Του ΑΝΔΡΕΑ ΖΑΦΕΙΡΗ
Σε λίγες ώρες ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι παρελθόν. Μικρή σημασία έχει εάν το κέλυφος θα παραμείνει. Στη πραγματικότητα θα είναι ένα άλλο κόμμα. Ένα κόμμα μνημονιακό, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Η "μεταμόρφωση"του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι απλά αποτέλεσμα των "λανθασμένων"χειρισμών μιας ηγετικής ομάδας. Ήταν η αναμενόμενη κατάληξη ενός αντιφατικού εγχειρήματος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε ώριμο τέκνο των ριζοσπαστικών κινημάτων κατά της "παγκοσμιοποίησης"της προηγούμενης δεκαετίας και της συνάντησης αυτού του, κατά βάση νεολαϊστικου ριζοσπαστισμού, με το πολιτικό χώρο που προσπάθησε να απαντήσει στις αντιφάσεις της "πτώσης, /κατάρρευσης,/ παλινόρθωσης"των αρχών της δεκαετίας του ΄90, αποδεχόμενος στρατηγικά σημεία από το κυρίαρχο ρεύμα της ήττας αλλά και από το πλαίσιο των... ιδεολογημάτων περί του "τέλους της ιστορίας".
Η φετιχοποίηση του ευρωπαϊσμού και του Δυτικού μονόδρομου ήταν και είναι η παράλληλη όψη τουΤ.Ι.Ν.Α. [There Is No Alternative = Δεν υπάρχει εναλλακτική] στο χώρο της ιδεολογίας και της ιστορικής προοπτικής.
Αυτή η αντιφατικότητα, της συνύπαρξης ενός ριζοσπαστικού τμήματος, έστω μειοψηφικού, με μια πλειοψηφία όπου ποτέ δε θέλησε, ουσιαστικά, να αμφισβητήσει το στρατηγικό σχέδιο της αστικής τάξης της χώρας, μπορούσε να λειτουργήσει στα πλαίσια ενός κόμματος του 4%, έστω και προβληματικά.
Ειδικά όσο ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμενε ένα κόμμα που η κοινωνική του απεύθυνση ήταν κυρίως στρώματα της μικροαστικής διανόησης και τμημάτων της νεολαίας.
Και "ξαφνικά(;)"η διάλυση του "που το θυμήθηκες τώρα"ΠΑΣΟΚ, σαν αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών, που έθιγαν ιδιαίτερα τα κοινωνικά στρώματα που το στήριζαν, δημιούργησε ένα μεγάλο πολιτικό κενό.
Να υπενθυμίσουμε ότι το Δεκέμβριο του ΄12 οι δημοσκοπήσεις έδιναν στο ΚΚΕ έως και 16% ενώ στοΣΥΡΙΖΑ μόλις 7%.
Το σύνθημα της "αριστερής κυβέρνησης"ανέτρεψε την εικόνα. (Ένα σύνθημα που κάηκε πλέον και δύσκολα μπορεί να αναστηθεί). Ο ΣΥΡΙΖΑ του 4% βρέθηκε στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Οι "προσαρμογές"της ηγετικής ομάδας ξεκίνησαν ήδη από το επαύριο των εκλογών.Και η πορεία αυτών των "προσαρμογών"οδήγησε σχεδόν νομοτελειακά στο βράδυ της 13ης Αυγούστου.
Δεν είναι τα λάθη και οι παλινωδίες της ηγετικής ομάδας που οδήγησαν στη σημερινή "Οβίδια κυβίστηση".
Ήταν το ίδιο το "γεννητικό υλικό"της πλειοψηφούσας άποψης που προκαθόριζε το αποτέλεσμα.
Τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν εφικτό να κυριαρχήσουν πάνω στα στοιχεία της ενσωμάτωσης, καθώς τα κοινωνικά υποκείμενα που ήταν οι φορείς τους δεν μπόρεσαν να πλειοψηφήσουν μέσα στο κόμμα.
