Σκίτσο: KAP
«Τα παίρνουμε από τους πολλούς, για να δώσουμε στους λίγους», αυτή η φράση που ακούστηκε στην ταινία «Το Κεφάλαιο», συμπυκνώνει μία μεγάλη αλήθεια: το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα ανακαλύπτει τρόπους και εφαρμόζει μεθόδους για να κάνει τους πλούσιους ακόμα πιο πλούσιους και τους τραπεζίτες πλουσιότερους. Αν τύχει και αυτά τα παιγνίδια κριθούν παράνομα, τότε τα πρόστιμα που πέφτουν λειτουργούν τις περισσότερες φορές ως ένας ακριβός εξαγνισμός. Άλλωστε, η πρόσφατη εμπειρία δείχνει ότι καμία τράπεζα δεν χρεοκόπησε εξαιτίας των προστίμων, σε αντίθεση με τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων, που είτε λοιμοκτόνησαν είτε χρεωκόπησαν εξαιτίας των πρακτικών των τραπεζών.
Του Γ. Τριποταμιανού από τον paratiritis.gr
Για οιονδήποτε ανώνυμο επιχειρηματία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα ή σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ, στις ΗΠΑ, στην Ιαπωνία ή οπουδήποτε στον αναπτυγμένο κόσμο, η συμμετοχή σε δραστηριότητες που: διευκολύνουν τη φοροδιαφυγή, φουσκώνουν τις τιμές, νοθεύουν τον ανταγωνισμό ή που με τεχνητούς τρόπους ανεβάζουν τις τιμές ή διαθέτουν επικίνδυνα ή «μαϊμού» προϊόντα, θα σήμαινε λουκέτο, πολυετείς ποινές κάθειρξης, διασυρμό και διαπόμπευση κι εξοντωτικά πρόστιμα. Κοντολογίς, για εκατομμύρια μικρούς μεσαίους και ανώνυμους επιχειρηματίες, η ποινή είναι μία: ο οικονομικός, κοινωνικός και –ενίοτε-βιολογικός …θάνατος. Αν όμως η επιχείρηση είναι τράπεζα, τότε τα πράγματα αλλάζουν. Το μαγαζί «γλυτώνει» με ένα πρόστιμο, που όσο μεγάλο και αν ακούγεται για τα αυτιά των κοινών θνητών, απλώς περιορίζει τα κέρδη της συγκεκριμένης οικονομικής χρήσης. Τα αφεντικά της, εξακολουθούν να απολαμβάνουν τις παχυλές αμοιβές τους. Και οι μέτοχοι να τρίβουν με ικανοποίηση τα χέρια τους, αφού τα κέρδη που είχαν απολαύσει τα προηγούμενα χρόνια άξιζαν και με το παραπάνω την ταλαιπωρία ενώ, η συνέχιση της λειτουργίας του «μαγαζιού» προοιωνίζει ακόμα καλύτερες και ανέφελες μέρες. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός, ότι θα πρέπει να ψάξει κανείς πολύ για να βρει μία μεγάλη διεθνή τράπεζα, η οποία τα τελευταία χρόνια να μην έχει εμπλακεί σε δικαστικές έρευνες.
Η λίστα είναι μακροσκελής: Deutsche Bank , Goldman Sachs, JP Morgan Chase, HSBC,Standard Chartered Bank, Credit Agricole, Societe General,UBS, Monte dei Paschi , Bank of America, Citi, RBS, Barclays, Banco Espirito Santo, Anglo Irish, HBOS, Τράπεζα του Βατικανού, Credit Suisse, Zuercher Kantonalbank, Julius Baer, BNP Paribas, Commerzbank,Morgan Stanley ... Τα «παιγνίδια» που έχουν παίξει την τελευταία δεκαετία καλύπτουν όλες σχεδόν τις δραστηριότητες της οικονομίας: Χειραγώγηση επιτοκίων, «παρεμβάσεις» στις αγορές πρώτων υλών, μετάλλων και τροφίμων, πωλήσεις τοξικών ομολόγων, φουσκωμένες χρεώσεις, χειραγώγηση της αγοράς συναλλάγματος, συναλλαγές με χώρες στις οποίες είχε επιβληθεί εμπάργκο, βοήθεια για φοροδιαφυγή πλουσίων, παρεμβάσεις στην αγορά χρυσού, κερδοσκοπία με τις τιμές των τροφίμων, βίαιο κλείσιμο μικρών επιχειρήσεων. Ο κατάλογος κάθε μέρα διευρύνεται και κανείς πλέον δεν μπορεί να είναι σίγουρος πού –και αν-θα σταματήσει. Τα πρόστιμα όταν επιβάλλονται, αποτέλεσμα συμβιβασμού με τις αρμόδιες αρχές, αποδεικνύονται χάδι, το οποίο στη χειρότερη περίπτωση να προκαλεί ζημιές σε μία οικονομική χρήση. Από την άλλη όμως, δίνουν το επιχείρημα για χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων, καθώς, όπως λένε οι επικεφαλής τους με τους μετόχους, με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπιστούν οι …απώλειες. Φυσικά, οι επικεφαλής τους κάθε χρόνο βλέπουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους να φουσκώνουν και αντιδρούν σε κάθε απόπειρα να τεθούν όρια και φραγμοί. Η πρόσφατη αντιπαράθεση μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με τη θέσπιση ορίου στις αμοιβές, είναι ενδεικτική.
