Οι Περιφερειακοί Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.). σύμφωνα με το άρθρο 35 του Ν.4042/2012 «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ - Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ - Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» (ΦΕΚ 24/τ. Α’/13-02-2012), καταρτίζουν και υλοποιούν το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.)· Εφόσον δεν υφίσταται ή δεν λειτουργεί περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α., το ΠΕ.Σ.Δ.Α. καταρτίζεται και υλοποιείται από την οικεία Περιφέρεια, και στην περίπτωση αυτή, εκδί- δεται διαπιστωτική πράξη από τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Στο πλαίσιο του ΠΕ.Σ.Δ.Α., οι Φο.Δ.Σ.Α., σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν.4071/2012 «Ρυθμίσεις για την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση Ενσωμάτωση Οδηγίας 2009/50/ΕΚ» (ΦΕΚ 85/τ. Α’/11-04-2012), είναι αρμόδιοι για την ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων και ειδικότερα για την εξειδίκευση και την υλοποίηση των στόχων και των δράσεων του ΠΕ.Σ.Δ.Α. για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, θαλάσσια μεταφορά ΑΣΑ, επεξεργασία, ανάκτηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων. Στους Φο.Δ.Σ.Α. περιέρχεται υποχρεωτικά η διαχείριση των εγκαταστάσεων προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων δήμων που ασκούν αρμοδιότητες Φο.Δ.Σ.Α.
Αναφορικά με το θέμα των ΧΑΔΑ, οι οποίοι περιλαμβάνονται στην απόφαση της 2-12-2014 (υπόθεση C-378/13) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για επιβολή προστίμων και για τους οποίους έχουν ήδη καταλογιστεί πρόστιμα στη χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία του Υπουργείου μας ευρείες συσκέψεις με τα συναρμόδια Υπουργεία (Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού) και εμπλεκόμενους Δημάρχους προκειμένου να προχωρήσουν τα Σχέδια Δράσης που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 84 του ν.4316/2014, ώστε να κλείσουν οι ενεργοί ΧΑΔΑ και να αποκατασταθούν οι ενεργοί και ανενεργοί αλλά μη απο- κατεστημένοι ΧΑΔΑ.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 94 παρ.1 του ν.3852/2010 η διαχείριση στερεών αποβλήτων, σε επίπεδο προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας, ανακύκλωσης και εν γένει αξιοποίησης, διάθεσης, λειτουργίας σχετικών εγκαταστάσεων, κατασκευής μονάδων επεξεργασίας και αξιοποίησης, καθώς και αποκατάστασης υφιστάμενων χώρων εναπόθεσης (ΧΑΔΑ), ανήκει στην αρμοδιότητα των δήμων. Η διαχείριση πραγματοποιείται σύμφωνα με το Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης Διαχείρισης Απορριμμάτων, που καταρτίζεται από την Περιφέρεια.
Το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης αντιλαμβανόμενο το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί από την αδυναμία δήμων να αντιμετωπίσουν τοπικά προβλήματα, όπως αυτό της διαχείρισης των απορριμμάτων τους, ήδη διενέργησε ευρείες συσκέψεις με Δημάρχους των Περιφερειών Στερεός Ελλάδας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, ενώ διευθετήθηκε προσωρινά το ζήτημα των απορριμμάτων του Δήμου Πύργου. Τα αποτελέσματα των συσκέψεων κρίνονται σημαντικά και ήδη αποδίδουν. Εν συνεχεία, επίκεινται ευρείες συσκέψεις με Δημάρχους της Πελοποννήσου, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων. Ειδικότερα για την Κρήτη υπάρχει μόνο ένας ενεργός ΧΑΔΑ στη Γαύδο, για τον οποίο γίνονται ήδη ενέργειες για την εξεύρεση λύσης.
Στις ανωτέρω συσκέψεις προσκαλούνται Δήμαρχοι των Δήμων στα γεωγραφικά όρια των οποίων υπάρχουν ενεργοί ή ανενεργοί αλλά μη αποκατεστημένοι ΧΑΔΑ, καθώς και Δήμαρχοι που διαθέτουν ΧΥΤΑ και είναι νόμιμοι αποδέκτες απορριμμάτων. Σκοπός των συσκέψεων είναι όχι μόνο η εξεύρεση βραχυπρόθεσμων λύσεων, αλλά και η διαμόρφωση μεσομακροπρόθεσμου σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων με τη συνεργασία των Δήμων, προκειμένου να καταρτιστεί αναλυτικό, ρεαλιστικό και τεκμηριωμένο σχέδιο δράσης (master plan) επί της μεταφοράς, προεπεξεργασίας, και ενδιάμεσης μεταβατικής λύσης. Το σχέδιο θα αμφισβητεί τις μέχρι σήμερα λογικές της μεγιστοποίησης της επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων και θα κινείται στην κατεύθυνση της ολοκληρωμένης διαχείρισης με πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση με τη μέγιστη διαλογή στην πηγή και προδιαλογή βιοαποβλήτων, ανάκτηση υλικών και ελαχιστοποίηση της διάθεσης, με ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.
Επιπροσθέτως, το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και με τη συνδρομή και των συναρμόδιων Υπουργείων παρέχει οδηγίες και τεχνογνωσία στους Δήμους για το ζήτημα της αντιμετώπισης των ΧΑΔΑ. Παράλληλα, οι δήμοι οφείλουν να προβούν άμεσα σε σχεδίασμά και υλοποίηση σχεδίου πρόληψης παραγωγής απορριμμάτων και επικοινώνησή του στους δημότες, με στόχο τη μείωση των παραγόμενων αποβλήτων, καθώς και στην εφαρμογή προγραμμάτων διαλογής στην πηγή ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων, και ενθάρρυνση σχετικών συλλογικών πρωτοβουλιών (κατοίκων, κινημάτων, συλλόγων κ.λ.π). Ομοίως και για την επανα- χρησιμοποίηση των ανακτηθέντων υλικών και να διευθετηθούν οι χώροι αποθήκευσης δεμάτων.
Επίσης, είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεση αποδεδειγμένη παύση λειτουργίας των ενεργών ΧΑΔΑ και εν συνεχεία αποκατάστασή τους (όπως ομοίως και των ανενεργών ΧΑΔΑ καθώς και όποιων άλλων ρυπασμένων χώρων με απορρίμματα), προκειμένου να μειωθούν οι χρηματικές κυρώσεις που έχουν ήδη επιβληθεί στη χώρα μας με την απόφαση της 2-12-2014 (υπόθεση C- 378/13) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Κατά τα λοιπά, αρμόδιο να ενημερώσει την Εθνική Αντιπροσωπεία είναι το συνερωτώμενο Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και το Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, στο οποίο κοινοποιείται το παρόν με φωτοαντίγραφο της Ερώτησης.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΥΤΣΗΣ