ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΠΕΝ Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ:
«Είχαμε πολύ εποικοδομητικές και κυρίως ουσιαστικές συζητήσεις με αξιωματούχους στη Μόσχα και ιδιαίτερα με τον κ. Μίλερ επικεφαλής της κρατικής Gazprom και πρώτα απ’ όλα με τον κ. Νόβακ, Υπ. Ενέργειας της Ρωσίας, όπου συζητήσαμε τις ενεργειακές σχέσεις και τα ενεργειακά προβλήματα της περιοχής μας και της Ευρώπης.
Αποφασίσαμε ότι πρέπει και μπορούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω τις ενεργειακές σχέσεις μας, να τις οδηγήσουμε σε ένα νέο ποιοτικά επίπεδο και να τις επεκτείνουμε στους ευρύτερους δυνατούς τομείς. Κι αυτό για το καλό των λαών και χωρών μας και το καλό της περιοχής και της Ευρώπης. Μετά τις συναντήσεις που είχαμε στη Μόσχα ανοίγει ένα νέο μεγάλο και ελπιδοφόρο κεφάλαιο στις ενεργειακές σχέσεις Ελλάδας- Ρωσίας, το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία στην κρίσιμη φάση που διερχόμαστε ως χώρες και ως Ευρώπη.
Πιστεύω ότι η περαιτέρω ανάπτυξη των ελληνορωσικών ενεργειακών σχέσεων θα υποβοηθήσει και τη συνολικότερη προσπάθεια για ανάπτυξη των πολιτικοοικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων με τη Ρωσία.
Μια αναβαθμισμένη σχέση συνεργασίας με τη Ρωσία είναι απόλυτα αναγκαία και θα βοηθήσει να αλλάξει ριζικά και προς το καλύτερο η εικόνα της περιοχής μας και της Ευρώπης, που διανύουν μεγάλη αστάθεια και κρίση.
Θέλω να τονίσω ότι, η χώρα μας είναι ριζικά αντίθετη στις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας και είμαστε αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια να τεθεί η Ρωσία σε ενεργειακή καραντίνα.
Θεωρούμε ότι οι δρόμοι για τα ενεργειακά διαθέσιμα αποθέματα της Ρωσίας προς την Ευρώπη θα πρέπει να είναι ανοικτοί και ελεύθεροι. Όπως πρέπει να είναι ανοικτοί και ελεύθεροι για κάθε χώρα εκτός ΕΕ. Γι’ αυτό άλλωστε όπως θα ξέρετε στηρίζουμε τον αζέρικο αγωγό TAP.
Στο πλαίσιο αυτό, ενημερωθήκαμε αναλυτικά πάνω στο θέμα του ρώσικου αγωγού φυσικού αερίου που θα φτάσει μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Η ενημέρωση από τη ρωσική πλευρά επ’ αυτού του θέματος υπήρξε πολύ εμπεριστατωμένη και σαφής.
Ο νέος ρώσικος αγωγός μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα θα αντικαταστήσει τον South Stream, όπως θα αντικαταστήσει επίσης πλήρως το δρόμο του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη που περνάει μέσα από την Ουκρανία μέχρι το τέλος του 2019.
Το Ρωσικό φυσικό αέριο θα φτάνει στην Ευρώπη πέρα από το Βόρειο διάδρομο και από το Νότιο διάδρομο μετά την κατάργηση της διόδου μέσω της Ουκρανίας.
Εμείς επιδείξαμε ζωηρότατο ενδιαφέρον γι’ αυτόν τον αγωγό και την επέκτασή του από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στο ελληνικό έδαφος.
Πιστεύουμε ότι η επέκταση του αγωγού στο ελληνικό έδαφος στη βάση της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας υπηρετεί το εθνικό μας συμφέρον και βοηθάει στη συνεργασία στην περιοχή μας, πολύ περισσότερο που μια τέτοια επέκταση θα συνοδευτεί με εξαιρετικά, έως πολύ εξαιρετικά ωφελήματα για τη χώρα μας.
Γι’ αυτό τονίσαμε προς τη Ρώσικη πλευρά ότι θα εξετάσουμε με πολύ εποικοδομητικό τρόπο την κατασκευή αυτού του αγωγού στο ελληνικό έδαφος.
Φυσικά, η τελική απόφαση θα ληφθεί συλλογικά από την ελληνική κυβέρνηση και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, που επισκέπτεται τη Μόσχα στις 8 Απρίλη, προσκεκλημένος του Βλ. Πούτιν. Πιστεύουμε ότι αυτή η επίσκεψη θα καταστεί σταθμός για την ανάπτυξη των ελληνορωσικών σχέσεων.
Πέραν αυτών θέσαμε προς τη Ρωσική πλευρά μια σειρά από ενεργειακά θέματα που αφορούν τη χώρας μας.
Το πρώτο θέμα που θέσαμε είναι τη συμμετοχή Ρώσικων εταιρειών στους διαγωνισμούς για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα στη Δυτική Ελλάδα και τη Νότιο Κρήτη.
Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι στους διαγωνισμούς θα συμμετάσχουν μεγάλες ρωσικές εταιρείες διευρύνοντας έτσι σημαντικά το διεθνές βάθος του ενδιαφέροντος και των συμμετοχών.