Από αυτόν το χορό της αυθαιρεσίας (;) οι μόνοι ανυπεράσπιστοι είναι τα θύματα: - οι πτωχοί του κόσμου που αναγκάζονται να δαπανούν σχεδόν όλο το πενιχρό εισόδημά τους προκειμένου να ανταποκριθούν στις φουσκωμένες, από τα παιγνίδια στα παράγωγα, τιμές των τροφίμων -οι μικροεπιχειρηματίες που υφίστανται τις επιπτώσεις από τα παιγνίδια με τα επιτόκια, ενώ πολλές φορές γίνονται θύματα χρεωκοπίας, προκειμένου οι τράπεζες να αποκτήσουν στοιχεία του ενεργητικού, από τα οποία μπορούν να βγάλουν κέρδη -οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι οι οποίοι πληρώνουν το λογαριασμό της φοροδιαφυγής των πλουσίων -τα κράτη που δανείζονται και οι πολίτες τους που βρίσκονται σε κατάσταση «ομηρίας» από τους δανειστές Στην πραγματικότητα, η ατάκα : «Τα παίρνουμε από τους φτωχούς για να τα δώσουμε στους πλούσιους», που είπε ο πρωταγωνιστής της ταινίας του Κώστα Γαβρά «Το Κεφάλαιο», περιγράφει με τον πιο απλό τρόπο την πραγματικότητα. Σίγουρα, η ελληνική κρίση χρέους αφήνει πολλά αναπάντητα ερωτηματικά, για τον τρόπο και τη στάση του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος στην υπόθεση αυτή. Αν και δεν υπάρχουν αναφορές για μεθοδεύσεις, εντούτοις το γεγονός ότι οι ελληνικοί τίτλοι χρέους ήταν στα χαρτοφυλάκιά τους, είναι μία καλή αφορμή για να αναρωτηθεί κανείς, «αν η ελληνική κρίση χρέους ήταν πραγματική ή αν υπήρξε …έξωθεν παρέμβαση». ‘Οσον αφορά τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, μέχρι στιγμής δεν έχει εμφανιστεί κάποια πληροφορία που να τις εμπλέκει στα παγκόσμια τραπεζικά παιγνίδια. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν αιωρούνται κάποια ερωτήματα σχετικά με τις πρακτικές που ακολουθούν, όπως για παράδειγμα: αν ελέγχθηκε η πιστή τήρηση από την πλευρά τους του θεσμικού πλαισίου για τα εισοδηματικά κριτήρια στη χορήγηση δανείων ή για το εύρος των υπηρεσιών που παρέχουν στους μεγάλους πελάτες των διευθύνσεων του private banking.
Τεχνογνωσία σε πλούσιους για να φοροδιαφεύγουν.
