Από το πολύ καλό μπλογκ Μαύρη Οχιά αναδημοσιεύουμε το 6o μέρος της έρευνάς του.
Το φιλελεύθερο διάλειμμα 1950-1952 οδεύει προς το τέλος του καταδικασμένο σε αποτυχία από τις εσωτερικές αντιφάσεις των κεντρώων κυβερνήσεων της περιόδου αυτής, κυβερνήσεων στις οποίες ξεχωρίζει η μορφή του Νικόλαου Πλαστήρα.
Ενώ ο Πλαστήρας δήλωνε πως ο σκοπός του είναι η εθνική συμφιλίωση, δεν μπόρεσε ή δε θέλησε να έρθει σε σύγκρουση με το ακροδεξιό παρακράτος που την υπονόμευε. Ενώ δήλωνε πως είναι ενάντια στη θανατική ποινή, επί των ημερών του εκτελέστηκαν ο Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του. Ενώ ένα από τα βασικά της συνθήματα της κυβέρνησής του ήταν η "ειρήνευση", επί των ημερών του η Ελλάδα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και απέστειλε εκστρατευτικό σώμα στον πόλεμο της Κορέας.
Στον αντίποδα, η καθαρόαιμη Δεξιά με ηγέτη τον αρχιστράτηγο Παπάγο, ήξερε τι ήθελε και πώς θα το πετύχει. Σίγουρη για το δρόμο του "νόμου και της τάξης"που θα ακολουθήσει, περίμενε με υπομονή να της δοθεί η ευκαιρία να ανεβεί στην εξουσία και να ολοκληρώσει με τον τρόπο αυτό τη νίκη των "εθνικόφρονων"δυνάμεων στον Εμφύλιο.
Και η ευκαιρία αυτή δε θα αργούσε. Ο λαός προσβλέποντας - όπως πολλές φορές κάνει μέσα από την αδυναμία και την κούρασή του - σε ένα σωτήρα, θα εναπόθετε τις ελπίδες του σε κάποιον που του φαινόταν δυνατός και άρα ικανός για να τον κυβερνήσει. Αυτός ἠταν ο Παπάγος, ο οποίος θα αναδεικνυόταν σε παντοδύναμο πρωθυπουργό που θα ολοκλήρωνε το έργο που ξεκίνησε το "εθνικόφρον"στοιχείο μετά τη λήξη του Εμφυλίου και το οποίο η επαμφοτερίζουσα κυβέρνηση Πλαστήρα καθυστερούσε ή δυσκολευόταν να εφαρμόσει.
Και αυτό το έργο θα ήταν η κατάπνιξη κάθε αντίθετης φωνής και η οικοδόμηση ενός κράτους πλήρως ελεγχόμενο από το κυβερνητικό κόμμα. Το παρακράτος γίνεται ένα με το κράτος φτάνοντας μέχρι τις υψηλότερες βαθμίδες του. "Εκκαθαρίσεις"στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δημοσίων υπηρεσιών, παρακολουθήσεις πολιτών, συλλήψεις, εκτοπίσεις, εκτελέσεις, συνωμοσίες και άλλα πολλά επιστρατεύονται προκειμένου να εξαλειφθεί ο "κομμουνιστικός"κίνδυνος.
Για τη διευκόλυνση της πάταξης του "κομμουνιστικού κινδύνου"ιδρύεται η Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ) υπό τις οδηγίες και τη χρηματοδότηση της CIA. Παράλληλα αναπτύσσεται το δίκτυο της Κόκκινης Προβιάς, του ελληνικού παραρτήματος ενός παραστρατιωτικού δικτύου που δημιούργησαν η CIA και η βρετανική Μ16, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ.
Η χώρα πλέον έχει δεθεί χειροπόδαρα από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες οι οποίες, σε πλήρη συνεργασία με τους ντόπιους "εθνικόφρονες"υποτακτικούς τους, θα κάνουν τα πάντα προκειμένου να εμποδίσουν την άνοδο της Αριστεράς στην εξουσία
Η άνοδος του Παπάγου στην Εξουσία
Η εκτέλεση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του είχε ως συνέπεια την επίσπευση της ψήφισης του νομοσχεδίου για τα «μέτρα επιείκειας» που εκκρεμούσε από το Δεκέμβριο του 1951. Τα μέτρα επιείκειας ψηφίστηκαν από τη Βουλή και υπογράφτηκαν από το βασιλιά στις 18 Απριλίου 1952. Προέβλεπαν, μεταξύ άλλων, την απόλυση από τις φυλακές υπό όρους, ακόμα και των καταδικασμένων σε ισόβια, την απόλυση των εξόριστων, την κατάργηση των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων και την επανεξέταση των δημοσίων υπαλλήλων που απολύθηκαν κατηγορούμενοι με το Γ΄ Ψήφισμα.