Μια μεγάλη ευκαιρία ήταν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του ΄12. Από τις δεκάδες χιλιάδες που αποδεσμεύτηκαν "προς τα αριστερά"σε επίπεδο ψήφου και προερχόταν από τα πιο πληβειακά στρώματα, ελάχιστοι εντάχθηκαν στο ΣΥΡΙΖΑ με οργανωτικούς όρους, Αντίθετα, μαζική ήταν η εισροή "μελών"από εκείνα τα στρώματα που για ολόκληρες δεκαετίες είχαν αντιληφθεί τα κόμματα εξουσίας ως διαβατήρια ανέλιξης.
Η νέκρωση των δημοκρατικών διαδικασιών ήταν ένα παράλληλο βήμα. Το κόμμα δε λειτούργησε ουσιαστικά για μήνες.
Η ηγετική ομάδα δεν διάβηκε ποτέ το Ρουβίκωνα της ενσωμάτωσης. Ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά είχε ηττηθεί πριν δώσει καν τη μάχη.
Το ερώτημα δεν είναι εάν θέλουμε ένα νέο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν μπορεί να υπάρξει ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ.
Η επανίδρυση του κόμματος που σχεδιάζει η ηγετική ομάδα στο επόμενο συνέδριο θα είναι η ίδρυση ενός άλλου κόμματος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο. Η αντιφατική αυτή συμμαχία δε μπορεί να επαναληφθεί σε επίπεδο κοινωνίας στη νέα, μετα-νεοφιλελευθερη εποχή. Δεν υπάρχουν ούτε υλικοί ούτε πολιτικοί όροι για να συμβεί κάτι τέτοιο.
Δεν χρειαζόμαστε ένα νέο ΣΥΡΙΖΑ γιατί δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνο ως καρικατούρα. Χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο μετωπικό υποκείμενο, με καινούριο πολιτικό και ιδεολογικό γεννητικό υλικό.
Σε αυτό το σχήμα ο πραγματικά κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ (και όχι ο "κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ των Μπεκιάριδων") θα είναι παρών.
Ο κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ των αγώνων και της ελπίδας θα είναι εκεί. Έχοντας κάνει ακόμη ένα βήμα μπροστά.
Σε λίγες ώρες ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι παρελθόν. Μικρή σημασία έχει εάν το κέλυφος θα παραμείνει. Στη πραγματικότητα θα είναι ένα άλλο κόμμα. Ένα κόμμα μνημονιακό, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Η "μεταμόρφωση"του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι απλά αποτέλεσμα των "λανθασμένων"χειρισμών μιας ηγετικής ομάδας. Ήταν η αναμενόμενη κατάληξη ενός αντιφατικού εγχειρήματος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε ώριμο τέκνο των ριζοσπαστικών κινημάτων κατά της "παγκοσμιοποίησης"της προηγούμενης δεκαετίας και της συνάντησης αυτού του, κατά βάση νεολαϊστικου ριζοσπαστισμού, με το πολιτικό χώρο που προσπάθησε να απαντήσει στις αντιφάσεις της "πτώσης, /κατάρρευσης,/ παλινόρθωσης"των αρχών της δεκαετίας του ΄90, αποδεχόμενος στρατηγικά σημεία από το κυρίαρχο ρεύμα της ήττας αλλά και από το πλαίσιο των... ιδεολογημάτων περί του "τέλους της ιστορίας".
Η φετιχοποίηση του ευρωπαϊσμού και του Δυτικού μονόδρομου ήταν και είναι η παράλληλη όψη τουΤ.Ι.Ν.Α. [There Is No Alternative = Δεν υπάρχει εναλλακτική] στο χώρο της ιδεολογίας και της ιστορικής προοπτικής.
Αυτή η αντιφατικότητα, της συνύπαρξης ενός ριζοσπαστικού τμήματος, έστω μειοψηφικού, με μια πλειοψηφία όπου ποτέ δε θέλησε, ουσιαστικά, να αμφισβητήσει το στρατηγικό σχέδιο της αστικής τάξης της χώρας, μπορούσε να λειτουργήσει στα πλαίσια ενός κόμματος του 4%, έστω και προβληματικά.