Στη παροχή τεχνογνωσίας για να φοροδιαφεύγουν πλούσιοι έχει εντοπιστεί η εμπλοκή πολλών παγκόσμιων τραπεζικών κολοσσών. Για παράδειγμα , η Credit Suisse κατέβαλε στις αμερικανικές αρχές, πρόστιμο που της επιβλήθηκε για σύμπραξη σε φοροδιαφυγή. H Credit Suisse έφτασε σε συμβιβασμό με τις αμερικανικές αρχές, αφού ομολόγησε ότι βοήθησε χιλιάδες Αμερικανούς πολίτες να ανοίξουν μυστικούς offshore λογαριασμούς, για να αποκρύψουν περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματα από την εφορία των ΗΠΑ. Επίσης και η η Deutsche Bank βρέθηκε αντιμέτωπη με έρευνα για φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με πληροφορίες το 2013, η γερμανική τράπεζα φαίνεται πώς να ήταν υπερδραστήρια στον τομέα της υπεράκτιας οικονομίας. Σύμφωνα με τις έρευνες των γερμανικών μέσων ενημέρωσης, μόνον μέσω του υποκαταστήματός της στη Σιγκαπούρη, η DB ίδρυσε για λογαριασμό πελατών της περισσότερες από 300 εταιρίες σε φορολογικούς παραδείσους, ως επί το πλείστον, στις Παρθένους Νήσους. Η τράπεζα δεν θέλησε να αποκαλύψει σε ποιους ανήκουν οι εταιρίες αυτές και ποιά ακριβώς είναι η επιχειρηματική τους δραστηριότητα, αναφέρει η SZ. Πέρυσι, υπήρχαν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες στο μικροσκόπιο της Bundesbank και της Ανεξάρτητης Αρχής Bafin μπήκαν οι λογαριασμοί της Deutsche Bank, από το 2007 έως το 2010. Η έρευνα ξεκίνησε μετά από καταγγελίες στις αμερικανικές αρχές, ότι η Deutsche Bank εσκεμμένα αποτιμούσε λάθος την αξία παραγώγων που είχε στο χαρτοφυλάκιό της, για να αποκρύψει ζημιές ύψους €9,3 δισεκατομμυρίων, κατά την περίοδο της διεθνούς οικονομικής κρίσης.
«Καπέλα» σε δάνεια και πιστωτικές κάρτες
Τα «καπέλα» είναι όπως αποδείχθηκε μία προσφιλής ενασχόληση. Ήδη, η Bank of America κρίθηκε ένοχη για παραπλάνηση πελατών και παράνομες χρεώσεις σε πιστωτικές κάρτες. Επέβαλλε «παράνομες χρεώσεις» για παρακολούθηση κίνησης λογαριασμών, που ποτέ δεν προσέφερε. Επίσης, υπάλληλοι tele-marketing παραπλανούσαν τους πελάτες, αποκρύπτοντας χρεώσεις. Καλείται να πληρώσει 550 εκατομμύρια ευρώ για αποζημίωση πελατών της και πρόστιμα προς τις αμερικανικές ομοσπονδιακές αρχές. Μέσα στο 2012, ο μεγαλύτερος τραπεζικός όμιλος της Ευρώπης, η HSBC, πλήρωσε €1,3 δισεκατομμύρια για παραπλάνηση καταναλωτών σε στεγαστικά δάνεια και €460 εκατομμύρια για αλλοίωση επιτοκίων σε μικρές επιχειρήσεις. Στη Μεγάλη Βρετανία, τα «ψιλά» γράμματα στα συμβόλαια των δανείων που υπέγραφαν οι βρετανοί καταναλωτές, έκρυβαν «παγίδες» που τους κόστισαν περίπου 25 δισεκατομμύρια στερλίνες, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις. Υποχρεώνονταν να δέχονται επιπλέον ασφαλιστικές χρεώσεις, που δεν τους χρειάζονταν. Πριν λίγες μέρες στη Μεγάλη Βρετανία ανακοινώθηκε η καθιέρωση πλαφόν στις χρεώσεις που επιβάλουν οι βρετανικοί δανειστικοί οργανισμοί. Η υπόθεση αφορά εταιρείες που δανείζουν άμεσα μετρητά με αντάλλαγμα μία επιταγή για την ημέρα μισθοδοσίας του δανειολήπτη. Ονομάζονται «δανειστές της μισθοδοσίας» (payday lenders). Η μεγαλύτερη βρετανική εταιρεία του είδους είναι η Wonga με υποκαταστήματα σε Ν. Αφρική, Πολωνία, Ισπανία και Καναδά.Οι payday lenders έχουν κατηγορηθεί για υπέρογκα επιτόκια και κρυφές χρεώσεις.
Τέλος πρώτου μέρους. Συνεχίζεται