Ο Παπάγος, από την άλλη μεριά, έχτιζε τις συμμαχίες του υπερασπιζόμενος στη Βουλή, στις 17 Μαρτίου, τη δράση του ΙΔΕΑ. Σε ομιλία του στη Βουλή δήλωνε ότι «αυτή η οργάνωσις του ΙΔΕΑ είναι παλαιά. Είναι μια οργάνωσις εις την οποίαν συμμετέσχον 2.000 περίπου αξιωματικοί, και οι οποίοι αξιωματικοί εκινήθησαν από τίμια και πατριωτικά ελατήρια και όχι από ιδιοτελείς σκοπούς, όπως το αχαρακτήριστον εκείνο πόρισμα του δικαστικού συμβούλου Ζωζωνάκη και το παραπεμπτικόν βούλευμα (...) επιχείρησαν να προσάψουν εις τα τίμια και γενναία στελέχη του Ελληνικού Στρατού». [Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών, Διπλωματική εργασία του Δ.Δεμερτζή]
Παραδέχθηκε, μάλιστα, ότι γνώριζε από καιρό την ύπαρξη του ΙΔΕΑ αλλά, όσο ήταν αρχιστράτηγος, δε χρειάστηκε να πάρει μέτρα εναντίον του, γιατί δεν διαπίστωσε κάποια έκνομη πράξη ή απείθεια από την πλευρά του. Η στάση αυτή του Παπάγου επιβεβαιώνει ότι αυτός ήταν ο κύριος προστάτης του ΙΔΕΑ, γεγονός που θα φαινόταν ακόμα πιο ξεκάθαρα, όταν αυτός θα αναλάμβανε την πρωθυπουργία.
Εν τω μεταξύ, η εύρυθμη λειτουργία της κυβέρνησης δυσκολευόταν από τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε ο Πλαστήρας ο οποίος, μετά από κρίση ημιπληγίας στις 10 Μαρτίου 1952, αδυνατούσε να ασκεί τα καθήκοντά του. Η ασθένεια του Πλαστήρα, η σκληρή αντιπολίτευση του Συναγερμού, η πίεση των Αμερικανών αλλά και η δυσφορία του λαού για τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, ασκούσαν μία εκρηκτική πίεση στην κυβέρνηση.
Η πίεση αυτή οξύνθηκε ακόμη περισσότερο το καλοκαίρι του 1952 με την αποχώρηση από την κυβέρνηση τεσσάρων βουλευτών, που είχε ως αποτέλεσμα να χάσει η κυβέρνηση την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Παρά τις αποχωρήσεις αυτές, όμως, η κυβέρνηση Πλαστήρα διατήρησε την εμπιστοσύνη της Βουλής απέναντι στην πρόταση μομφής που κατέθεσε εναντίον της ο Ελληνικός Συναγερμός, χάρη στην υποστήριξη που της έδωσαν δύο βουλευτές της ΕΔΑ στην ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε στις 22 Αυγούστου.
Η υποστήριξη αυτή των δύο βουλευτών της ΕΔΑ προκάλεσε την αντίδραση του Αμερικανού πρεσβευτή Πιούριφοϊ, ο οποίος θεώρησε απαράδεκτο να στηρίζεται η ελληνική κυβέρνηση σε ψήφους κομμουνιστών. Αλλά και σύσσωμη η αντιπολίτευση, εκτός της αριστεράς, υποστήριξαν ότι η ψήφος των βουλευτών της Αριστεράς δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για το σχηματισμό κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, θέτοντας ζήτημα«εθνικόφρονος πλειοψηφίας».
