Με ενδιαφέρον διαβάσαμε στην "Αυγή" (εδώ) ένα κείμενο του Τάκη Κατσαρού, ο οποίος απευθύνει έντεκα ερωτήματα προς απάντηση στηΛαϊκή Ενότητα. Καταρχάς, οφείλω να τονίσω ότι, αν και μέλος της Λαϊκής Ενότητας, δεν μπορώ να προκαταλάβω τις αναλυτικές θέσεις του πολιτικού σχηματισμού, καθώς αυτές θα αναπτυχθούν τις επόμενες ημέρες. Εν τούτοις θα επιχειρήσω να απαντήσω σε κάθε ερώτημα που θέτει ο κ. Κατσαρός.
1) Σχετικά με την υποτίμηση. Ο βασικός παράγοντας που καθορίζει το μέγεθος μίας υποτίμησης είναι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο ήταν παραδοσιακά αρνητικό για την Ελλάδα, με την εξαίρεση των δύο τελευταίων ετών, οπότε και έγινε θετικό. Άρα, σε κάθε περίπτωση, η υποτίμηση δεν θα είναι τεράστια. Οι μελέτες που έχουν γίνει από τον Jacques Sapir μιλούν για μία υποτίμηση της τάξης του 20%-30%, ώστε να ανακτήσει η χώρα την ανταγωνιστικότητα που απώλεσε λόγω της ραγδαίας ανατίμησης του ευρώ από τη δημιουργία του και μετά.
2) Το ότι η υποτίμηση 25% θα επιφέρει ανάλογη μείωση της αγοραστικής δύναμης δεν προκύπτει από πουθενά. Γιατί τούτο ισχύει μόνον εφόσον το σύνολο των δαπανών των νοικοκυριών προέρχεται από εισαγωγές, οι οποίες μάλιστα δεν μπορούν αντικατασταθούν από την εγχώρια παραγωγή. Με τις κατάλληλες πολιτικές μάλιστα, η υποτίμηση μπορεί να αυξήσει το λαϊκό εισόδημα. Το έχει αναπτύξει επαρκώς ο Ηλίας Ιωακείμογλου εδώ, και το ζήσαμε και στην Ελλάδα με τις ραγδαίες υποτιμήσεις της δραχμής των πρηγουμένων δεκαετιών, από τις οποίες όμως το λαϊκό εισόδημα δεν θιγόταν (χωρίς να υποστηρίζουμε κατανάγκην εν συνόλω τις τότε ακολουθούμενες πολιτικές).
3) Η εσωτερική υποτίμηση συνεχίζεται και τώρα με την υπερψήφιση του 3ου Μνημονίου από ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-Ποτάμι-ΑΝΕΛ. Με την εσωτερική υποτίμηση όμως, συνοδευόμενη μάλιστα από σκληρή επιτροπεία, δεν έχεις δυνατότητα να ανακάμψεις σαν χώρα. Ολόκληροι παραγωγικοί κλάδοι θα εξαφανιστούν (πχ αγρότες). Με την εξωτερική υποτίμηση, αντιθέτως, και την κατάργηση των Μνημονίων (η οποία θα είναι περιορισμένη όπως είπαμε) θα ανακτήσουμε εκτός από ανταγωνιστικότητα και την κυριαρχία μας (πολιτική, δημοσιονομική, νομισματική και οικονομική), οπότε θα έχουμε στέρεες βάσεις να δώσουμε μία προοπτική επιτέλους σε αυτή τη χώρα. Άρα η υποτίμηση (που θα συνοδεύεται από κατάργηση των Μνημονίων και παραγωγική ανασυγκρότηση) όχι απλά θα είναι διαχειρίσιμη, αλλά και ευεργετική.
4) Καμία μείωση των μισθών δεν προτείνει η ΛΑΕ, ίσα-ίσα θα κινηθεί για αύξηση του εισοδήματος των πολιτών, ώστε να τονωθεί η εγχώρια ζήτηση και ως εκ τούτου να γίνουν παραγωγικές επενδύσεις.
5) Ποιος είναι ο μηχανισμός βάσει του οποίου ο συντάκτης υποστηρίζει ότι η κρίση στην Κίνα θα έφερνε υποτίμηση στο ελληνικό Εθνικό νόμισμα; Ας μας φέρει κάποια μελέτη που να το υποστηρίζει αυτό. Σε απολύτως αυθαίρετα και υποθετικά σενάρια δεν μπορούμε να απαντήσουμε. Εντούτοις, πρέπει να τονίσουμε πως η οικονομία είναι καλύτερα θωρακισμένη κατά τη διάρκεια εξωτερικών κρίσεων σε περίπτωση εθνικού νομίσματος, καθώς έχεις μία πλειάδα εργαλείων που σου εγγυόνται την ελευθερία να αποφασίσεις τι πολιτική θα ακολουθήσεις (περιορισμοί κεφαλαίων ή όχι, το να σταθεροποιείς το νόμισμά σου ή να το αφήσεις ελεύθερο να κυμαίνεται στις αγορές κλπ), εργαλεία τα οποία δεν διαθέτεις ούτε κατά διάνοια σε μία νομισματική ένωση, όπως η ευρωζώνη.
6) Καταρχάς, έχει υπολογίσει ο κ. Κατσαρός τις συνέπειες του Μνημονίου στη χώρα και το λαό; Και τις έχει συγκρίνει με εκείνες που θα ακολουθούσαν την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος; Αν ναι, ας το παρουσιάσει. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν αρκετές μελέτες που απαντούν στις τερατολογίες που εκστομίζονται από τους θιασώτες του δόγματος "μετά από το ευρώ δεν υπάρχει ζωή". Κάποιες από αυτές μπορεί να τις βρει εδώ.
