακόμα περισσότερο ο κόσμος της εργασίας για να γίνει «ανταγωνιστικός» συγκριτικά όχι βέβαια με τη Γερμανία, αλλά με τις χώρεςτου τρίτου κόσμου. Η Μέρκελ έχει δηλώσει πως επιθυμεί ιδιωτικοποιήσεις διαφορετικά δεν μπορεί να υπάρξει κάνενα σχέδιο διάσωσης της κυπριακής οικονομίας. Σκληρή λιτότητα και στήριξη των ολίγων εις βάρος του λαού είναι η συνταγή που περιμένει να υλοποιήσει ο εκλεκτός της στην Κύπρο. Επιπρόσθετα, o Γιεργκ Άσμουσεν, μέλος του Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κατέστησε σαφές πως επιθυμεί εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις έως τα τέλη του Μαρτίου και σμίκρυνση του εγχώριου τραπεζικού τομέα. Τα μέτρα αυτά, ο ομοϊδεάτης του Αντώνη Σαμαρά, τα υποστηρίζει με θέρμη, χωρίς να μπάινει καν στη διαδικασία τεχνασμάτων πριν από τις εκλογές τύπου «Ζάππειο 1,2» και «18 σημείων», τα οποία χρησιμοποίησε ο ανακόλουθος με τις προεκλογικές του εξαγγελίες Έλληνας πρωθυπουργός.
Το τεράστιο προβάδισμα του μνημονιακού και θιασώτη του νεοαποικιακού σχεδίου Ανάν δεν προήλθε τυχαία. Δυστυχώς, κανένας από τους τρεις υποψηφίους δεν ήταν με ξεκάθαρο τρόπο κατά της μνημονιακής υποδούλωσης του νησιού. Κατά συνέπεια, οι Ελληνοκύπριοι θεωρούν ως μονόδρομο τομνημονιακό καθεστώς και επιλέγουν τον πιο αυθεντικό εκφραστή του. Το αυτοπροσδιοριζόμενοΜαρξιστικό-Λενινιστικό ΑΚΕΛ προτίμησε τη διάσωση των τραπεζών από την υπεράσπιση του κόσμου της εργασίας. Εν όψει των εκλογών δεν έδωσε καμία δυνατότητα εναλλακτικής προοδευτικής πορείας. Αντίθετα, επέλεξε να στηρίξει ως υποψήφιο πρόεδρο τον Σταύρο Μαλά, μη κομματικό μέλος και με μηδενικό πολιτικό βάρος, ρίχνοντας ουσιαστικά «λευκή πετσέτα». Ο Δημήτρης Χριστόφιας, θυμίζοντας τον Γιώργο Παπανδρέου, με δάκρυα ανακοίνωσε την είσοδο της Κύπρου σε καθεστώς επιτήρησης. Βέβαια, οι πολίτες της Κύπρου, όπως και της Ελλάδος, δεν χρειάζονται λύπηση άλλα να συνειδητοποιήσουν πως είναι τα θύματα ενός πολύ μεγαλύτερου παιχνιδιού, το οποίο περιλαμβάνει νέες μορφές οικονομικής δικτατορίας για τους λαούς του ευρωπαϊκού νότου. Θα ήταν λανθασμένο να θεωρηθεί πως ο πρώην πρόεδρος σκόπιμα έβαλε την Κύπρο σε αυτήν την ατραπό. Σε συνθήκεςπαγκόσμιας οικονομικής κρίσης, το ΑΚΕΛ εντός του καπιταλιστικού συστήματος δεν είχε άλλα περιθώρια παρά να υπακούσει στα κελεύσματα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Το γεγονός αυτό δεν μπορεί παρά να προβληματίσει όσους στην Ελλάδα θεωρούν πως ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. μπορεί να πετύχει ριζοσπαστικές ανατροπές χωρίς να συγκρουστεί με τις κυρίαρχες δυνάμεις της Ευρωζώνης.
Ο Νίκος Αναστασιάδης με την εκλογή του θα πετύχει κάτι που φαινομενικά είναι ακατόρθωτο. Θα γίνει πρόεδρος ενός κράτους που επιθυμεί να καταλύσει μέσω σχεδίων που παραδίδουν την Κύπρο στην επιρροή της Τουρκίας και της Αγγλίας. Έχω την αίσθηση πως σε άλλη χώρα δεν θα είχε καμία πιθανότητα, αλλά στην Κύπρο, όπως και στην Ελλάδα, είναι φανερό πως οι πολίτες ξεχνούν γρήγορα. Ίσως το μέγεθος της απελπισίας και του αδιεξόδου να μην τους επιτρέπει να σκεφθούν ώριμα σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή ακόμα και για την ύπαρξη του κράτους. Άλλωστε, το μοντέλο λύσης που φαίνεται να έχουν αποδεχθεί οι Ελληνοκύπριοι (διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία) είναι ένα σχέδιο που ακυρώνει κάθε δημοκρατική λειτουργία και παραβιάζει βασικές αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής, κατοχής, εποικισμού, πολιτιστικής καταστροφής και υφαρπαγής των περιουσιών των προσφύγων. Είναι αδιανόητο να εξισώνεται ο θύτης με το θύμα με το να επιβάλλεται το δίκαιο του ισχυρού. Είναι απαράδεκτο να γίνονται συζητήσεις για βιώσιμο και λειτουργικό σχέδιο χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν το αυτονόητο: ένας άνθρωπος, μία ψήφος. Επομένως, αν είναι κοινός τόπος πως οι χώρες του νότου χρησιμοποιούνται ως πειραματόζωα για τα γεωπολιτικά παιχνίδια των κυρίαρχων καπιταλιστικών κρατών, η Κύπρος διατρέχει διπλό κίνδυνο: αφενός να καταστραφεί οικονομικά με τις ξένες δυνάμεις να βάζουν στο χέρι τους υδρογονάνθρακες της νήσου και αφετέρου να νομιμοποιηθεί η τουρκική κατοχή. Όλοφάνερα οι δανειστές της Κύπρου, βλέποντας πως δεν υπάρχει ισχυρή αντιμνημονιακή αντιπολίτευση, συνδέουν τη δόση του δανείου από την τρόικα με τη διαχείριση των υδρογονανθράκων . Ας μην λησμονούμε πως έχουν τη σχετική τεχνογνωσία να βάζουν τις χώρες σε έναν φαύλο κύκλο, όπου το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, οι περικοπές των μισθών και των συντάξεων και η εκτίναξη της ανεργίας όχι μόνο δεν μειώνουν το δημόσιο χρέος αλλά το αυξάνουν.