Το δεύτερο θέμα είναι η ανάγκη για μείωση των τιμών του ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα μας, καθώς και η δραστική μείωση του take or pay προς τη ΔΕΠΑ.
Ξέρετε ότι μέσα στον Απρίλιο θα ανακοινωθεί σημαντική μείωση των τιμών της ΔΕΠΑ, περίπου κατά 15%.
Θέλω να επισημάνω ότι και τα δύο αυτά θέματα η Ρωσική πλευρά δεσμεύθηκε ότι θα τα εξετάσει με πολύ θετικό πνεύμα.
Τέλος, παρ’ ότι δεν συνομίλησα με υπουργούς που έχουν αρμοδιότητα στο θέμα, έθεσα στον Ρώσο ομόλογό μου το ζήτημα της άρσης του εμπάργκο για τα αγροτικά μας προϊόντα, ως μια χειρονομία ανθρωπιστική που θα ήταν πολύ θετική για τον ελληνικό λαό. Στο θέμα αυτό βρήκα κατανόηση, αλλά οι συνομιλητές μου δήλωσαν ότι δεν έχουν αρμοδιότητα για τέτοιες αποφάσεις. Ευελπιστούμε ότι επί του θέματος ενδεχομένως να υπάρξει θετική εξέλιξη κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Μόσχα».
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΠΕΝ Π. ΛΑΦΑΖΑΝΗ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ:
ΕΡΩΤΗΣΗ: Στο παρελθόν έχετε εκφράσει ορισμένες αντιρρήσεις σχετικά με τις επεμβατικές τάσεις που έχει η ΕΕ στα ενεργειακά θέματα των κρατών-μελών. Το ταξίδι σας στη Ρωσία είναι ενταγμένο στη λογική της αυτονόμησης από το ενεργειακό κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ; Το λέω αυτό, επειδή είπατε ότι στη Μόσχα υπήρξε ζωηρό ενδιαφέρον για τον Turkish Stream. Αν είναι να συμμετάσχει η χώρα μας, μήπως πρέπει να δώσει το «πράσινο φως» και η Κομισιόν;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Κοιτάξτε. Η ΕΕ έχει ένα σχέδιο για την ενεργειακή ένωση της Ευρώπης, της ΕΕ για να είμαι ακριβής. Επί του ενεργειακού αυτού σχεδίου για ένωση, έχω τοποθετηθεί και νομίζω ουσιαστικά και αναλυτικά στη σχετική Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας που έγινε στις Βρυξέλλες. Δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα ένα τελικό πλαίσιο για την ενεργειακή ένωση. Εκεί, όπως θα θυμάστε πολύ καλά, είχα πει πως είναι αδιανόητο, είναι απαράδεκτο, ενδεχόμενες συμφωνίες κρατών μελών της ΕΕ με τρίτες χώρες να τίθενται υπό τον προέλεγχο της ΕΕ. Αυτό καταργεί κάθε εθνική ευελιξία και αναγορεύει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ένα ανεξέλεγκτο «υπεραφεντικό» στις ενεργειακές πολιτικές των κρατών-μελών. Βεβαίως, εντός του κοινοτικού πλαισίου κάθε χώρα στην ΕΕ ακολουθεί μια εθνική ενεργειακή πολιτική, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει κάθε χώρα και με τους ιδιαίτερους στόχους. Εμείς δεν πρόκειται να απεμπολίσουμε αυτό το δικαίωμά μας, να ασκούμε -εντός του κοινοτικού πλαισίου- εθνικές ενεργειακές πολιτικές. Δεν πρόκειται να θέσουμε υπό προκαταρκτικό έλεγχο μια ενδεχόμενη συμφωνία, που θα κάνουμε με οποιαδήποτε τρίτη χώρα. Βεβαίως, όπως σας είπα, θέλουμε αυτές οι συμφωνίες να είναι απολύτως συμβατές κατ΄ αρχάς με το Εθνικό μας Δίκαιο, κάτι που είναι προφανέστατο και απολύτως αναγκαίο, αλλά και με το Κοινοτικό Δίκαιο. Αυτή είναι η δική μας κατεύθυνση. Δεν θέλουμε να παραδοθεί η Ευρώπη στα χέρια των νέων 7 ενεργειακών αδελφών. Θέλουμε μια ισότιμη συνεργασία στον ενεργειακό τομέα στον Ευρωπαϊκό χώρο, θέλουμε οι μικρότερες χώρες να έχουν φωνή και υπόσταση στις ενεργειακές πολιτικές και κυρίως θέλουμε να αναπτύξουμε μια νέα ενεργειακή πολιτική στη χώρα μας η οποία θα μειώνει τις ενεργειακές τιμές. Και πρώτα και κύρια φυσικά, θα μειώνει το κόστος της ενεργειακής τροφοδοσίας της χώρας μας σε πρώτες ύλες. Όπως το πετρέλαιο και βεβαίως, κάτι πολύ σημαντικό, το φυσικό αέριο. Αυτή είναι η δική μας θέση και νομίζω ότι ανταποκρίνεται πλήρως στα συμφέροντα του ελληνικού λαού και στην ανάγκη να συμβάλουμε με την ενεργειακή μας πολιτική σε μια διέξοδο από την κρίση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο εταίρος της Κυβέρνησης ο κ. Καμμένος, στο