Του Κώστα Καναβούρη Χαράλαμπος Δευτεραίος. Ramandan Delilaj. Είναι νεκροί. Κάηκαν και πέθαναν από εγκαύματα στην τραγωδία που συνέβη πριν λίγες μέρες στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις Ασπρόπυργου των Ελληνικών Πετρελαίων. Είναι νεκροί. Καήκαν σαν τα σκυλιά. Όλες οι υπόλοιπες διατυπώσεις είναι ψέματα και ευφημισμοί. «Έχασαν τη μάχη για τη ζωή» σου λέει ο άλλος. Ψέματα. Καμιά μάχη για τη ζωή δεν έχασαν. Εκείνο που έχασαν είναι η ζωή τους ως φοβερό αντίτιμο της μάχης για το μεροκάματο. Κι εμείς θα προσπεράσουμε γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Η ζωή έχει τα δικαιώματά της, στα οποία δεν περιλαμβάνονται οι νεκροί. Οι νεκροί δεν έχουν δικαιώματα. Απλώς είναι νεκροί. Όχι για όλους όμως. Οι νεκροί είναι νεκροί για τους οικείους τους. Ύστερα είναι νεκροί για την εικόνα τους μπροστά στο αδηφάγο κοινό ως κατανάλωση στιγμής, το αδηφάγο κοινό που φρίττει προς στιγμή από μια κάκιστης ποιότητας ακίνητη ανθρωπιά, περνώντας εύκολα στην επόμενη διαφήμιση. Είναι νεκροί μέσα στην εκατόμβη των ειδήσεων που τίποτα δεν συγχωρούν, τίποτα δεν επιτρέπουν να ξεφύγει ατιμώρητα από την κεκανονισμένη απόσταση μεταξύ χειραγώγησης και ανόητης συγκίνησης, μεταξύ αδίστακτης εκμετάλλευσης όλων των θανάτων και λιτάνευσης των θανάτων μέσα στα νοσοκομεία του μικροαστισμού και της λιγωμένης ζωής που μαρμαίρει από τη χαρά της, που δεν ήταν εκεί. Που ο Θεός τη φύλαξε και δεν ήταν εκεί στην πυρά που κατέκαυσε ακόμα δύο αθώους.
Χαράλαμπος Δευτεραίος. Ήρθε δεύτερος. Ο θάνατος τον πρόλαβε. Ramadan Delilaj. Ήρθε από μακριά, αλλά δεν έφτασε. Ο θάνατος τον πρόλαβε. Χρόνος του εδώ και τόπος εδώ. Ασπρόπυργος. Ελληνικά Πετρέλαια. Άλλα στοιχεία δεν θα υπάρξουν στην ιστορική καταγραφή. Ίσως κάποτε, κάποιος φιλεπίμων μελετητής, μιας κάποιας κοινωνιολογικής, οικονομικής ή άλλης μελέτης - αριστερών κατευθύνσεων βεβαίως ίσως κάποτε σε κάποια κιτάπια να πέσει πάνω στα ονόματά τους (πόσα ονόματα Θεέ μου, στους ομαδικούς τάφους της ανωνυμίας) μέσα στην εκατόμβη που λέγεται προχείρως και χάριν εγκληματικής συνεννοήσεως «εργατικό ατύχημα». Δηλαδή έλλειψη τύχης κατά την εργασία. Τ'ακούς; Αυτό είναι το εργατικό ατύχημα, αυτή είναι η πυρά που χάθηκαν ζωντανοί ως ετερόδοξοι της «κανονικής» οικονομίας ο Χαράλαμπος Δευτεραίος και ο Ramandan Delilaj. Ατύχησαν. Γιατί είναι τζόγος η βαριά δουλειά, η χειρωναξία των σκληρών πρωταρχικών κινήσεων που θα κινήσουν τη μηχανή, την ίδια μηχανή που θα αποθεωθεί σε θριάμβους και ήττες αριθμών, σε θριάμβους και ήττες γεωπολιτικών κινήσεων, σε θριάμβους και ήττες όπου