Δεν είναι καινούριο το γεγονός πως η Κύπρος, το αβύθιστο αεροπλανοφόρο της Μεσογείου για τους Άγγλους, αποτελεί το μήλον της έριδος ανάμεσα στην Τουρκία και στο Ισραήλ. Η συμμαχία με το Ισραήλ, με όρους αποδοχής του στρατιωτικού του ρόλου στην περιοχή, θα αποξενώσει την Κύπρο από τους γείτονές της και θα τη μετατρέψει σε δορυφόρο. Οι Άραβες δεν βλεπουν με καλό μάτι τη Λευκωσία να λειτουργεί ως όργανο του Ισραήλ εμποδίζοντας ακόμα και την ανθρωπιστική βοήθεια προς τους Παλαιστινίους. Την ίδια στιγμή οι Άγγλοι έχουν κατοχυρώσει δικά τους χωρικά ύδατα και υφαλοκρηπίδα εξαιτίας των βάσεων. Εφαρμόζοντας την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε», όπως με μοναδικό τρόπο ξέρουν, στοχεύουν στη διαιώνιση της διχοτόμησης, ώστε να συνεχίσουν να παρουσιάζονται ως «εγγυητές» εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο την παραμονή τους. Η Τουρκία έχοντας βάλει σε εφαρμογή την ιδεολογία του νεο-οθωμανισμού, δεν μένει με σταυρωμένα τα χέρια και με πρόσχημα την προστασία των τουρκοκυπρίων (τους οποίους δεν υπολογίζει καθόλου) έχει επαφές με ξένες εταιρείες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο με κύριο στόχο να αναβαθμίσει τη διεθνή υπόσταση του παράνομου ψευδοκράτους. Εξάλλου, η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα διενεργήσει έρευνες στηνΑποκλειστική Οικονομική Ζώνη, τόσο της Κύπρου, όσο και της Ελλάδος. Συνεπώς, είναι πολλοί εκείνοι που επιβουλεύονται την Κύπρο και επιχειρούν είτε να κρατήσουν το Κυπριακό ανοικτό για να πλήξουν τα οικονομικά συμφέροντα της, είτε να δώσουν μία λύση θνησιγενή με στόχο την οικονομική επικυριαρχία.
Η πρώτη μάχη χάθηκε χωρίς να έχει καν δοθεί. Η εποχή της λιτότητας και της εξαθλίωσης στην Κύπρο είναι προ των πυλών. Ο μόνος τρόπος για να μπει ένα τέλος στην ομηρία του νεοφιλευθερισμού και των νεοαποικιακών σχεδίων είναι να δημιουργηθεί ένα ευρύτατο μέτωπο κοινωνικής αντίστασης, το οποίο θα συσπειρώσει το σύνολο των δυνάμεων της εργατικής τάξης και των υπόλοιπων κοινωνικών στρωμάτων που υφίστανται την επίθεση του κεφαλαίου. Το ΑΚΕΛ σεβόμενο την ιστορία του έχει ιστορικό καθήκον να πρωτοστατήσει στην οικοδόμηση αυτού του μετώπου, αποκηρύσσοντας ταυτόχρονα τις πολιτικές που ακολούθησε ο Δημήτρης Χριστόφιας, οι οποίες δεν διέφεραν σε τίποτα από τις αντίστοιχες των δεξιών προέδρων. Αναμφίβολα, οι Έλληνες της Κύπρουείναι αναγκαίο να μην παραλύσουν από την προπαγάνδα του φόβου και να απαιτήσουν μια διαφορετική πολιτική. Αν αυτό δεν συμβεί άμεσα, δεν θα χαθεί απλώς η ευκαιρία για την ανατροπή της κατάστασης, αλλά λόγω των ιδιαιτεροτήτων του νησιού τόσο με το στρατό κατοχής, όσο και με την οικονομική αφαίμαξη που ονειρεύονται οι αγορές, οι συνέπειες θα είναι ολέθριες ακόμα και για την ύπαρξή του.
*Ο Δημήτρης Πετράς είναι εκπαιδευτικός και μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Περάματος.