κείμενο ΝΙΚΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ Τρίκαλα, 25 Ιουνίου 1917. Ο Στρατηγός Sarrail παρασημοφορεί ένα υπολοχαγό του Μαροκινού συντάγματος. Διασχίζουν χιλιάδες χιλιόμετρα με τα πόδια. Περνούν κρυφά τη νύχτα σύνορα και διασχίζουν χώρες που δε γνωρίζουν. Ξαποσταίνουν σε σπηλιές ή ερείπια. Μέρες χωρίς φαί. Χωρίς αποσκευές ή με ελάχιστα προσωπικά είδη που χωρούν σε μια νάιλον μικρή σακούλα. Πίσω τους το απόλυτο κενό. Έχουν πουλήσει ότι έχουν και δεν έχουν γι αυτό το ταξίδι. Ή έχουν δεσμεύσει δια βίου τους ίδιους και τις οικογένειές τους στους δουλεμπόρους. Έχουν καταστρέψει κάθε στοιχείο ταυτότητας για να μην μπορούν να τους γυρίσουν πίσω. Πρόσωπα απρόσωπα.
Το μόνο που επιθυμούν είναι να φτάσουν στο «Ελντοράντο» που δεν είναι άλλο από τον τόπο, έναν τόπο, που θα μπορέσουν να πουλήσουν την εργατική τους δύναμη για ένα κομμάτι ψωμί. Αλλά δε φτάνουν. Εκεί, στο Αιγαίο ή τη Μεσόγειο, ένα σαπιοκάραβο θα βουλιάξει και θα τους παρασύρει. Μια νάρκη θα τους κάνει χίλια κομμάτια. Δε θα φτάσουν ποτέ.
Κι όσοι επιβιώσουν το μαχαίρι ενός χρυσαυγίτη θα τους περιμένει στο σκοτάδι, ένας ένοπλος επιστάτης στα φραουλοχώραφα ή στην καλύτερη περίπτωση ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μέχρι το βίαιο επαναπατρισμό τους, αλλά που;
Και δεν θα φτάσουν ποτέ στο νεκροταφείο του Ζέιτενλικ. Στη Θεσσαλονίκη. Εκεί που κείτονται χιλιάδες πρόγονοί τους (από την Ασία και την Αφρική) που πολέμησαν για να υπερασπίσουν αυτούς που τώρα τους διώκουν!
Μάιος Ιούνιος 1916. Ινδοκινέζοι στρατιώτες στο στρατόπεδο Ζέιτενλικ (πριν γίνει νεκροταφείο).
Απ την άλλη, θα φτάσουν στο Λαγκαδά, χωρίς καν να χρειαστεί να δείξουν διαβατήριο, χιλιάδες απόγονοι των νεκρών στρατιωτών του Α Παγκόσμιου πολέμου από την Ευρώπη που τα σώματά τους κείτονται εδώ. Εκατό χρόνια κλείνουν φέτος από την κήρυξη αυτού του φριχτού πολέμου. Ένα τρισάγιο, μια σκέψη, ένα λουλούδι.
Ο Σενεγαλέζος στρατιώης Seydi Ahmed Sy Malick
Ποιος θα ακουμπήσει ένα λουλούδι στους τάφους των 1.222 Σενεγαλέζων, 343 Αράβων, 222 Μαλγάσιων, 176 Ινδοκινέζων, 208 αγνώστων, μόνο στο γαλλικό τμήμα του νεκροταφείου;
Σημείωση 1: Ως «Σενεγαλέζοι» χαρακτηρίζονται όλοι οι «στρατολογημένοι» στη μαύρη Αφρική από τους γάλλους ιμπεριαλιστές, κι όχι μόνο Σενεγαλέζοι, που στάλθηκαν να πολεμήσουν για την ελευθερία της «πατρίδας» στα σφαγεία της Ευρώπης.
Σημείωση 2. Ο Σενεγαλέζος στρατιώης Seydi Ahmed Sy Malick (στη φωτογραφία λίγο πριν αναχωρήσει για τον πόλεμο) ήταν γιος θρησκευτικού ηγέτη. Θεωρούνταν χαμένος στην Ελλάδα. Πριν λίγα χρόνια εντοπίστηκε ο τάφος του στο νεκροταφεο του Ζέιτενλικ και κινήθηκαν οι διαδικασίες για τη μεταφορά των οστών του πίσω στην πατρίδα. Μια αντίστροφη πορεία. (περισσότερα γι αυτή την ιστορία εδώ)
5 Οκτωβρίου 1915 στο Μούδρο της Λήμου. Σενεγαλέζοι και τρατιώτες από την Ινδοκίνα έτοιμοι να αναχωρήσουν για τα Δαρδανέλια.
5 Οκτωβρίου 1915 στη Μακεδονία. Από αριστερά προς τα δεξιά: ένας στρατιώτης από την Ινδοκίνα, ένας γάλλος, ένας σενεγαλέζος, ένας άγγλος, ένας ρώσσος, ένας ιταλός, ένας σέρβος, ένας έλληνας και ένας ινδός.
Για το κείμενο ΝΙΚΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ (2014). Οι φωτογραφίες βρέθηκαν στο ίντερνετ