Η κυβέρνηση Πλαστήρα αποδέχτηκε σιωπηρά τις απόψεις περί «εθνικόφρονος πλειοψηφίας» και αποφάσισε στις αρχές Σεπτεμβρίου να προχωρήσει στη διενέργεια πρόωρων εκλογών. Οι εκλογές αυτές θα διεξάγονταν στις 16 Νοεμβρίου του 1952 με πλειοψηφικό σύστημα, το οποίο επανέφερε σε ισχύ η κυβέρνηση με νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τον Αύγουστο του 1952.
Στις εκλογές αυτές, είχαμε ένα θρίαμβο του Ελληνικού Συναγερμού με ποσοστό 49,2% και 247 έδρες σε σύνολο 300, χάρη στο ιδιαίτερα πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα.
Οι δυνάμεις του Κέντρου ( ο συνασπισμός ΕΠΕΚ-Κ.Φ ) συγκέντρωσαν το 34,2% και μόλις 51 έδρες και το αποτέλεσμα αυτό είχε σχεδόν διαλυτικές επιδράσεις σε αυτές. Ο θάνατος του Πλαστήρα λίγους μήνες αργότερα (Ιούλιος 1953) θα σήμαινε και το οριστικό τέλος της ΕΠΕΚ, ενώ το Κ.Φ από τη μεριά του έδειχνε αδυναμία να αποτελέσει πόλο συσπείρωσης του Κέντρου.
Από την άλλη μεριά, η ΕΔΑ κατέβηκε στις εκλογές του 1952 επιλέγοντας την τακτική της ισότιμης καταγγελίας του Παπάγου και του Πλαστήρα, κάτι που ήταν απόλυτα κατανοητό μέσα στο κλίμα της εποχής όπου δέσποζαν οι εκτελέσεις του Μπελογιάννη και των συντρόφων του. Στις εκλογές αυτές, η ΕΔΑ κατόρθωσε να αποσπάσει το 9,6% των ψήφων επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη ενός σκληρού πυρήνα αριστερών ψηφοφόρων, παρά το γεγονός ότι λόγω του πλειοψηφικού συστήματος έμενε εκτός Βουλής. Η ΕΔΑ εμφανιζόταν έτσι, ως απαραίτητη συνιστώσα για οποιαδήποτε «αντιδεξιά» συσπείρωση, ενώ η κατάρρευση της ΕΠΕΚ άνοιγε το δρόμο για τη διείσδυση της ΕΔΑ στον κεντροαριστερό χώρο.
Η κυβέρνηση Παπάγου ορκίστηκε στις 19 Νοεμβρίου 1952. Από τις πρώτες της ενέργειες ήταν η αντικατάσταση μέσα σε μία ημέρα ολόκληρης της ηγεσίας του στρατού και της αστυνομίας. Στη συνέχεια, προχώρησε σε εκκαθαρίσεις στο χώρο της αυτοδιοίκησης χάρη σε νόμο που έδινε το δικαίωμα στον υπουργό Εσωτερικών να επιβάλλει ακόμη και απόλυση σε δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους και δημάρχους.
Όπως αναφέρει ο Σ.Γρηγοριάδης "... το 1953 απολύεται ο δήμαρχος Καισαριανής Λ.Μανωλίδης και εκατοντάδες δημοτικοί και κοινοτικοί σύμβουλοι στη Βόρεια Ελλάδα. Χαρακτηριστική ήταν η καταγγελία του πρώην υπουργού Μόδη ότι στο νομό Φλώρινας μέσα σε μία ημέρα απολύθηκαν 90 κοινοτικοί σύμβουλοι, οι οποίοι ανήκαν κατά 99% στο Κόμμα των Φιλελευθέρων". [ Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]
Αλλά και στο χώρο του δημοσίου απολύονται πολλοί υπάλληλοι, ακόμη και εκπαιδευτικοί. Παράλληλα, συνεχίζονται οι διώξεις των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ, ενώ ελάχιστες είναι οι απολύσεις πολιτικών κρατουμένων και εξόριστων. Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, την 1η Ιανουαρίου 1953 βρίσκονται στις φυλακές 5.311 κομμουνιστές κρατούμενοι. Παρά, δε, το γεγονός ότι η ΕΔΑ αναγνωρίζεται ως νόμιμο κόμμα, βρίσκεται εγκλωβισμένη μέσα σε αστυνομικό κλοιό που την εμποδίζει να αναπτύξει μαζική δράση
Η εδραίωση του ΙΔΕΑ και η ίδρυση της ΚΥΠ
Η νέα κυβέρνηση ορκίστηκε στις 19 Νοεμβρίου 1952, με τον Α.Παπάγο να αναλαμβάνει, εκτός από την πρωθυπουργία, και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, η κυβέρνηση Παπάγου, με την κοινοβουλευτική της παντοδυναμία, ξεκίνησε την οικοδόμηση ενός κράτους απόλυτα ελεγχόμενου από το κυβερνών κόμμα, προχωρώντας σε αλλαγές στην ηγεσία του στρατού και της αστυνομίας και σε «εκκαθαρίσεις» στο δημόσιο τομέα.