ταξίδι του στις ΗΠΑ έθεσε το θέμα συνεκμετάλλευσης των πετρελαϊκών κοιτασμάτων και των Υδρογονανθράκων του Αιγαίου, με ένα ποσοστό 70-30 προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θέτετε κι εσείς το θέμα συνεκμετάλλευσης των κοιτασμάτων του Αιγαίου προς την Ρωσική πλευρά ;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Εννοείται να συνεκμεταλλευτούμε εμείς και η Ρώσικη πλευρά τα κοιτάσματα του Αιγαίου; Ακούστε. Δεν σχολιάζω δηλώσεις συναδέλφων μου στη Κυβέρνηση. Δεν νομίζω ότι είναι σκόπιμο να κάνω εγώ αυτά τα σχόλια. Οποιοδήποτε σχόλιο. Από κει και πέρα βεβαίως, νομίζω ότι ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος έχει τοποθετηθεί επ΄ αυτού του θέματος. Εγώ αυτό που έθεσα εδώ στη συζήτηση μαζί σας είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Ξέρετε ότι απ’ την προηγούμενη Κυβέρνηση έχει ξεκινήσει ένας διαγωνισμός για εξόρυξη υδρογονανθράκων σε 20 θαλάσσια κοιτάσματα στη χώρα μας. Εμείς αυτόν τον διαγωνισμό δεν τον αλλάζουμε, δεν τροποποιούμε τους κανόνες του. Για λόγους αποτελεσματικότητας και ευρύτερου ενδιαφέροντος παρατείναμε για δύο μήνες την κατάληξή του και στο πλαίσιο αυτού του διαγωνισμού θέλουμε να έχουμε την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή εταιριών και χωρών. Θέλουμε, δηλαδή, μια συμμετοχή η οποία να είναι πολυεπίπεδη, πολυδιάστατη και να προέρχεται, όχι μόνο από εταιρίες μιας ομάδας ή συμμαχίας χωρών, αλλά από όλες τις πλευρές του σύγχρονου κόσμου που έχουν δυνατότητα να κάνουν εξόρυξη πετρελαίου και να ρυθμίσουν τις σχετικές επιστημονικές βάσεις που υπάρχουν. Σ’ αυτή την κατεύθυνση, υπογραμμίσαμε στη Ρώσικη πλευρά την διαγωνιστική διαδικασία και ζητήσαμε, αν είναι δυνατόν, Ρώσικες εταιρίες εφόσον το κρίνουν και το θεωρήσουν κι αυτές συμφέρον, είναι προφανέστατο αυτό, να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό. Αν δεν με απατά η μνήμη μου, συνήθως οι Ρώσικες εταιρίες δεν συμμετέχουν σε διαγωνισμούς χωρών-μελών της ΕΕ, αυτού του χαρακτήρα. Εδώ, μάλλον θα πρωτοτυπήσουμε. Και αυτό νομίζω ότι είναι πάρα πολύ θετικό. Εμείς θεωρούμε ότι οι διαγωνισμοί αυτοί είναι -και πρέπει να είναι- ανοικτοί και να φαίνεται αυτό στην πράξη σε κάθε χώρα του πλανήτη που έχει τη δυνατότητα να κάνει τέτοιες έρευνες και γεωτρήσεις. Να είναι ανοικτοί σε κάθε χώρα και σε κάθε εταιρία, απ΄ όποια χώρα κι αν προέρχεται.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ζητήσατε από τη Ρωσία να συνδράμει με δάνειο την Ελλάδα;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Όχι, δεν θέσαμε σε καμία πλευρά από τη Ρωσική Ομοσπονδία με την οποία συζητήσαμε κάποιο τέτοιο θέμα. Χρηματοδοτικό δηλαδή θέμα της χώρας μας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Διμερές χρηματοδοτικό θέμα εννοώ.
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Δεν ετέθη κανένα τέτοιο θέμα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως θα υλοποιηθεί ο αγωγός του Turkish Stream; Οι Ρώσοι έχουν κάποιο πλάνο για το πώς θα υλοποιηθεί; Υπάρχει σχεδιασμός να πάει στην Ιταλία; Συνδέονται οι συζητήσεις που κάνατε για τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου με την υλοποίηση του αγωγού αυτού;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Ο αγωγός - κακώς τον λένε Turkish Stream, αν και τα ονόματα δεν παίζουν ιδιαίτερο ρόλο. Ο αγωγός που ξεκινάει από τη Ρωσία, περνάει από την Τουρκία και καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα θα φέρνει το ρωσικό φυσικό αέριο από τη Ρωσία στα σύνορα της Ευρώπης. Από κει και πέρα, αν θέλει οποιαδήποτε χώρα, μπορεί να πάρει από εκεί φυσικό αέριο ή η Ελλάδα που είναι γειτνιάζουσα χώρα μπορεί να σχεδιάσει την κατασκευή αγωγού, που θα παίρνει το φυσικό αέριο από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και θα το περνάει από το ελληνικό έδαφος.
Απ’ όσο ξέρω οι σχεδιασμοί της Ρωσίας δεν αφορούν την Ιταλία, δεν θέλει να πάει αυτόν τον αγωγό προς την Ιταλία. Αυτό που θα ήθελε είναι να οδεύσει αυτό ο αγωγός προς την κεντρική Ευρώπη μέσω FYROM, Σερβίας κλπ. Επίσης, απ’ όσο ξέρουμε είναι έτοιμες οι υποδομές για να υποδεχθούν αυτόν τον αγωγό σε αυτές τις χώρες.
Δεν συνδέονται τα δύο θέματα ούτε εμείς τα συνδέσαμε, δηλαδή της άμεσης μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου και της μείωσης της ποινής «take or pay» με τον αγωγό. Όπως καταλαβαίνετε, αν ο αγωγός αυτός ευδοκιμήσει και ληφθεί απόφαση για την κατασκευή του στο ελληνικό έδαφος, να προεκταθεί δηλαδή στο ελληνικό έδαφος, θα υποβοηθήσει ασφαλώς και τις άλλες αποφάσεις που μπορεί να λάβει η Ρωσία σε όφελος της χώρας μας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια η χρηματοδότηση αυτής της προέκτασης και ποιος θα είναι ο φορέας;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Νομίζω ότι είναι πρόωρο να συζητήσουμε για το φορέα, το ποιος θα κατασκευάσει έναν αγωγό, ο οποίος δεν έχει αποφασιστεί μέχρι στιγμής. Προηγείται η απόφαση για το σχεδιασμό της κατασκευής του και ασφαλώς τότε θα τεθεί επί τάπητος και ποιοι θα χρηματοδοτήσουν την κατασκευή του και ποιοι θα συμμετάσχουν στην διαχείριση του αγωγού που οπωσδήποτε αυτοί που θα συμμετάσχουν, θα πρέπει να συμμετέχουν αναλογικά με τη συμμετοχή τους και στην επένδυση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Απ’ ότι κατάλαβα χρησιμοποιήσατε τη λέξη δέσμευση για τη συμμετοχή των Ρώσων στην έρευνα υδρογονανθράκων στα είκοσι οικόπεδα; Εμείς σε τι δεσμευτήκαμε;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Όλα όσα σας είπα είναι χειροπιαστά και υποδηλώνουν θετική κατεύθυνση, βεβαίως σε διαφορετικό βαθμό το καθένα. Και είναι θετική κατεύθυνση για τη χώρα μας, για τον ελληνικό λαό, σε μια περίοδο που δοκιμαζόμαστε. Δεν μας ζήτησαν κάποια δέσμευση σε αυτά τα θέματα. Κατέθεσαν βεβαίως τις σκέψεις και τις προτάσεις τους για τον αγωγό. Από κει και πέρα απομένει η δική μας τελική και οριστική απόφαση. Σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε και ασφαλώς η τελική απόφαση που θα λάβουμε θα είναι συλλογική της κυβέρνησης. Βεβαίως του Έλληνα πρωθυπουργού. Και θα την λάβουμε παίρνοντας υπόψη μας όλες τις παραμέτρους και κυρίως θα έλεγα το εθνικό μας συμφέρον. Την ανάγκη η Ελλάδα να έχει φθηνές ενεργειακές τιμές. Θα ήθελα να τονίσω άλλη μία φορά ότι η Ελλάδα δεν έχει συμπλέγματα, δεν είναι δορυφόρος κανενός, δεν είναι υποτελής ενεργειακά σε καμιά μεγάλη δύναμη ή σε καμία συμμαχία χωρών. Η Ελλάδα θέλει να ασκήσει μια ανεξάρτητη εθνική ενεργειακή πολιτική, η οποία να υπηρετεί αποκλειστικά το εθνικό συμφέρον, το λαϊκό συμφέρον και φυσικά τη συνεργασία στην περιοχή μας και στην Ευρώπη και την ενεργειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Αυτή είναι η κατεύθυνση, ο γνώμονας που θα πάρουμε την τελική μας απόφαση. Και η τελική μας απόφαση πιστεύω ότι θα μπορέσει να βοηθήσει όχι μόνο την Ελλάδα. Θα είναι θετική για όλη την περιοχή και όλο τον ευρωπαϊκό χώρο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιο είναι το επόμενο βήμα για την υπόθεση του αγωγού; Η ίδια συζήτηση είχε γίνει με τη Βουλγαρία αλλά τελικά ματαιώθηκε.
