Χρόνια τώρα συντελείται ένα έγκλημα εις βάρος των νέων ανθρώπων αλλά και της ίδιας της δημόσιας εκπαίδευσης μέσα από το σύστημα των πανελλήνιων εξετάσεων. Χιλιάδες έφηβοι αφήνουν πίσω τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και την ορμή τους προκειμένου να προσαρμοστούν σε ένα ομολογουμένως εξαντλητικό καθημερινό σχολικό και φροντιστηριακό πρόγραμμα. Το έγκλημα αυτό γίνεται ακόμη χειρότερο και βάναυσο μέσα στις συνθήκες της μνημονιακής κρίσης. Υπουργοί και κυβερνητικοί βουλευτές δηλώνουν πως θέλουν να εξασφαλίζουν την όσο το
δυνατόν πιο εύρυθμη λειτουργία του δημόσιου σχολείου προκειμένου να πετύχουν οι μαθητές τους στόχους τους. Πόσο μακριά από την πραγματικότητα όμως βρίσκονται αυτές οι δηλώσεις; Η αλήθεια είναι πως πάρα πολύ. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα είναι άκρως εξετασιοκεντρικό, κυρίως στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου και τώρα πια με το «νέο λύκειο» και τις τράπεζες θεμάτων από την πρώτη λυκείου. Οι μαθητές εντάσσονται σε ένα εντατικοποιημένο πρόγραμμα διαβάσματος, που τους αποκόπτει από την κοινωνική πραγματικότητα και τους μετατρέπει σε δρομείς σε έναν αγώνα δρόμου όπου το έπαθλο είναι η προσωπική καταξίωση, το όνειρο του καριερισμού και η ατομική ανάδειξη. Οι μαθητές μπαίνουν στο τριπάκι των Πανελληνίων σαν να είναι κάτι το φυσιολογικό. Το σύστημα τους επιβάλλει να συνηθίζουν σε σκληρές συνθήκες εργασίας ώστε να πάρουν μια γεύση από το τι τους περιμένει αργότερα στην αγορά εργασίας.
δυνατόν πιο εύρυθμη λειτουργία του δημόσιου σχολείου προκειμένου να πετύχουν οι μαθητές τους στόχους τους. Πόσο μακριά από την πραγματικότητα όμως βρίσκονται αυτές οι δηλώσεις; Η αλήθεια είναι πως πάρα πολύ. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα είναι άκρως εξετασιοκεντρικό, κυρίως στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου και τώρα πια με το «νέο λύκειο» και τις τράπεζες θεμάτων από την πρώτη λυκείου. Οι μαθητές εντάσσονται σε ένα εντατικοποιημένο πρόγραμμα διαβάσματος, που τους αποκόπτει από την κοινωνική πραγματικότητα και τους μετατρέπει σε δρομείς σε έναν αγώνα δρόμου όπου το έπαθλο είναι η προσωπική καταξίωση, το όνειρο του καριερισμού και η ατομική ανάδειξη. Οι μαθητές μπαίνουν στο τριπάκι των Πανελληνίων σαν να είναι κάτι το φυσιολογικό. Το σύστημα τους επιβάλλει να συνηθίζουν σε σκληρές συνθήκες εργασίας ώστε να πάρουν μια γεύση από το τι τους περιμένει αργότερα στην αγορά εργασίας.
Πίσω από την εντατικοποίηση και την εξεταστική τρέλα μαθητών και γονιών κρύβονται επιχειρηματικά κέρδη. Το δημόσιο σχολείο συνειδητά δεν επαρκεί κι έτσι όλες οι οικογένειες ανεξαρτήτως εισοδήματος αναγκάζονται να πληρώνουν φροντιστήρια μικρής ή μεγάλης εμβέλειας προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος. Με λίγα λόγια το σύστημα εντατικοποιεί και οι επιχειρήσεις πλουτίζουν. Θέματα τελείως αναντίστοιχα με τη σχολική διδακτέα ύλη, όπως αυτά που πέφτουν στη Φυσική και στα Μαθηματικά τα τελευταία χρόνια, αντικατοπτρίζουν αυτό ακριβώς το σχέδιο.
Η Αφροδίτη, μαθήτρια της Γ’ Λυκείου και γενικότερα κινηματικό άτομο, όταν της ζήτησα να μου πει την άποψή της για τις Πανελλήνιες απάντησε πως «είναι εντελώς λάθος γιατί εκτός του ότι δεν γίνεται να αξιολογήσεις έναν μαθητή από ένα διαγώνισμα και από έναν υποκειμενικό βαθμό που βάζει ένας καθηγητής, οι Πανελλήνιες έχουν τραγικές συνέπειες και στην προσωπικότητα του μαθητή και στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους, καθορίζοντας άσχημα τη γενικότερη ψυχολογία και κοινωνικότητά του». Στη συνέχεια τη ρώτησα να μου πει την άποψή της για τα φροντιστήρια και αν μπορεί να υπάρξει εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς αυτά και τόνισε: «Με τα δεδομένα του σημερινού ελληνικού σχολείου, είναι απαραίτητο ένας μαθητής να πηγαίνει φροντιστήριο, ειδικά αν τον προστατεύει από την ψυχολογική κατάπτωση που προκαλούν οι εξετάσεις. Όμως το θεωρώ εντελώς γελοίο να σπαταλάμε εφτά ώρες την ημέρα στο σχολείο χωρίς καμία ουσία και τελικά η παιδεία που λαμβάνουμε να είναι ιδιωτική και όχι δημόσια.
Είναι σαφές πως το σύστημα των πανελλήνιων εξετάσεων αποτελεί μια χρόνια αρρωστημένη κατάσταση. Το πρόβλημα είναι γνωστό και η Αριστερά οφείλει να συσπειρώσει τον κόσμο γύρω από την εκπαιδευτική κοινότητα ώστε να διεκδικήσει ένα σύστημα όπου η γνώση δεν θα είναι εμπόρευμα αλλά δημόσιο αγαθό. Τώρα πια μπορούμε να μιλάμε με άλλους όρους για δημιουργία μετώπων και είναι επιτακτική η ανάγκη να τα δημιουργήσουμε ειδικά στο χώρο της Παιδείας.