Του Λ. ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ*
Μόνο με την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του κράτους δεν ασχολείται η τριμηνιαία έκθεση που εξέδωσε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή των Ελλήνων για την περίοδο Απρίλιος – Ιούνιος 2015. Για πολλοστή φορά, και κατάπαράβαση των όσων προβλέπουν οι σχετικοί νόμοι, το Γραφείο Προϋπολογισμού εξέδωσε έναπολιτικό ντοκουμέντο, που από την αρχή μέχρι το τέλος υμνεί την πολιτική των πιστωτών και καταφέρεται εναντίον οποιοσδήποτε εναλλακτικής διατυπώθηκε ή ακολουθήθηκε κόντρα στην πλήρη παράδοση στους δανειστές.
Οι πρώτες σελίδες, με τίτλο «Σύνοψη και συμπεράσματα», που αναφέρονται σε θέματα τα οποία ούτε καν θίγονται στην υπόλοιπη έκθεση, αποτελούν ύμνο στα Μνημόνια και την πολιτική της λιτότητας.Οι συντάκτες της έκθεσης, μάλιστα, αποδίδουν όλες σχεδόν τις ευθύνες για την ύφεση στην πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, η οποία μέχρι και το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου πρόβαλλε αντιστάσεις απέναντι στις απαιτήσεις των δανειστών, τιμώντας την εντολή που έλαβε από το εκλογικό σώμα.
«Η αποχώρηση από τις διαπραγματεύσεις, η λήξη του προγράμματος προσαρμογής (τέλος Ιουνίου 2015), η διακοπή της αποπληρωμής δανείων στο ΔΝΤ και η προκήρυξη του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου επιδείνωσαν την οικονομική κατάσταση», αναφέρει από την πρώτη κιόλας σελίδα,αποφεύγοντας να αποδώσει τις ευθύνες που αναλογούν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία προκάλεσε την ασφυξία στην ελληνική οικονομία περιορίζοντας τη ρευστότητα. Στη συνέχεια διαβάζουμε: «Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ) είχε εξαρχής υποστηρίξει (πριν και μετά τις εκλογές του Ιανουάριου του 2015) ότι έπρεπε να επιτευχθεί το ταχύτερο δυνατό συμφωνία με τους θεσμούς». Στην επόμενη, μάλιστα, σελίδα το Γραφείο Προϋπολογισμού, σε μιαπροκλητική υπέρβαση των αρμοδιοτήτων του, επικρίνει το «όχι» του ελληνικού λαού, λες και είναι γραφείο Τύπου του «ναι».
Παρακάτω, το Γραφείο Προϋπολογισμού, που δεν διστάζει να χρησιμοποιεί στην έκθεσή του αποσπάσματα από ομιλίες της Μέρκελ, όπως τη φράση της ότι «η εμπιστοσύνη αποτελεί το πιο σημαντικό νόμισμα» (την οποία προφανώς μετέφεραν μόνο και μόνο για να εκφράσουν την ιδεολογική τους προσήλωση στο Δ’ Ράιχ), επικρίνει τον τέως υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, με αφορμή σχόλια και δηλώσεις του για τη συμφωνία με τους πιστωτές. Φτάνουν, μάλιστα, στο σημείο να γράψουν ότι ο χαρακτηρισμός της δήλωσης της Συνόδου Κορυφής ως πραξικοπήματος «είναι παραπλανητικός και δεν διευκολύνει τις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης, καθώς εμποδίζει την ορθολογική συζήτηση για συγκεκριμένα μέτρα και μεταρρυθμίσεις». Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Ελληνικής Βουλής, λοιπόν, ενάντια στον νομπελίστα οικονομολόγο Πολ Κρούγκμαν, που πρώτος εισήγαγε τον όρο πραξικόπημα, για να εξελιχθεί σε λίγη ώρα και τουλάχιστον όσο διαρκούσαν οι δραματικές διαβουλεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές τη μακρά νύχτα της 12ης Ιουλίου στο πιο δημοφιλές hashtag στον τόπο κοινωνικής δικτύωσης twitter.
ΜΙΣΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ «ΕΧΘΡΟΥ ΛΑΟΥ»
Το πρόβλημα ξεκινά από την τεράστια απόσταση που χωρίζει το Γραφείο Προϋπολογισμού από την ελληνική κοινωνία. Ζηλώσαν δόξα Μαρίας Αντουανέτας, ουδέποτε συμπεριέλαβε με οργανικό τρόπο στην ανάλυσή του την έκρηξη της ανεργίας στο 26% ή της μετανάστευσης λόγω των Μνημονίων.Ουδέποτε επίσης σεβάστηκε τη λαϊκή βούληση. Ωθώντας στα άκρα την περιώνυμη ανεξαρτησία που περιβάλλει τη δράση αντίστοιχων οργανισμών και υπηρεσιών (από την Τράπεζα της Ελλάδος και τη Στατιστική Υπηρεσία μέχρι τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων), τη μετασχηματίζει σε ασυδοσία. Ως αποτέλεσμα, έχει συγκροτηθεί ένας μηχανισμός αργυρώνητων μανδαρίνων που όσο γελοία υποτελείς αποδεικνύονται σε κάθε δοτό μηχανισμό (τρόικα, Euputop06a,Task Force κ.ά.) τόσο αδυσώπητα εχθρικοί εμφανίζονται κατά του «εχθρού λαού». Ακόμη και απέναντι στη βούλησή του όπως αυτή εκφράζεται σε κοινοβουλευτικές εκλογές ή σε δημοψηφίσματα… Τεκμήριο κι αυτό του ασύμμετρου κινδύνου που αποτελούν για τη σύγχρονη δημοκρατία!
Η εμμονική και δογματική προσήλωση των συντακτών της τριμηνιαίας έκθεσης στις οδηγίες των πιστωτών ωθεί το Γραφείο Προϋπολογισμού να υποτιμά ακόμη και την αποτελεσματικότητα που θα έχουν τα νέα μέτρα λιτότητας, με κριτήριο πάντα τους ονομαστικούς τους στόχους, δηλαδή την εξισορρόπηση των δημόσιων οικονομικών. Γιατί κανείς δεν αμφιβάλλει ότι το ζητούμενο δεν είναι η δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά η διάλυση του κράτους πρόνοιας και του ασφαλιστικού συστήματος, η μείωση των μισθών, η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας… Με άλλα λόγια, η προώθηση της νεοφιλελεύθερης ατζέντας!
Ωστόσο, σε ό,τι αφορά στους ονομαστικούς στόχους η ίδια η έκθεση διαπιστώνει ότι «μια άμεση συνέπεια της ύφεσης αλλά και της αλληλεπίδρασης της ύφεσης με τη δημοσιονομική προσαρμογή ήταν η κατακόρυφη πτώση της αποδοτικότητας των δημοσιονομικών παρεμβάσεων για τη βελτίωση του πρωτογενούς αποτελέσματος». Όπερ μεθερμηνευόμενο, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, όπως δείχνουν και τα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, γινόταν ολοένα και πιο δύσκολη. Συγκεκριμένα, ενώ το 2010 για κάθε 100 ευρώ μέτρων το πρωτογενές έλλειμμα μειωνόταν κατά 66 ευρώ, το επόμενο έτος μειώθηκε στο ήμισυ (33 ευρώ) και το 2012 η αποδοτικότητα μειώθηκε εκ νέου δραματικά στα 14 ευρώ. Αρχικά, το 2013 αναμενόταν να ανακάμψει, παραμένοντας όμως πολύ χαμηλά (27 ευρώ), και, όπως επισημαίνεται στην, έκθεση της ΤτΕ, αυτή η βελτίωση οφειλόταν στο γεγονός ότι οι παρεμβάσεις ήταν κατά 70% στο σκέλος των δαπανών, που, βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας, «επιτυγχάνουν περισσότερο διατηρήσιμα και λιγότερο υφεσιακά αποτελέσματα όσον αφορά στη δημοσιονομική προσαρμογή».
Ακόμη κι έτσι όμως το Γραφείο Προϋπολογισμού δεν προτείνει τον τερματισμό των μέτρων λιτότητας που αναφέρονται στο σκέλος των εσόδων. Παρότι περιγράφει την αναποτελεσματικότητά τους, σταματά εκεί, απρόθυμο να παρέμβει στη χάραξη πολιτικής, όπως με… περισσή παρρησίαπράττει όταν διαβάλλει την πολιτική αντίστασης στις απαιτήσεις των πιστωτών.
ΚΙΝΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΧΜΗ
Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής καταστρέφει και τα τελευταία ίχνη αξιοπιστίας και επιστημονικού του κύρους όταν επαναλαμβάνει την κινδυνολογία περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Αντί για μια σε βάθος διερεύνηση και μεταφορά των επιχειρημάτων και των δύο πλευρών, για πολλοστή φορά ξαναδιαβάζουμε περί «φαύλου κύκλου υποτιμήσεων και πληθωρισμού» -λες και δεν μπορεί το νέο νόμισμα να συνδεθεί με το ευρώ για ένα χρονικό διάστημα- ή εντελώς αστήριχτες και κενές περιεχομένου, αν και πομπώδεις, διαπιστώσεις του τύπου «σε τέτοιες διεργασίες πληρώνουν τον λογαριασμό οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες». Ενώ σε «διεργασίες» όπως αυτή που εφαρμόζεται σήμερα ο λογαριασμός πληρώνεται από τις ανώτερες κοινωνικές ομάδες και οι πιο ευάλωτεςβελτιώνουν την κοινωνική τους θέση, να υποθέσουμε…
Εν κατακλείδι, η τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού το μόνο που προσθέτει είναι αλλεπάλληλες και κακόηχες επαναλήψεις κινδυνολογιών και απειλών, που όμως πέντε χρόνια μετά το πρώτο σοκ ακούγονται γραφικές…
*Πηγή: περιοδικό "ΕΠΙΚΑΙΡΑ"