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Το θέμα που θίγετε είναι μια σημαντική εμπειρία. Επιχειρήθηκε να κατασκευαστεί ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, αγωγός πετρελαίου αυτός και όχι φυσικού αερίου. Ματαιώθηκε, ναυάγησε το σχέδιο. Μετά είχαμε το σχεδιασμό αγωγού φυσικού αερίου South Stream, που όπως ελέγετο θα περνούσε μέσα από τη Βουλγαρία. Και αυτό το σχέδιο κατέρρευσε. Εμείς δεν θεωρούμε ότι τα ενεργειακά διαθέσιμα της Ρωσίας δεν θα πρέπει να κατευθύνονται στον ευρωπαϊκό χώρο. Φυσικά με τρόπους και κανόνες που θα είναι σύμφωνοι με το Δίκαιο των κρατών μελών και το δίκαιο της κοινοτικής νομοθεσίας. Το να σηκώνονται τεχνητά τείχη απέναντι στη Ρωσία και τα ενεργειακά της αποθέματα είναι λάθος για όλη την Ευρώπη. Όπως ανέφερα, η προσπάθεια για ενεργειακή απομόνωση της Ρωσίας δεν θα είναι θετική εξέλιξη, όχι μόνο για τη Ρωσία αλλά κυρίως για τους ευρωπαϊκούς λαούς. Και σε κάθε περίπτωση δεν θέλουμε να υπάρχει ένα μονοπώλιο διασύνδεσης της Ρωσίας με την Ευρώπη για το φυσικό αέριο, δηλαδή ο δρόμος από τη Γερμανία. Αυτό θα ενίσχυε την περαιτέρω γερμανοποίηση της Ευρώπης και δεν θα βοηθούσε την ισότιμη συνεργασία και στον ενεργειακό τομέα, αλλά και στους άλλους τομείς χωρών και λαών. Επομένως, νομίζουμε ότι πρέπει να ευνοήσει η Ευρώπη, πολλαπλούς δρόμους διέλευσης για το φυσικό αέριο της Ρωσίας.
Αυτήν την ώρα σχεδιάζεται ο νέος αυτός αγωγός που ξεκινά από τη Ρωσία και φτάνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα, που εν πάσει περιπτώσει θα βρούμε το όνομά του, το οποίο να ανταποκρίνεται στο στόχο και το ρόλο του. Αυτός ο αγωγός δεν πρέπει να έχει την τύχη των προηγούμενων. Αν και εφόσον κρίνεται ότι είναι χρήσιμος και επωφελής – και νομίζω ότι είναι χρήσιμος και επωφελής αυτός ο αγωγός – δεν πρέπει να μείνει στα μισά του δρόμου. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει το σχέδιο αυτό να ματαιωθεί. Η Ευρώπη χρειάζεται το φυσικό αέριο της Ρωσίας και αυτό το φυσικό αέριο είναι αναντικατάστατο για την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλειά της .Δεν βλέπω εναλλακτικές δυνατότητες, τουλάχιστον σε μεγάλο εύρος που θα μπορούν να υποκαταστήσουν τη ροή του φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη, για να διασφαλίσουν τις ενεργειακές της ανάγκες. Επομένως, ότι γίνει από δω και μπρος για τον ενεργειακό διάδρομο του φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, θα πρέπει να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αποτελεσματικός. Αυτή τη φορά δεν πρέπει η προσπάθεια να μείνει ημιτελής ή και να καταρρεύσει. Αυτό θα ήταν νομίζω ένα πλήγμα, όχι μόνο για τη Ρωσία αλλά και όλη την Ευρώπη.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η ΕΕ αμφισβητεί το έργο. Ο Αμερικανός απεσταλμένος για την Ευρασία τοποθετήθηκε με απόλυτο τρόπο εναντίον του έργου αυτού και μάλιστα συμβούλευσε την Τουρκία να μην έρθει σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Και επειδή οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ για το ελληνικό χρέος είναι σημαντικές, κρίνετε ότι θα πρέπει αυτή τη στιγμή να έρθουμε σε αντίθεση με τις ΗΠΑ γι’ αυτό το θέμα;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Κοιτάξτε, οι ΗΠΑ μπορούν να έχουν οποιαδήποτε άποψη για τα ενεργειακά θέματα και τους ενεργειακούς δρόμους. Ωστόσο, η κάθε χώρα της περιοχής μας εκτιμά και αυτή τα δικά της συμφέροντα και αναδεικνύει τη δική της οπτική για την ενεργειακή προοπτική της. Εμείς συνεκτιμούμε τις απόψεις και τις θέσεις όλων, τις ακούμε και προβληματιζόμαστε επ’ αυτών. Αλλά εμείς δεν είμαστε υποτελείς κανενός. Η νέα κυβέρνηση, όπως σας είπα, ακολουθεί όχι εντολές αλλά μία πολιτική με βάση το εθνικό μας συμφέρον, το συμφέρον του ελληνικού λαού. Αυτή είναι η δική μας κατεύθυνση στον ενεργειακό τομέα. Επομένως εμείς θα χαράξουμε την ενεργειακή μας πολιτική με βάση της παραμέτρους που σας ανέφερα. Νομίζω ότι αυτή είναι απόλυτη ανάγκη για τη χώρα μας. Η χώρα μας πρέπει να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στον ενεργειακό τομέα, με μια νέα ανεξάρτητη ενεργειακή πολιτική η οποία θα βοηθήσει τη χώρα μας να σταθεί στα πόδια της αυτήν την ώρα και