Από τη στιγμή αυτή ο ΙΔΕΑ θριαμβεύει. Οι αξιωματικοί του ΙΔΕΑ που είχαν απομακρυνθεί μετά το αποτυχημένο κίνημα του 1951 επέστρεψαν για να αναλάβουν τις ανώτερες θέσεις της στρατιωτικής ιεραρχίας. Αρχηγός του ΓΕΕΘΑ έγινε ο αντιστράτηγος Κιτριλάκης, αρχηγός του ΓΕΣ τοποθετήθηκε ο πρώην αρχηγός του ΙΔΕΑ, αντιστράτηγος Σ. Γκίκας, ενώ παρέμειναν στις θέσεις τους ο αρχηγός του ΓΕΝ, αντιναύαρχος Π. Λάππας και ο αρχηγός της Αεροπορίας, αντιπτέραρχος Κελαϊδής. Αλλά και άλλοι αξιωματικοί που συμμετείχαν στο κίνημα του 1951, όπως οι συνταγματάρχες Χρηστέας, Γωγούσης, Τσιγγούνης, Κύβελος και άλλοι, επανήλθαν σε θέσεις-κλειδιά του στρατεύματος.
Παράλληλα, η κυβέρνηση του Συναγερμού ακολούθησε μια αυταρχική και επιθετική πολιτική απέναντι στην αριστερά. Έτσι, ένας σημαντικός αριθμός μη "εθνικόφρονων"πολιτών διώχθηκε από το δημόσιο τομέα εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων. Επίσης, συνεχίστηκαν με ένταση οι διώξεις και οι συλλήψεις στελεχών της αριστεράς, ενώ συνεχίστηκε και η εξάρθρωση των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ με αποκορύφωμα τη σύλληψη και εκτέλεση, στις 14 Αυγούστου 1954, του ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ, Νίκου Πλουμπίδη.
Στα πλαίσια της αντικομμουνιστικής στρατηγικής της κυβέρνησης Παπάγου και του ψυχροπολεμικού κλίματος της εποχής, συγκροτείται η Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ) το 1953 στα πρότυπα της CΙΑ και υπάγεται απευθείας στον Παπάγο. Σημαντικό ρόλο στη σύσταση και τη διάρθρωση της ΚΥΠ διαδραμάτισε ο τότε επικεφαλής του κλιμακίου της CIA στην Αθήνα Τομ Καραμεσίνης.
Τη διοίκηση της ΚΥΠ ανέλαβε για μια δεκαετία, μέχρι τη νίκη της Ένωσης Κέντρου στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1963, ο Αντιστράτηγος Νάτσινας που είχε συμμετάσχει στο κίνημα του 1951. Ο Νάτσινας, ταυτόχρονα, ήταν μέλος του ΙΔΕΑ και αποτελούσε το σύνδεσμο της οργάνωσης αυτής με την ΚΥΠ, μέσα από την οποία μπορούσε να καλύπτει τα βήματα των συνωμοτών του ΙΔΕΑ.