οι ποταμοί δακρύων μπορεί και να είναι μία και μόνη λέξη στο στόμα του θηρίου. Μια λέξη σφαγής. Αυτό είναι ο θάνατος: ο τζόγος της ζωής σου για ένα μεροκάματο. Παίζεις με την ζωή σου για να ζήσεις. Ο Χαράλαμπος Δευτεραίος και ο Ramandan Delilaj ατύχησαν. Έπαιξαν τη ζωή τους, το μοναδικό τους κεφάλαιο, τη μοναδική δίκαιη ιδιοκτησία τους, και έχασαν. Ατύχησαν. Η μπίλια κάθισε αλλού και τους πήρε το μοναδικό κεκτημένο (λέξη με την οποία τόσο θέλγονται ορισμένοι εντός της κυβερνήσεως) που διέθεταν: τη ζωή τους. Εξαντλήθηκε διά μιας το κεφάλαιο, το προσωπικό τους κεφάλαιο. Και η τζογεία να συνεχίζεται σ'αυτό το απέραντο τζογείο που λέγεται σύστημα, αλλά που δεν κάνει να λέμε τέτοια γιατί είναι λαϊκισμός. Η τζογεία συνεχίζεται, γιατί η ζωή κατάντησε απελπισμένη προσπάθεια να ρεφάρεις ξεχνώντας ότι κανένα καζίνο, ως εκκλησία του τζόγου, ουδέποτε έχασε, όπως και ουδεμία εκκλησία που πάντοτε ποντάρει γερά στο ζερό το ζουμερό μαύρο ζερό της ύπαρξης. Γυρνάει η σφαίρα. Γυρνάει και εκσφενδονίζεται. Και -κυριολεκτικά- όποιον πάρει ο χάρος. Μη γελιέσαι. Είναι ο ίδιος, παλιός γερο - χάρος, ο πιο σοφός κρουπιέρης της ζωής που δεν λέει ποτέ «rien ne va plus». Είναι σιωπηλός. Αφήνει ώς το τέλος τος απελπισμένους να ποντάρουν. Κι όποιος ζήσει έζησε. Ύστερα δίνει τα κέρδη στα αφεντικά. Και κρατάει ο γέρο - χάρος την γκανιότα: την άγρια απελπισία που μοιάζει με ελπίδα. Εκεί γίνεται το παράνομο παιχνίδι. Εκεί στο σκοτεινό πίσω μαγαζί ενός φεγγαριού που ακόμα δεν ανακαλύφθηκε, παρά μονάχα το σκοτάδι του. Μόνο που και το σκοτάδι ακόμα το ανακάλυψαν πριν από μας. Μαζί και τη βοή του. Τώρα λοιπόν το παιχνίδι είναι ξεκάθαρο. Αυτοί βάζουν το σκοτάδι κι εμείς την απελπισία. Δηλαδή το παιχνίδι είναι πεντακάθαρα σκοτεινό. Και να ξέρεις: σ'αυτά τα παιχνίδια δεν ξημερώνει ποτέ! Μην περιμένουμε να ξημερώσει μέσα στον θάνατο του Χαράλαμπου Δευτεραίου και του Ramadan Delilaj. Έχουν πολλούς νεκρούς μέσα στον θάνατό τους. Τόσους πολλούς, ώστε κάποτε θα ανατρέψουν τον θάνατο. Αλλά αυτό δεν θα το κάνουν μόνοι τους. Θα το κάνουμε μόνοι μας. Και είναι μεγάλη ιστορία. Τα υπόλοιπα είναι χώμα. Και καμένο κορμί για έναν πόντο επιβίωσης. Κάρβουνο το ζάρι. Σφοδρός ο γύρος του θανάτου, η περιδίνηση της ατυχίας που λέγεται ζωή για άλλους και πλούτος για κάποιους ετερόφρονες που σπάζουν κόκαλα, που σπάζουν τα ισχία των σταυρώσεων. Αυτοί οι ισχυροί με τα σκληρά ισχία. Σπάζουν ονόματα. Χαράλαμπος Δευτεραίος. Ramadan Delilaj. Τουλάχιστον μην αφήσουμε τον σταυρό τους να πέσει στα κεφάλια μας και στα κεφάλια των παιδιών μας. Μεγάλος κόπος.