7) Το λιγότερο που θα κάνουμε ως Λαϊκή Ενότητα θα είναι μία πολύ μεγάλη μονομερής διαγραφή του χρέους, ώστε αυτό να καταστεί πραγματικά βιώσιμο. Μπορούμε μάλιστα να μην αναγνωρίσουμε καν (και ως εκ τούτου να μην αποπληρώσουμε) το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του χρέους (εκείνο στα μέρη της Τρόικας) βασιζόμενοι στο πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος του Κοινοβουλίου, αλλά και στο Διεθνές Δίκαιο.
8) Είναι προφανές ότι για ένα διάστημα θα υπάρχουν κάποιες τεχνικές δυσκολίες. Το εθνικό νόμισμα δεν μπορεί να τυπωθεί και να εισαχθεί σε κυκλοφορία από τη μία στιγμή στην άλλη. Θα αναγκαστούμε να χρησιμοποιήσουμε προσωρινά μεταβατικές μεθόδους (συναλλαγές με ηλεκτρονικό τρόπο, ενδεχομένως IOU κτλ). Οι συνέπειες είναι αμελητέες και απολύτως διαχειρίσιμες σε κάθε περίπτωση. Και πάντως όχι μεγαλύτερες από αυτές του τελευταίου διαστήματος, όπου έκλεισαν οι τράπεζες.
9) Καταρχάς, συνάλλαγμα εξασφαλίζεται μέσω των εξαγωγών και του τουρισμού. Όπως είπαμε πιο πάνω, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι θετικό, οπότε δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Αν ανακύψει πρόβλημα εν τούτοις, υπάρχουν εύκολοι και απλοί τρόποι να λυθεί. Να χρησιμοποιηθεί, για παράδειγμα, το ευρώ που υπάρχει ήδη στην ελληνική οικονομία σε μορφή ρευστού, το οποίο θα πιστωθεί άμεσα στους λογαριασμούς των κατόχων του. Το ρευστό αυτό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, χωρίς να μειωθεί η περιουσία των πολιτών, μέσω της χρήσης πιστωτικών καρτών. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται ήδη η κυβέρνηση και καλά κάνει.
10) Οι τράπεζες θα κρατικοποιηθούν και ενδεχομένως να τις χρεωκοπήσουμε και να θέσουμε υπό εκκαθάριση, ώστε να μην κρατικοποιηθούν οι ζημίες τους αλλά και να φανεί που πήγαιναν τα θαλασσοδάνεια όλης της προηγούμενης περιόδου. Σε αυτήν την περίπτωση θα ιδρυθεί νέο δημόσιο τραπεζικό σύστημα. Το Κράτος, σε κάθε περίπτωση, θα εγγυηθεί τις καταθέσεις των πολιτών, αλλά και το γεγονός ότι κανένας πολίτης δεν θα χάσει το σπίτι του, ό,τι ενέχυρα και να έχουν δοθεί, σε οποιονδήποτε. Είναι πολιτική απόφαση ταξικής μεροληψίας στην οποία θα είμαστε άτεγκτοι.
11) Στόχος μας είναι η εξαφάνιση της ανθρωπιστικής κρίσης και όχι η κρατική ελεημοσύνη μέσω συσσιτίων. Γι'αυτό το λόγο θα επιδιώξουμε να καταπολεμήσουμε άμεσα την ανεργία μέσω ενός μεγάλου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Επίσης θα ενισχύσουμε το λαϊκό εισόδημα με στόχο τόσο την τόνωση της αγοράς, όσο και την καταπολέμηση της ακραίας φτωχοποίησης που έχουν επιβάλλει τα Μνημόνια.
Οφείλουμε να τονίσουμε, ωστόσο, ότι το πρόγραμμα που υπερασπίζεται ο κ. Κατσαρός (το Μνημόνιο), δεν βρίθει αποτελεσματικότητας. Το πρώτο Μνημόνιο απέτυχε παταγωδώς, καθώς αντικατάσταθηκε πριν ολοκληρωθεί από ένα μεσοπρόθεσμο και από το δεύτερο Μνημόνιο, το οποίο με τη σειρά του απέτυχε στο να καταστήσει βιώσιμο το χρέος μέχρι το 2020 (όλοι πλέον παραδέχονται ότι δεν θα βρίσκεται εκείνην την χρονιά στο 120% του ΑΕΠ), ενώ και για το τρίτο Μνημόνιο, οι περισσότεροι οικονομολόγοι αμφιβάλλουν έντονα.
Αυτό είναι και το νόημα της κρίσης άλλωστε. Ότι δεν είναι διαχειρίσιμη, ούτε καν από την κυρίαρχη τάξη. Γι'αυτό και ο στόχος πρέπει να είναι η αποσταθεροποίηση του καθεστώτος και όχι η υποταγή σε αυτό. Και αυτό θα γίνει μέσω της κατάργησης της ξένης επιτροπείας (οπότε απαραίτητο εργαλείο είναι το εθνικό νόμισμα), αλλά και της αφαίρεσης από την αστική τάξη των βασικών πυλώνων εξουσίας της (τράπεζες, μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι, ΜΜΕ).
Η μάχη θα είναι σκληρή, ταξική και θα έχει ακόμη και εθνικοαπελευθρωτικά χαρακτηριστικά. Όποιος ονειρευόταν περίπατο στο δάσος, όπου με την πειθώ θα "κέρδιζε κάτι"έχει ήδη διαψευστεί. Όποιος συνεχίζει να το κάνει, εξυπηρετεί άλλο πολιτικό σχέδιο, είτε το αντιλαμβάνεται είτε όχι.