ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ATHENS ENERGY FORUM
Την Τετάρτη (11/3) πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το Διεθνές Συνέδριο Athens Energy Forum 2015 με θέμα την Ενεργειακή Ασφάλεια και Συνεργασία. H παραθέτουμε από την Iskra ολόκληρη την ομιλία του Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη στο Διεθνές Συνέδριο Athens Energy Forum, η οποία έχει ως εξής:
"Με ευχαρίστηση παρευρίσκομαι σήμερα στο Ενεργειακό Φόρουμ, που διεξάγεται στην πρωτεύουσα της χώρα μας και το οποίο έχει μία άκρως επίκαιρη και κρίσιμη θεματολογία που αφορά στην Ενεργειακή Ασφάλεια και Συνεργασία.
Ο ρόλος της ενέργειας στην εποχή μας συνεχώς μεγεθύνεται, ενώ τα ενεργειακά προβλήματα έχουν καταστεί κάτι παραπάνω από θεμελιώδη και στρατηγικά, για το παρόν και το μέλλον των κοινωνιών μας, καθώς και για την επιβίωση και την προοπτική του πλανήτη μας.
Το τραγικό είναι ότι η κεντρικότητα του ρόλου της ενέργειας, αντί να υποβοηθήσει πρωτοβουλίες και δράσεις για συνέργειες, φιλικούς δεσμούς και ισότιμες συνεργασίες ανάμεσα στις χώρες και τους λαούς, συχνά καθίσταται το επίκεντρο σφοδρών αντιπαραθέσεων και ανταγωνισμών ανάμεσα σε μεγάλες, κυρίως, χώρες ή συνασπισμούς χωρών, για τον πολιτικό και οικονομικό έλεγχο των ενεργειακών πηγών και δρόμων και την αποκόμιση μεγάλων κερδών και επιρροής.
Αντιπαραθέσεων, επίσης, οι οποίες, συχνά, υποδαυλίζουν εντάσεις και ψυχροπολεμικά σύνδρομακαι ακόμα χειρότερα, θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα, τη διεθνή ασφάλεια και την ειρήνη.
Ισχυρότατοι κύκλοι σε μεγάλες καπιταλιστικές χώρες βλέπουν στον ιδιοτελή έλεγχο των ενεργειακών πηγών και δρόμων αλλά και των ενεργειακών πολιτικών, τα αναντικατάστατα εργαλεία για τις φιλοδοξίες επικυριαρχίας τους, ενώ οι πιο μικρές και ενεργειακά φτωχές χώρες, κινδυνεύουν να καταστούν αθύρματα και να γίνουν ένα είδος δουλοπαροικιακών ενεργειακών εξαρτημάτων των ισχυρών.
Η κυβέρνησή μας είναι μια νέα ριζοσπαστική κυβέρνηση στην πατρίδα μας που επιχειρεί να εφαρμόσει μια τολμηρή, προοδευτική πολιτική και φιλοδοξεί να παρέμβει στο χώρο της ενέργειας με ένα νέο, καινοτόμο και διαφορετικό σχέδιο.
Για μάς η ενέργεια δεν είναι απλώς εμπόρευμα, ούτε πεδίο για επικυριαρχίες, ηγεμονισμούς, διαιρέσεις, εξαρτήσεις και αχαλίνωτη κερδοσκοπία.
Για μάς η ενέργεια είναι πρώτα από όλα ένα αναντικατάστατο αναπτυξιακό και κοινωνικό αγαθό, στο οποίο πρέπει να έχουν αξιοπρεπή πρόσβαση οι πάντες, όπως ακριβώς θα πρέπει να έχουν αξιοπρεπή πρόσβαση στην τροφή, στη στέγαση, στην υγεία και στην παιδεία.
Για μάς, επιπλέον, οι ενεργειακοί δρόμοι και οι ενεργειακές πηγές δεν είναι απλώς σωλήνες και πλατφόρμες που τρυπούν βαθιά το υπέδαφος.
Αντίθετα, στη δική μας αντίληψη, οι ενεργειακές πηγές και διάδρομοι, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία που μπορούν και πρέπει να συνδέουν και να ενώνουν τους λαούς σε δρόμους ειρήνης, φιλίας,ισότιμης αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας και συνανάπτυξης.
Αυτή τη στρατηγική, με αυτές τις αρχές, τις πολιτικές και αξίες προτείνουμε να εφαρμοσθεί στην περιοχή μας και στην Ευρώπη, με στόχο να συμβάλλουμε στην αλλαγή προσανατολισμών της τελευταίας.
Ξεκινώντας από τέτοιες αφετηρίες, η κυβέρνησή μας δίνει προτεραιότητα στη δημόσια παρέμβαση στο χώρο της ενέργειας, με νέους αναπτυξιακούς και κοινωνικούς όρους.
Γι'αυτό είμαστε ριζικά αντίθετοι στην ιδιωτικοποίηση, ιδιαίτερα, των στρατηγικών τομέων και επιχειρήσεων της οικονομίας μας και πρώτα από όλα στο χώρο των υποδομών και της ενέργειας.
Γι΄ αυτό, κιόλας, θέλουμε να αλλάξουμε και να ανασυγκροτήσουμε τις δημόσιες ενεργειακές επιχειρήσεις και πρώτα από όλα να τις απεξαρτήσουμε από διαπλεκόμενα ιδιωτικά συμφέροντα, προκειμένου να επιτελέσουν, με τον πλέον αποδοτικό και παραγωγικό τρόπο, τον αναπτυξιακό και κοινωνικό τους ρόλο.
Γι΄ αυτό, επίσης, ειλικρινά, δεν έχω καταλάβει γιατί για ορισμένες σχολές σκέψης, οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν καταστεί συνώνυμο των μεταρρυθμίσεων, ακόμα και αν οι ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις, στην ουσία επανακρατικοποιούνται και μεταβιβάζονται σε κρατικές εταιρείες τρίτων χωρών.
Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι οι νεοφιλελεύθερες απορρυθμίσεις στην αγορά της ενέργειας, που έγιναν, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, με επιμονή της Κομισιόν και της τρόϊκας και η κατάτμηση δημοσίων επιχειρήσεων, όχι μόνο δεν συνέβαλαν στην ανόρθωση της οικονομίας και τη διέξοδο από την κρίση, αλλά αντίθετα, επέτειναν τον εφιάλτη στη χώρας μας, επιδεινώνοντας την ενεργειακή φτώχεια και την οικονομική ύφεση.
Δυστυχώς, και τηρουμένων των αναλογιών, παρόμοιες καταστάσεις μεγάλων ενεργειακών ανισοτήτων και ενεργειακής στέρησης, παρουσιάζονται σε όλες τις κοινωνίες των χωρών της ΕΕ, στην οποία, εδώ και καιρό, έχουν κυριαρχήσει οι πιο δογματικές και ακραίες νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Αυτά είναι που η κυβέρνησή μας επιδιώκει να συμβάλει ώστε να αλλάξουν.
Κυρίες και Κύριοι σύνεδροι,
Η κυβέρνησή μας έχει φιλόδοξους στόχους να αξιοποίησει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο ταμοναδικά ενεργειακά πλεονεκτήματα που της προσφέρουν οι ενεργειακές πηγές της χώρας μας: οήλιος, ο αέρας, τα νερά αλλά και ο εγχώριος λιγνίτης, τον οποίο θέλουμε να αξιοποιήσουμε με τις πιο σύγχρονες αντιρυπογόνες τεχνολογίες.
Ταυτόχρονα, η χώρα μας, ευρισκόμενη σε ένα κρίσιμο γεωπολιτικό σταυροδρόμι, ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, φιλοδοξεί να καταστεί κόμβος διέλευσης μεγάλων ενεργειακών διασυνδέσεων και πύλη ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης, που θα συνδέει με σχέσεις φιλίας και εμπιστοσύνης, χώρες και λαούς σε δρόμους ειρήνης, προόδου, σταθερότητας και ευημερίας.
Σε αυτή την κατεύθυνση έχουμε τονίσει ότι στηρίζουμε την κατασκευή και διέλευση του ΤΑΡ, καθώς και του IGB, ως μέρος του Νότιου Διαδρόμου, που θα φέρνει το φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, μέσωΤουρκίας στην Ιταλία και από εκεί στην Ευρώπη.
Ταυτόχρονα, επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω ότι, χωρίς να τίθεται υπό αμφισβήτηση η στήριξή μας στον ΤΑΡ, διεκδικούμε αντισταθμιστικά οφέλη για τη χώρα μας και το λαό μας από τη διέλευση του, πράγμα που το θεωρούμε εύλογο και δίκαιο.
Την ίδια ώρα, που στηρίζουμε τον ΤΑΡ, δηλώνουμε, ταυτόχρονα, ότι η Ελλάδα δεν είναι εξαρτημένος ενεργειακός δορυφόρος καμιάς μεγάλης δύναμης και κανενός συνασπισμού χωρών.
Υπογραμμίζουμε ότι επιδιώκουμε πολύπλευρες, πολυεπίπεδες και πολυδιάστατες, διεθνείς ενεργειακές σχέσεις και διασυνδέσεις, χωρίς αγκυλώσεις και μονομέρειες, με όλες τις χώρες της περιοχής μας και της Ευρώπης, με την ευρεία γεωγραφική έννοια της τελευταίας.
Η Ελλάδα δεν πρόκειται με την κυβέρνησή μας να γίνει εξαρτημένο πιόνι μονομερών ενεργειακών επιλογών ή και αξόνων, στο όνομα, δήθεν, της, κατά τα άλλα αναγκαίας, διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών τροφοδοσίας της ΕΕ.
Αυτός είναι ο λόγος και φυσικά όχι μόνο, για τον οποίο στην πρόσφατη σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, αντιταχτήκαμε στην πρόταση της Κομισιόν να ελέγχει εκ των προτέρων, στο όνομα της ΕΕ τις ενεργειακές συμφωνίες των κρατών μελών με τρίτες χώρες.
