Ο θάνατός του ήταν...αποτέλεσμα δολοφονικής επίθεσης που είχε δεχτεί λίγες ημέρες πριν, στις 22 Μαΐου του 1963, στη Θεσσαλονίκη, κοντά στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Ερμού, μεταξύ 9.40 και 10 μ.μ. Μια δολοφονία παρουσία ολόκληρου του κρατικού μηχανισμού. Ο δολοφονημένος αγωνιστής είχε ανέβει στη συμπρωτεύουσα για να μιλήσει σε συγκέντρωση της Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη. Κι έχασε τη ζωή του μετά τη συγκέντρωση, η οποία πραγματοποιήθηκε -στα γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος- υπό καθεστώς κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας, αφού κατά τη διάρκειά της μερικές εκατοντάδες φασιστοειδή πραγματοποιούσαν, με την ανοχή των αρχών και υπό την καθοδήγησή τους, αντισυγκέντρωση.
Ηταν, μάλιστα, τόσο φανερό ότι κάτι φοβερό θα γινόταν εκείνο το βράδυ σε βάρος του Γρηγόρη Λαμπράκη, ήταν τόσο ξεκάθαρο ότι θα ακολουθούσε εφαρμογή σχεδίου δολοφονίας του, που και ο ίδιος ακόμα υποχρεώθηκε να μιλήσει γι'αυτό, από τα μικρόφωνα της συγκέντρωσης, λίγη ώρα πριν δεχτεί το δολοφονικό χτύπημα, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Προσοχή, προσοχή. Εδώ βουλευτής Λαμπράκης. Σαν εκπρόσωπος του Εθνους και του Λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας μου και καλώ τον υπουργό Βορείου Ελλάδος, τον νομάρχη, τον εισαγγελέα, τον στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, τον διευθυντή της Αστυνομίας και τον διοικητή Ασφαλείας να προστατεύσουν τη συγκέντρωση και τη ζωή μου».
Φυσικά, η δολοφονία δεν απετράπη, αλλά έγινε με τον πιο επίσημο τρόπο, παρουσία:
- 180 ανδρών της Χωροφυλακής και αξιωματικών που βρίσκονταν εκεί εν στολή. Πόσοι ήταν παρόντες με πολιτικά κανείς δεν ξέρει.
- Του υποστράτηγου Κωνσταντίνου Μήτσου, επιθεωρητή Χωροφυλακής Βορείου Ελλάδας.
- Του συνταγματάρχη Ευθύμιου Καμουτσή, διευθυντή της Αστυνομίας Θεσσαλονίκης.
- Του αντισυνταγματάρχη Μιχαήλ Διαμαντόπουλου, υποδιευθυντή της Αστυνομίας.
- Του ταγματάρχη Κωνσταντίνου Δόλκα, διοικητή Εθνικής Ασφαλείας Θεσσαλονίκης.
- Των υπομοιράρχων Εμ. Καπελώνη και Δ. Κατσούλη.
- Εκατοντάδων παρακρατικών που πραγματοποιούσαν αντισυγκέντρωση.
Οταν ένας βουλευτής, και μάλιστα τόσο γνωστός, με τη δραστηριότητα του Γρηγόρη Λαμπράκη, δολοφονείται υπό αυτές τις συνθήκες, τότε δεν χωράει αμφιβολία πως η δολοφονία ήταν προσχεδιασμένη με σαφή πολιτικά κίνητρα.
Οι δολοφόνοι και η αποκάλυψή τους
Τη δολοφονία πραγματοποίησαν δύο άνθρωποι του υποκόσμου, μέλη παρακρατικών οργανώσεων και συνεργάτες της Ασφάλειας: Ο Σπ. Γκοτζαμάνης και ο Εμ. Εμμανουηλίδης με τη βοήθεια ενός τρικύκλου κι ενός κλομπ ή σιδερολοστού (το εργαλείο του φόνου εξαφανίστηκε).