Χαράλαμπος Δευτεραίος. Ήρθε δεύτερος. Ο θάνατος τον πρόλαβε. Ramadan Delilaj. Ήρθε από μακριά, αλλά δεν έφτασε. Ο θάνατος τον πρόλαβε. Χρόνος του εδώ και τόπος εδώ. Ασπρόπυργος. Ελληνικά Πετρέλαια. Άλλα στοιχεία δεν θα υπάρξουν στην ιστορική καταγραφή. Ίσως κάποτε, κάποιος φιλεπίμων μελετητής, μιας κάποιας κοινωνιολογικής, οικονομικής ή άλλης μελέτης - αριστερών κατευθύνσεων βεβαίως ίσως κάποτε σε κάποια κιτάπια να πέσει πάνω στα ονόματά τους (πόσα ονόματα Θεέ μου, στους ομαδικούς τάφους της ανωνυμίας) μέσα στην εκατόμβη που λέγεται προχείρως και χάριν εγκληματικής συνεννοήσεως «εργατικό ατύχημα». Δηλαδή έλλειψη τύχης κατά την εργασία. Τ'ακούς; Αυτό είναι το εργατικό ατύχημα, αυτή είναι η πυρά που χάθηκαν ζωντανοί ως ετερόδοξοι της «κανονικής» οικονομίας ο Χαράλαμπος Δευτεραίος και ο Ramandan Delilaj. Ατύχησαν. Γιατί είναι τζόγος η βαριά δουλειά, η χειρωναξία των σκληρών πρωταρχικών κινήσεων που θα κινήσουν τη μηχανή, την ίδια μηχανή που θα αποθεωθεί σε θριάμβους και ήττες αριθμών, σε θριάμβους και ήττες γεωπολιτικών κινήσεων, σε θριάμβους και ήττες όπου οι ποταμοί δακρύων μπορεί και να είναι μία και μόνη λέξη στο στόμα του θηρίου. Μια λέξη σφαγής. Αυτό είναι ο θάνατος: ο τζόγος της ζωής σου για ένα μεροκάματο. Παίζεις με την ζωή σου για να ζήσεις. Ο Χαράλαμπος Δευτεραίος και ο Ramandan Delilaj ατύχησαν. Έπαιξαν τη ζωή τους, το μοναδικό τους κεφάλαιο, τη μοναδική δίκαιη ιδιοκτησία τους, και έχασαν. Ατύχησαν. Η μπίλια κάθισε αλλού και τους πήρε το μοναδικό κεκτημένο (λέξη με την οποία τόσο θέλγονται ορισμένοι εντός της κυβερνήσεως) που διέθεταν: τη ζωή τους. Εξαντλήθηκε διά μιας το κεφάλαιο, το προσωπικό τους κεφάλαιο. Και η τζογεία να συνεχίζεται σ'αυτό το απέραντο τζογείο που λέγεται σύστημα, αλλά που δεν κάνει να λέμε τέτοια γιατί είναι λαϊκισμός. Η τζογεία συνεχίζεται, γιατί η ζωή κατάντησε απελπισμένη προσπάθεια να ρεφάρεις ξεχνώντας ότι κανένα καζίνο, ως εκκλησία του τζόγου, ουδέποτε έχασε, όπως και ουδεμία εκκλησία που πάντοτε ποντάρει γερά στο ζερό το ζουμερό μαύρο ζερό της ύπαρξης. Γυρνάει η σφαίρα. Γυρνάει και εκσφενδονίζεται. Και -κυριολεκτικά- όποιον πάρει ο χάρος. Μη γελιέσαι. Είναι ο ίδιος, παλιός γερο - χάρος, ο πιο σοφός κρουπιέρης της ζωής που δεν λέει ποτέ «rien ne va plus». Είναι σιωπηλός. Αφήνει ώς το τέλος τος απελπισμένους να ποντάρουν. Κι όποιος ζήσει έζησε. Ύστερα δίνει τα κέρδη στα αφεντικά. Και κρατάει ο γέρο - χάρος την γκανιότα: την άγρια απελπισία που μοιάζει με ελπίδα. Εκεί γίνεται το παράνομο παιχνίδι. Εκεί στο σκοτεινό πίσω μαγαζί ενός φεγγαριού που ακόμα δεν ανακαλύφθηκε, παρά μονάχα το σκοτάδι του. Μόνο που και το σκοτάδι ακόμα το ανακάλυψαν πριν από μας. Μαζί και τη βοή του. Τώρα λοιπόν το παιχνίδι είναι ξεκάθαρο. Αυτοί βάζουν το σκοτάδι κι εμείς την απελπισία. Δηλαδή το παιχνίδι είναι πεντακάθαρα σκοτεινό. Και να ξέρεις: σ'αυτά τα παιχνίδια δεν ξημερώνει ποτέ! Μην περιμένουμε να ξημερώσει μέσα στον θάνατο του Χαράλαμπου Δευτεραίου και του Ramadan Delilaj. Έχουν πολλούς νεκρούς μέσα στον θάνατό τους. Τόσους πολλούς, ώστε κάποτε θα ανατρέψουν τον θάνατο. Αλλά αυτό δεν θα το κάνουν μόνοι τους. Θα το κάνουμε μόνοι μας. Και είναι μεγάλη ιστορία. Τα υπόλοιπα είναι χώμα. Και καμένο κορμί για έναν πόντο επιβίωσης. Κάρβουνο το ζάρι. Σφοδρός ο γύρος του θανάτου, η περιδίνηση της ατυχίας που λέγεται ζωή για άλλους και πλούτος για κάποιους ετερόφρονες που σπάζουν κόκαλα, που σπάζουν τα ισχία των σταυρώσεων. Αυτοί οι ισχυροί με τα σκληρά ισχία. Σπάζουν ονόματα. Χαράλαμπος Δευτεραίος. Ramadan Delilaj. Τουλάχιστον μην αφήσουμε τον σταυρό τους να πέσει στα κεφάλια μας και στα κεφάλια των παιδιών μας. Μεγάλος κόπος.