Ειδικά όσο ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμενε ένα κόμμα που η κοινωνική του απεύθυνση ήταν κυρίως στρώματα της μικροαστικής διανόησης και τμημάτων της νεολαίας.
Και "ξαφνικά(;)"η διάλυση του "που το θυμήθηκες τώρα"ΠΑΣΟΚ, σαν αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών, που έθιγαν ιδιαίτερα τα κοινωνικά στρώματα που το στήριζαν, δημιούργησε ένα μεγάλο πολιτικό κενό.
Να υπενθυμίσουμε ότι το Δεκέμβριο του ΄12 οι δημοσκοπήσεις έδιναν στο ΚΚΕ έως και 16% ενώ στοΣΥΡΙΖΑ μόλις 7%.
Το σύνθημα της "αριστερής κυβέρνησης"ανέτρεψε την εικόνα. (Ένα σύνθημα που κάηκε πλέον και δύσκολα μπορεί να αναστηθεί). Ο ΣΥΡΙΖΑ του 4% βρέθηκε στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Οι "προσαρμογές"της ηγετικής ομάδας ξεκίνησαν ήδη από το επαύριο των εκλογών.Και η πορεία αυτών των "προσαρμογών"οδήγησε σχεδόν νομοτελειακά στο βράδυ της 13ης Αυγούστου.
Δεν είναι τα λάθη και οι παλινωδίες της ηγετικής ομάδας που οδήγησαν στη σημερινή "Οβίδια κυβίστηση".
Ήταν το ίδιο το "γεννητικό υλικό"της πλειοψηφούσας άποψης που προκαθόριζε το αποτέλεσμα.
Τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν εφικτό να κυριαρχήσουν πάνω στα στοιχεία της ενσωμάτωσης, καθώς τα κοινωνικά υποκείμενα που ήταν οι φορείς τους δεν μπόρεσαν να πλειοψηφήσουν μέσα στο κόμμα.
Μια μεγάλη ευκαιρία ήταν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του ΄12. Από τις δεκάδες χιλιάδες που αποδεσμεύτηκαν "προς τα αριστερά"σε επίπεδο ψήφου και προερχόταν από τα πιο πληβειακά στρώματα, ελάχιστοι εντάχθηκαν στο ΣΥΡΙΖΑ με οργανωτικούς όρους, Αντίθετα, μαζική ήταν η εισροή "μελών"από εκείνα τα στρώματα που για ολόκληρες δεκαετίες είχαν αντιληφθεί τα κόμματα εξουσίας ως διαβατήρια ανέλιξης.
Η νέκρωση των δημοκρατικών διαδικασιών ήταν ένα παράλληλο βήμα. Το κόμμα δε λειτούργησε ουσιαστικά για μήνες.
Η ηγετική ομάδα δεν διάβηκε ποτέ το Ρουβίκωνα της ενσωμάτωσης. Ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά είχε ηττηθεί πριν δώσει καν τη μάχη.
Το ερώτημα δεν είναι εάν θέλουμε ένα νέο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν μπορεί να υπάρξει ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ.
Η επανίδρυση του κόμματος που σχεδιάζει η ηγετική ομάδα στο επόμενο συνέδριο θα είναι η ίδρυση ενός άλλου κόμματος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε τον ιστορικό του κύκλο. Η αντιφατική αυτή συμμαχία δε μπορεί να επαναληφθεί σε επίπεδο κοινωνίας στη νέα, μετα-νεοφιλελευθερη εποχή. Δεν υπάρχουν ούτε υλικοί ούτε πολιτικοί όροι για να συμβεί κάτι τέτοιο.
Δεν χρειαζόμαστε ένα νέο ΣΥΡΙΖΑ γιατί δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνο ως καρικατούρα. Χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο μετωπικό υποκείμενο, με καινούριο πολιτικό και ιδεολογικό γεννητικό υλικό.
Σε αυτό το σχήμα ο πραγματικά κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ (και όχι ο "κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ των Μπεκιάριδων") θα είναι παρών.
Ο κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ των αγώνων και της ελπίδας θα είναι εκεί. Έχοντας κάνει ακόμη ένα βήμα μπροστά.
"iskra"