να ανοίξει θετικούς αναπτυξιακούς δρόμους. Αυτό είναι το χρέος μας ως κυβέρνησης και η εντολή που έχουμε. Δεν έχουμε εντολή από τον ελληνικό λαό να παίρνουμε εντολές ή να ακολουθούμε υποδείξεις, ανεξάρτητα του αν υπηρετούν τα εθνικά μας συμφέρονται και τις εθνικές μας προτεραιότητες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Το υπουργείο σκοπεύει να ανοίξει θέμα ερευνών για υδρογονάνθρακες στο Αιγαίο;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Για το θέμα των ερευνών και της εξόρυξης πετρελαίου στο Αιγαίο, θα πρέπει, όπως ξέρετε με βάση και το διεθνές δίκαιο, να οριοθετηθούν θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο. Αυτή η οριοθέτηση είναι πάγια επιλογή και θέση της κυβέρνησής μας, η οποία πρέπει να γίνει με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Αυτό παλεύουμε και αυτό επιδιώκουμε. Νομίζω ότι αυτό ωφελεί και την Ελλάδα και την Τουρκία και τον ελληνικό και τον τουρκικό λαό. Βεβαίως σε περιοχές που δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι έχει η Τουρκία καμία νόμιμη δυνατότητα διεκδίκησης, για αυτές τις περιοχές του Αιγαίου, ασφαλώς υπάρχει δυνατότητα σε οποιαδήποτε στιγμή, σε οποιαδήποτε φάση επιλεγεί, να κάνει και έρευνες και γεωτρήσεις η ελληνική πλευρά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πού υπάρχουν; Εντός των έξι μιλίων;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Τα έξι μίλια, με συγχωρείτε, δεν είναι αμφισβητήσιμα. Και δεν μπορεί εντός των έξι μιλίων, να υπάρξει θέμα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας. Εντός των έξι μιλίων γίνονται ελεύθερα για κάθε χώρα – και ιδιαιτέρα η Ελλάδα που έχει έξι χωρικά ύδατα μίλια - μπορεί να κάνει έρευνα για υδρογονάνθρακες. Και φυσικά, αν η έρευνα αυτή έχει αίσιο πέρας, να επιχειρήσει και εξόρυξη. Μίλησα προηγουμένως για περιοχές όπου χρειάζεται με βάση το Διεθνές Δίκαιο, οριοθέτηση. Αυτό δεν είναι όλο το Αιγαίο. Είναι περιοχές όπου συνορεύουν οι θαλάσσιες δυνατότητες της ηπειρωτικής Τουρκίας με τα ελληνικά νησιά. Εκεί χρειάζεται οριοθέτηση. Και αυτή την οριοθέτηση επιδιώκουμε με βάση το Δίκαιο της θάλασσας, το οποίο είναι και δίκαιο της ΕΕ. Όπως θα είδατε στην πρόσφατη σύνοδο υπουργών Ενέργειας των κρατών μελών της ΕΕ, εγώ τόνισα την ανάγκη να υποβοηθήσει η ΕΕ την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και στο Αιγαίο, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπάρχει μια σύμβαση που υπογράφηκε πέρυσι για την τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου. Πόσο εφικτό είναι αυτή να αλλάξει και να έχουμε μειωμένη τιμή;
Θ. ΠΕΤΡΑΚΟΣ: Αυτή η σύμβαση ισχύει μέχρι το τέλος του 2015. Από το 2016 δεν θα υπάρχει.
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Είναι σαφές ότι εμείς επιδιώκουμε μείωση των τιμών του φυσικού αερίου σε επίπεδα τα οποία είναι αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Είναι εύλογο και δίκαιο αυτό το αίτημα παρά τη συμφωνία που υπάρχει, η οποία μπορεί κάλλιστα να τροποποιηθεί ή να διαμορφωθεί καινούρια συμφωνία από το 2016 και μετά. Επομένως, δεν βλέπω ότι υπάρχει κάποια αντίφαση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είναι ανταγωνιστικός ο ρωσικός αγωγός με τον ΤΑΡ;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Δεν βλέπω ότι είναι ανταγωνιστικός ο ρωσικός αγωγός με τον ΤΑΡ. Καταρχάς, ο ΤΑΡ δεν μπορεί να καλύψει ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης. Ο ΤΑΡ θα έχει λίγο φορτίο φυσικού αέριο, το οποίο δεν ικανό να καλύψει τις απαραίτητες ανάγκες ευρωπαϊκών χωρών. Αλλά, σε κάθε περίπτωση οι αγωγοί αυτοί τροφοδοτούνται με διαφορετικό φυσικό αέριο. Υπάρχει αγορά φυσικού αερίου και ο καθένας μπορεί να επιλέξει και να προτιμά εκείνο τον αγωγό που εκτιμά ότι μπορεί να του προσφέρει τις καλύτερες τιμές. Νομίζω, επομένως, ότι η ύπαρξη του ΤΑΡ και του ρωσικού αυτού αγωγού θα βοηθήσουν τις χώρες και τους καταναλωτές και δεν θα τους ζημιώσουν.