Ένα τέτοιο μέτρο όχι μόνο υπονομεύει καίρια, κατά τη γνώμη μας, την εθνική κυριαρχία αλλά και επιτείνει τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, ενώ εκμηδενίζει και κάθε εθνική ευελιξία στην εφαρμογή ενεργειακών πολιτικών που θα υπηρετούν το εθνικό συμφέρον και τις καλές σχέσεις στην περιοχή μας και στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα για να παραμείνει ένα είδος εξαρτημένου τροϊκανού οικονομικού προτεκτοράτου, το οποίο θα συμπληρώνεται και από ένα καθεστώς ενεργειακής μπανανίας.
Η ενεργειακή ένωση, την οποία φιλοδοξούν να οικοδομήσουν οι κυρίαρχοι κύκλοι της ΕΕ, δεν μπορεί να μεταφράζεται ως μια μεγάλη νεοφιλελεύθερη ενεργειακή αγορά, η οποία θα ακυρώνει τις εθνικές ενεργειακές ανάγκες στην περιφέρεια, θα φέρει τη σφραγίδα των ισχυρών χωρών της ΕΕ και στην οποία θα κυριαρχούν μια χούφτα πολυεθνικοί ενεργειακοί γίγαντες.
Η ενεργειακή ένωση στην Ευρώπη για να έχει θεμέλια και προοπτική πρέπει να ενώνει και όχι να σηκώνει νέα τείχη στην ένωση, πρέπει να συνδυάζεται με μια προοδευτική στροφή στην ευρωπαϊκή πορεία και όχι να διευρύνει τις ανισότητες και τις διαφορετικές ταχύτητες.
Κυρίες και Κύριοι σύνεδροι,
Η ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή μας και στην Ευρώπη, είναι αξεχώριστη από την δυνατότητα να αξιοποιηθούν, με δίκαιο και ασφαλή τρόπο, οι ενεργειακοί πόροι και στο θαλάσσιο χώρο τηςευρύτερης Νοτιανατολικής Μεσογείου.
Χωρίς την ασφαλή και δίκαιη αναζήτηση και εκμετάλλευση των όποιων θαλάσσιων ενεργειακών κοιτασμάτων, στην κρίσιμη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν είναι δυνατόν να γίνεται λόγος γιαασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή μας και στην Ευρώπη.
Κεντρικό ζήτημα για μια τέτοια σταθερότητα, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών της με βάση την πιστή και απόλυτη τήρηση της διεθνούς νομιμότητας και του διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, το οποίο αποτελεί και ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Η κυβέρνησή μας είναι απόλυτα προσηλωμένη στη διεθνή νομιμότητα και το διεθνές δίκαιο και είμαστε έτοιμοι, σε αυτή τη βάση, να συμβάλλουμε θετικά για την επίλυση όλων των σχετικών προβλημάτων που εγείρονται από άλλες πλευρές.
Θεωρούμε ότι όλες οι χώρες της περιοχής και πρώτα από όλα η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες δυνάμεις, με σημαντική επιρροή στην περιοχή μας και τον κόσμο, πρέπει να αναλάβουν, άμεσα και στην πράξη, αποτελεσματικές πρωτοβουλίες ώστε να καταξιωθούν σε όλο το εύρος της Ανατολικής Μεσογείου και τις θάλασσές της, οι κανόνες του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς νομιμότητας, πράγμα που θα βοηθήσει την ευημερία και την ενεργειακή ανάπτυξη όλων των χωρών της περιοχής.
Κυρίες και Κύριοι σύνεδροι,
Δεν θα ήθελα να σας κουράσω και να τονίσω πόσο σημαντική, για την ταραγμένη περιοχή μας, θα ήταν η ενεργειακή διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης – ηπειρωτικής Ελλάδας, αλλά και η ενεργειακή διασύνδεση των νησιών μας με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Θεωρούμε ότι τέτοιου είδους διασυνδέσεις δεν αφορούν μόνο στη χώρα μας και στην πολύπαθη Κύπρο.
Ενδιαφέρουν όλη την Ευρώπη.
Γι'αυτό θα έπρεπε αυτά τα έργα να θεωρηθούν, στο σύνολό τους, έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και να προικοδοτηθούν ανάλογα και στο σύνολό τους από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς.
Η Ευρώπη δεν μπορεί και δεν πρέπει να καταγράφεται με μνημόνια, με πολιτικές λιτότητας, με πυρηνικά εργοστάσια, με λογικές νεοαποικιοκρατίας, αλαζονείας και ειρωνείας των ισχυρών σε βάρος των αδύνατων και αδιάλλακτης εμμονής σε αποτυχημένες συνταγές εκποιήσεων και απορρύθμισης.
Η Ευρώπη αντίθετα θα πρέπει να καταγραφεί ως χώρος δικαιοσύνης, δημοκρατίας, αλληλεγγύης και ανάπτυξης.
Το πεδίο της ενέργειας και των ενεργειακών πολιτικών ίσως είναι μία πρόκληση σε αυτή την κατεύθυνση.
Χαιρετίζω την παρουσία σας στην Αθήνα και εύχομαι κάθε επιτυχία στο Συνέδριο σας σε όφελος της ειρήνης, της σταθερότητας και της κοινής ευημερίας."