Ο πρώτος διοικητής της ΚΥΠ Α.Νάτσινας
Επί θητείας Νάτσινα, η ΚΥΠ μεταβλήθηκε σε κράτος εν κράτει ασκώντας ασφυκτικό έλεγχο σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα. Η υπηρεσία αυτή, εμποτισμένη με το δόγμα του αντικομμουνισμού, προσανατολίστηκε σχεδόν αποκλειστικά εναντίον του «εσωτερικού εχθρού», ενώ υπήρχαν δράσεις της που ξέφευγαν απόλυτα από τον έλεγχο της Ελληνικής κυβέρνησης. Τα τηλέφωνα σχεδόν όλων των πολιτικών παρακολουθούνταν σε καθημερινή βάση. Επί των ημερών του Νάτσινα η ΚΥΠ απασχολούσε 1.200 άτομα, ενώ διέθετε και έναν ειδικό κλάδο για την εσωτερική ασφάλεια, όπου αργότερα τμηματάρχης ανέλαβε ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος. [ www.tovima.gr ]
Τους ισχυρούς δεσμούς και τη σχέση χρηματοδότησης μεταξύ ΚΥΠ και CIA ανακάλυψε το 1964 ο υπουργός Προεδρίας Α.Παπανδρέου στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, ζητώντας να διακοπεί αμέσως [ tvxs.gr ]
Επιστρέφοντας στον ΙΔΕΑ τώρα, οι περισσότεροι απολογητές του ΕΑ ισχυρίσθηκαν αργότερα ότι η οργάνωσή τους διαλύθηκε αμέσως μετά την άνοδο του Παπάγου στην εξουσία, καθώς η άνοδος αυτή ολοκλήρωνε τη νίκη των "εθνικοφρόνων"δυνάμεων στον Εμφύλιο και δεν υπήρχε πλέον λόγος για τη συνέχιση της ύπαρξής της.
Ο ΙΔΕΑ όμως στην πραγματικότητα δεν διαλύθηκε, απλώς άλλαξε ο τρόπος δράσης του. Η άνοδος των ηγετών του στην ηγεσία του στρατεύματος, οδήγησε σε μία ταύτιση του στρατεύματος με τον ΙΔΕΑ. Διαδικασία που άρχισε το 1952 με την ανάληψη της στρατιωτικής ηγεσίας από τους κινηματίες του 1951 και διατηρήθηκε μέχρι το πραξικόπημα του Απριλίου 1967.
Σε συζήτηση που έγινε στη Βουλή το 1955, διαπιστώνουμε ότι ο ΙΔΕΑ όχι μόνο δεν είχε εξαφανιστεί, αλλά αναλύονται και οι διάφορες τάσεις που αναπτύσσονταν εκείνη την εποχή στο εσωτερικό του. "Αναπτύσσοντας επερώτηση στη Βουλή, στις 25 Μαΐου 1955, ο κεντρώος βουλευτής Σάμου Γ. Γρηγορίου, αφού υπογράμμισε ότι εντός του ΙΔΕΑ είχαν αναπτυχθεί τρεις τάσεις, η τάση των «διστακτικών», η τάση «εκείνων οι οποίοι προσβλέποντες την πτώσιν του Συναγερμού, είναι έτοιμοι να συνεργασθούν με οιανδήποτε διάδοχον κατάστασιν» και η τάση των «ζωηρών», κατήγγειλε ότι στην τελευταία περιλαμβάνεται και «εις αξιωματικός φιλοδοξών να γίνη ο Νασέρ της Ελλάδος», μνεία που πιθανόν αναφέρεται στον Παπαδόπουλο." [Οι γνωστοί-άγνωστοι Απριλιανοί συνωμότες, του Λ.Καλλιβρετάκη]
Η κόκκινη Προβιά
Η ίδρυση της ΚΥΠ και η στενή συνεργασία της με τη CIA εξασφάλιζαν τη διατήρηση της αμερικανικής επιρροής και ελέγχου στις πολιτικές εξελίξεις και στις ένοπλες δυνάμεις. Μία από τις δραστηριότητες της CIA στη χώρα μας ήταν η ίδρυση του ελληνικού τμήματος του Stay Behind ή Gladio, ενός παραστρατιωτικού δικτύου που δημιούργησαν η CIA και η βρετανική Μ16, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ, στα τέλη της δεκαετίας του 1940.