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η Ευρώπη δεν έχει καιρό για τον νέο αγωγό. Το 2019 σταματά η Ρωσία τον αγωγό που διέρχεται από την Ουκρανία. Πότε θα αρχίσει η Ευρώπη να το καταλαβαίνει αυτό και να αρχίσει τις διαπραγματεύσεις για τον ρωσικό αγωγό που περνάει από την Τουρκία;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Καταρχάς, όπως σας είπα, χρειάζεται μια οριστική πολιτική απόφαση για την κατασκευή αυτού του αγωγού. Νομίζω ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η ελληνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να ανακοινώσει την οριστική της θέση. Από κει και πέρα, αυτό δεν μπορώ να το πω με απόλυτη ακρίβεια. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα διατυπώσουμε την τελική μας θέση. Από κει και πέρα βεβαίως, μπορεί οι εργασίες για την κατασκευή του αγωγού να τρέχουν πολύ γρήγορα. Αυτός ο αγωγός έχει όριο από την πλευρά της Ρωσίας το 2019. Το 2019 σταματάει η ροή του φυσικού αερίου από την Ουκρανία και θα υπάρχει ο Βόρειος Διάδρομος και ο Νότιος Διάδρομος από την Ρωσία προς την Τουρκία. Αν η Ευρώπη θέλει και το χρειάζεται το ρωσικό φυσικό αέριο του Νότιο Διαδρόμου, θα πηγαίνει εκεί να το παίρνει. Αν χώρες διατίθενται, όπως η Ελλάδα, να φτιάξει αγωγό για να συνεχίσει αυτό το αέριο μέσα από το ελληνικό έδαφος, κυρίως προς τη Βόρεια Ευρώπη, έχει καλώς, θα γίνει αυτό. Αλλιώς, η ρωσική πλευρά προφανώς θα χρησιμοποιήσει σε άλλες κατευθύνσεις αυτό το φυσικό αέριο. Αλλά εμείς νομίζουμε ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη το φυσικό αέριο του Νότιου Διαδρόμου, ας τον πούμε έτσι, και πρέπει να ακολουθήσει μια πολιτική ώστε αυτό το φυσικό αέριο να φτάσει εκεί που το χρειάζονται: βιομηχανίες, οικονομίες και πολίτες, οι καταναλωτές και τα νοικοκυριά. Πρέπει λοιπόν να ασκήσει η Ευρώπη μια τέτοια πολιτική, για να φτάσει αυτό το φυσικό αέριο εκεί που πρέπει να φτάσει και που το έχουν ανάγκη. Νομίζω ότι αυτό είναι προς όφελος της Ευρώπης και των λαών.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Κύριε Υπουργέ, απεξαρτήσατε τα οφέλη από την συμμετοχή της Ελλάδας στον αγωγό αυτό, από τα αιτήματα που βάλατε στο τραπέζι στη Μόσχα - δηλαδή τιμές αερίου, αγροτικά προϊόντα κλπ - και μιλήσατε για εξαιρετικά έως πολύ εξαιρετικά οφέλη, άρα θα ήθελα να μας πείτε ποια μπορεί να είναι αυτά. Και το άλλο που θέλω να σας ρωτήσω, αφορά στη λίστα των μεταρρυθμίσεων που έχει διαρρεύσει και δεν περιλαμβάνονται ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις. Στη λίστα, ωστόσο, περιλαμβάνεται ο ΟΛΠ. Και έχετε πει κατ΄ επανάληψη ότι δεν πουλάτε τα λιμάνια.Ποια η θέση σας;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Για το πρώτο σκέλος της ερώτησής σας, από την πλευρά της Ρωσίας και με τις προδιαγραφές που υπάρχουν, τα ωφελήματα για τη χώρα μας από την ενδεχόμενη κατασκευή και διέλευση του αγωγού από το Ελληνικό έδαφος θα είναι πάρα πολύ μεγάλα. Θα είναι εξαιρετικά ουσιαστικά. Βεβαίως, δεν μπορώ να αναφερθώ συγκεκριμένα διότι δεν έχουν προχωρήσει σε μια συγκεκριμενοποίηση αυτών των ωφελημάτων, ώστε αυτό που θα πω να είναι έγκυρο. Αν μπούμε σε διαπραγματεύσεις, με δεδομένη την πολιτική βούληση που θα εκφραστεί, εφόσον εκφραστεί, για την κατασκευή του αγωγού, τότε νομίζω ότι θα έχουμε τη δυνατότητα να πούμε αρκετά περισσότερα πράγματα και πιο συγκεκριμένα.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, είναι γνωστές οι θέσεις που έχω εκφράσει κατά καιρούς για το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων κι αυτές οι θέσεις παραμένουν στο ακέραιο. Όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα δεν τίθεται κανένα θέμα ιδιωτικοποίησης δημόσιων ενεργειακών επιχειρήσεων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Συμπράξεων;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Κανένα θέμα ιδιωτικοποίησης.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η ΔΕΗ;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Η ΔΕΗ δεν πρόκειται να χωριστεί, να τεμαχιστεί, η ΔΕΗ θα μείνει δημόσια και θα αναβαθμιστεί ως δημόσια επιχείρηση. Θα προχωρήσουμε στην ανασυγκρότησή της, για να παίξει καλύτερα τον ρόλο της.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Για τη νέα Διοίκηση της ΔΕΗ…