Πίσω τους βρισκόταν ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός, που δεν έπραξε το παραμικρό για να τους εμποδίσει ή να τους συλλάβει. Αν και το τρίκυκλο έπεσε πάνω στο Λαμπράκη και στη συνοδεία του, αν και ο βουλευτής της ΕΔΑ σωριάστηκε στην άσφαλτο χτυπημένος, κανένα αστυνομικό όργανο δεν κινήθηκε να καταδιώξει τους δράστες.
Η συγκεκριμένη δολοφονική πράξη των παρακρατικών κινδύνευε να χαρακτηριστεί «τροχαίο ατύχημα» -έτσι φαίνεται το είχαν σχεδιάσει κράτος και παρακράτος- αν δεν συνέβαιναν δύο τυχαία περιστατικά. Το πρώτο συνδέεται με το όνομα του Εμμανουήλ Χατζηαποστόλου, του επονομαζόμενου «Τίγρη», συνοδοιπόρου του Λαμπράκη στην πρώτη μαραθώνια πορεία, που με το άλμα του στο τρίκυκλο δεν άφησε περιθώρια στους δολοφόνους να ξεφύγουν και στο επίσημο κράτος να εξαφανίσει τα ίχνη του εγκλήματος.
Το δεύτερο συνδέεται με τον Γιώργο Σωτηρχόπουλο, που, αν και μη αριστερός τότε, ούτε καν «πολιτικοποιημένος», αποκάλυψε τον διάλογο που είχε με τον Γκοτζαμάνη το πρωί της ίδιας μέρας, όταν εκείνος (ο Γκοτζαμάνης) αρνήθηκε να του κάνει μια μεταφορά με το τρίκυκλο, λέγοντάς του: «Απόψε θα κάνω τη μεγαλύτερη τρέλα της ζωής μου, μέχρι που θα σκοτώσω άνθρωπο».
Τι ήταν το λεγόμενο παρακράτος
Η δολοφονία του Λαμπράκη αποτελεί ένα κορυφαίο σημείο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, αφού καταδεικνύει τη φύση και τον χαρακτήρα του μετεμφυλιακού καθεστώτος και υπογραμμίζει τις ευθύνες όλων εκείνων -πολιτικών, πολιτειακών και άλλων παραγόντων- που εκκόλαψαν το αυγό του φιδιού, μέσα από το οποίο ξεπρόβαλε το «πουλί» της δικτατορίας των συνταγματαρχών τέσσερα χρόνια αργότερα.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το παρακράτος δημιουργήθηκε από το ίδιο το κράτος, το οποίο είχε και την ευθύνη των πράξεών του, το ενίσχυε και όσο μπορούσε το ενδυνάμωνε. Το Kράτος δημιούργησε τις παρακρατικές οργανώσεις στις οποίες πρωταγωνιστούσαν λούμπεν και φασιστικά στοιχεία με δοσιλογική δράση στα χρόνια της κατοχής.
Το Κράτος, επίσης συντηρούσε και κατεύθυνε τη δράση των παρακρατικών οργανώσεων και συχνά τις χρησιμοποιούσε ως δυνάμεις αστυνόμευσης, όπως στην περίπτωση της επίσκεψης του Ντε Γκολ στην Ελλάδα λίγες ημέρες πριν δολοφονηθεί ο Λαμπράκης. Κρατικής εμνεύσεως ήταν οι αντισυγκεντρώσεις, κι όλα αυτά στο όνομα της αντιμετώπισης του κομμουνισμού, με ιδεολογία την εθνικόφρονη αντικομμουνιστική υστερία.
Οι περισσότεροι από τους εμπλεκόμενους στη δολοφονία του Λαμπράκη στο τέλος «βγήκαν λάδι». Η δίκη που έγινε στο διάστημα Οκτώβρη - Δεκέμβρη 1966 κατέληξε στο... συμπέρασμα ότι, ουσιαστικά, δεν υπήρχε δολοφονία!!!
Και ο Γκοτζαμάνης με τον Εμμανουηλίδη, που καταδικάστηκαν κατά συγχώνευση σε 11 και 8,5 χρόνια αντίστοιχα για πρόκληση «βαριών σωματικών κακώσεων» (Γκοτζαμάνης) και για «συνέργεια» (Εμμανουηλίδης), αποφυλακίστηκαν επί χούντας!!!
efsyn.gr