"Το δίκτυο αυτό δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης σοβιετικής εισβολής, αναμίχθηκε ωστόσο άμεσα στην εσωτερική πολιτική κάθε χώρας διεισδύοντας στις δομές εξουσίας, όπως τα πολιτικά κόμματα, η κυβέρνηση, οι μυστικές υπηρεσίες, οι ένοπλες δυνάμεις, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, τους πολιτιστικούς και επαγγελματικούς συλλόγους, τις νεολαιίστικες και φοιτητικές οργανώσεις και τα μέσα πληροφόρησης: τύπος, ραδιόφωνο και τηλεόραση." [Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών, Διπλωματική εργασία του Δ.Δεμερτζή]
Ο ελληνικός κλάδος του Stay Behind πήρε την ονομασία «Κόκκινη Προβιά». Ο μυστικός στρατός του δικτύου αυτού ήταν οι Λόχοι Ορεινών Καταδρομών (ΛΟΚ). Η μονάδα αυτή είχε ήδη ιδρυθεί από το 1944 κατόπιν εντολής του Τσόρτσιλ με σκοπό να εμποδίσει την κατάληψη της εξουσίας από την Αριστερά και τον ΕΛΑΣ. Η μονάδα αυτή έγινε γνωστή ως Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία, Ελληνική Δύναμη Καταδρομών ή ΛΟΚ (Λόχοι Ορεινών Καταδρομών).
Από τη μονάδα αυτή εξαιρούνταν «σχεδόν όλοι όσοι είχαν από μετριοπαθείς συντηρητικές έως ακροαριστερές πεποιθήσεις. Υπό την εποπτεία του βρετανικού στρατού και με τις ρητές εντολές του Τσόρτσιλ, η μονάδα γέμισε με βασιλικούς και φασίστες». [ tvxs.gr ]
Πρώτος διοικητής των Λόχων Ορεινών Καταδρομών ήταν ο Αλέξανδρος Παπάγος. Επικουρικό ρόλο θα είχαν τα Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης (ΤΕΑ) ενώ συμμετοχή είχε και ο ΙΔΕΑ
Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, ο μυστικός αντικομμουνιστικός στρατός των ΛΟΚ δεν διαλύθηκε αλλά διατηρήθηκε προκειμένου να ελέγχει την ελληνική αντιπολίτευση. Ήδη μετά την αποχώρηση των Βρετανών από την Ελλάδα και την ανάληψη από τις ΗΠΑ του ρόλου του «προστάτη» της Ελλάδας, τα ΛΟΚ περνούν κάτω από τον έλεγχο της CIA η οποία , σε συνεργασία με τον ελληνικό στρατό, εκπαιδεύει και εξοπλίζει τα ΛΟΚ.
Η υπόγεια συνεργασία μεταξύ της αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας, του ελληνικού στρατού και της ελληνικής κυβέρνησης επιβεβαιώνεται από απόρρητα έγγραφα. Σε ένα από αυτά, με ημερομηνία 25 Μαρτίου 1955, υπογεγραμμένο από τον Αμερικανό στρατηγό Trascott για τη CIA, τον Κωνσταντίνο Ντόβα, Έλληνα Αρχηγό ΓΕΕΘΑ και τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξανδρο Παπάγο αναφέρεται η απόφαση για ανανέωση της συμφωνίας σχετικά με τον ελληνικό μυστικό στρατό μέχρι τις 3 Μαΐου 1960.
Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Peter Murtagh «Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η CIA βοήθησε στον εφοδιασμό και εξοπλισμό της Δύναμης, την οποία οργάνωσε κατά το πρότυπο των επίλεκτων μονάδων όπως η Delta Force του αμερικανικού στρατού και η βρετανική Special Air Service. Υπό τη διεύθυνση της CIA τα μέλη της Raiding Force φόρεσαν πράσινα μπερέ, πολύ πριν συσταθούν τα "Πράσινα Μπερέ"των ΗΠΑ».
Σύμφωνα με τον Murtagh «Στα ΛΟΚ ανατέθηκε και ο ρόλος του ελληνικού βραχίονα του υπογείου πανευρωπαϊκού δικτύου ανταρτοπόλεμου που οργανώθηκε τη δεκαετία του 1950 από το ΝΑΤΟ και την CIA και ελεγχόταν από τη Συμμαχική Επιτροπή Συντονισμού, από τα γραφεία του αρχηγείου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.