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Τις επόμενες μέρες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα αναβληθεί η Γενική Συνέλευση;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Θα γίνει τις επόμενες μέρες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Διευκρινιστικά, ο κ. Δραγασάκης χθες στη Βουλή όταν ρωτήθηκε σχετικά με το λιμάνι του Πειραιά, περιέγραψε ένα μοντέλο συμπράξεων. Και υπονόησε ότι θα είναι χαμηλότερο το ποσοστό που θα πουληθεί. Αλλά, σε κάθε περίπτωση θα πουληθεί ένα ποσοστό του λιμανιού. Η θέση η δική σας είναι κατά της πώλησης όχι ενός μικρού αλλά…
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Οι θέσεις που έχω εκφράσει ισχύουν και είναι απόλυτα έγκυρες και δεδομένες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Για τη ρήτρα “take or pay” υπάρχει κάτι πιο συγκεκριμένο κ. Υπουργέ, να μας πείτε ;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Ναι, υπάρχει η διάθεση από την Ρώσικη πλευρά, ειδικά της GAZPROM, για περαιτέρω μείωση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Του ορίου;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Όχι. Του ποσού.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Επ’ αυτού μπορείτε να μας πείτε κάτι παραπάνω; Συμφωνήθηκε ένα ποσό πάνω από 100 εκατομμύρια. Τι ποσοστό μείωσης ζητάμε τώρα;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Αυτό το ποσό έχει μειωθεί και η προσπάθειά μας είναι να πάμε σε περαιτέρω μείωση για να φτάσουμε σε ένα τελικό ποσό που θα είναι πάρα πολύ χαμηλό.
Ø ΕΡΩΤΗΣΗ: Όταν λέτε χαμηλό, εννοείτε ένα ποσοστό κάτω από 50%;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Περισσότερο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Άρα μιλάτε για κάτω από 50 εκατομμύρια.
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Σαφώς. Σας είπα πολύ χαμηλό ποσό. Πάμε για ένα πολύ χαμηλό ποσό, αλλά δεν μπορώ να πω κάτι συγκεκριμένο διότι δεν θα ήμουν ακριβής.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Εξετάζεται να αντιγράψετε το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει για το North Stream στην ελληνική περίπτωση για τον ρωσικό αγωγό;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Δεν ξέρω αν χρειάζεται αντιγραφή, αυτό όμως που πρέπει να γίνει πρώτα και προέχει είναι η πολιτική απόφαση να πάμε στον αγωγό. Όλα τα άλλα θα ακολουθήσουν. Από κει και πέρα θα κάνουμε το καλύτερο δυνατόν, ώστε ο αγωγός αυτός να είναι όσο πιο επωφελής, αν και εφόσον το αποφασίσουμε για τη χώρα. Και θα κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια. Και σας είπα μπορεί σε μια τέτοια περίπτωση να έχουμε εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα κάνει η κυβέρνηση κάποια βήματα στην ΕΕ, ώστε να προχωρήσει αυτός ο αγωγός, με δεδομένο ότι υπάρχουν αντιδράσεις;
ΠΑΝ. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ: Νομίζω ότι η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει θετικά αυτόν τον αγωγό. Δεν είναι μόνο θέμα της Ελλάδας. Είναι κατεξοχήν ευρωπαϊκό θέμα. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν ανάγκη από αυτό το φυσικό αέριο. Δεν βλέπω ότι υπάρχει μια εναλλακτική λύση που να είναι σχετικά προσιτή στην τιμή. Το να αφήνουμε αυτό το φυσικό αέριο να αιωρείται και να μην υπάρχει δυνατότητα να κατευθυνθεί προς την Ευρώπη, νομίζω θα είναι επιζήμιο για τις ευρωπαϊκές χώρες και την Ευρώπη ως σύνολο τα επόμενα χρόνια. Άρα η Ευρώπη πρέπει να κάνει αυτό που είναι το συμφέρον της. Και το συμφέρον της δεν είναι να απομονώσει τη Ρωσία και το φυσικό της αέριο. Να δει με άλλο μάτι τον αγωγό που πηγαίνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα, να μην έχει την τύχη του South Stream ούτε παλιότερα, παρότι μιλάμε για άλλο αγωγό, του Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη. Θέλουμε μια κατεύθυνση, έτσι ώστε να λέμε τι θα ήταν προτιμότερο για μας και πως εμείς θα επωφεληθούμε περισσότερο. Εμάς μας ενδιαφέρει η ουσία. Και η ουσία είναι ότι όλες οι χώρες της Ευρώπης έχουν ανάγκες σε φυσικό αέριο και πρέπει αυτές οι ανάγκες να ικανοποιηθούν. Εμείς από αυτή τη σκοπιά βλέπουμε το πρόβλημα. Είναι ρεαλιστική σκοπιά, είναι ουσιαστική σκοπιά, εποικοδομητική σκοπιά. Και από αυτή την σκοπιά θα πάρουμε την τελική μας απόφαση. Βεβαίως, και αυτά που λέω εγώ είναι μία παρότρυνση προς την Ευρώπη να δει με διαφορετικό μάτι αυτό το ρωσικό αγωγό.