Η κεντρική ιδέα για τη δημιουργία του δικτύου, ήταν πως θα διεξήγε επιχειρήσεις ως δύναμη στα μετόπισθεν μετά από μια σοβιετική εισβολή στην Ευρώπη. Θα συντόνιζε τη δραστηριότητα ανταρτών μεταξύ των κατεχομένων από τους Σοβιετικούς χωρών και θα κρατούσε επαφή με τις εξόριστες κυβερνήσεις. Σ’ αυτό θα συμμετείχαν μέλη της μυστικής αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών των κατακτημένων χωρών, συν εθελοντές πολίτες." [ zenithmag.wordpress.com ]
Σύμφωνα με τον πρώην πράκτορα της CIA Phillip Αgee, η CIA είχε παίξει αποφασιστικό ρόλο σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. «Ο Ελληνοαμερικανός αξιωματικός της CIA επιστράτευσε συγκεκριμένες ομάδες Ελλήνων πολιτών, γι’ αυτό που η CIA αποκαλούσε "πυρήνα συγκέντρωσης στρατού πολιτών κατά της απειλής αριστερού πραξικοπήματος". Κάθε ομάδα ήταν εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη να δρα ως αυτόνομη μονάδα ανταρτοπόλεμου, ικανή να κινητοποιείται και να φέρει σε πέρας επιχειρήσεις δολιοφθοράς με ελάχιστη ή καθόλου εξωτερική καθοδήγηση».
... Τα μέλη κάθε μιας τέτοιας ομάδας εκπαιδεύονταν στρατιωτικά από τη CIA. Στο βαθμό που μπορεί να προσδιοριστεί, οι περισσότερες παραστρατιωτικές ομάδες εκπαιδεύονταν σε δύο στρατόπεδα: ένα κοντά στον Βόλο και το δεύτερο στο βουνό Όλυμπος. Μετά το βασικό στάδιο εκπαίδευσης, οι μονάδες ασκούνταν σε απομονωμένες περιοχές στην Πίνδο και στα βουνά κοντά στη Φλώρινα».
... Αυτές οι παραστρατιωτικές ομάδες ήταν εφοδιασμένες με αυτόματα όπλα και μικρούς, ορεινούς όλμους. Τα όπλα αποθηκεύονταν σε διάφορες τοποθεσίες. Τα περισσότερα εφόδια ήταν κρυμμένα στο έδαφος και σε σπηλιές. Κάθε μέλος των παραστρατιωτικών αυτών ομάδων γνώριζε που ήταν κρυμμένος ανάλογος οπλισμός, έτσι ώστε να είναι ικανό να κινητοποιείται σε ενδεδειγμένο σημείο, χωρίς διαταγές». [ zenithmag.wordpress.com ]
Υπολογίζεται πως περίπου 800 μυστικές αποθήκες οπλισμού κατασκευάστηκαν σε όλη τη χώρα, ενώ ο μυστικός στρατός αριθμούσε τουλάχιστον 1500 αξιωματικούς, που σε περίπτωση ανάγκης μπορούσαν να κινητοποιήσουν άλλους 2.000.
Ένας από τους ανθρώπους που έπαιξαν κομβικό ρόλο στη σύσταση και τη διαχείριση του μυστικού ελληνικού στρατού ήταν ο Ελληνοαμερικανός αξιωματικός της CIA Τομ Καραμεσίνης ο οποίος, κατά τη διάρκεια του πολέμου, είχε υπηρετήσει στην αμερικανική μυστική υπηρεσία OSS (Office of Strategic Services, Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών).
Ο Καραμεσίνης, τον Ιανουάριο του 1946, εξαιτίας της ελληνικής καταγωγής του, μετατέθηκε στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα με την ιδιότητα του στρατιωτικού ακόλουθου. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου οργάνωσε τις επαφές μεταξύ Βρετανών και Ελλήνων αξιωματούχων των υπηρεσιών ασφαλείας και των ΛΟΚ.
Το 1947, χρονιά κατά την οποία ιδρύθηκε η CIA αντικαθιστώντας την OSS, ο Καραμεσίνης εγκατέστησε το αρχηγείο της CIA στην Ελλάδα στον 5ο όροφο του κτιρίου του Μετοχικού Ταμείου, κοντά στην Πλατεία Συντάγματος. Μέσα σε λίγα χρόνια το κλιμάκιο της CIA διέθετε πάνω από 100 πράκτορες (οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Ελληνοαμερικανοί) και η Αθήνα έγινε το κέντρο της δραστηριότητας της CIA στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή έως και το Ιράν.
Η Κόκκινη Προβιά είχε πλέον εδραιωθεί και ήταν έτοιμη για δράση όποτε θα χρειαζόταν. "Η Προβιά δεν ήταν μόνο ένα ένα οργανωτικό σχήμα με ένοπλους που θα αναλάμβαναν δράση σε συγκεκριμένες συνθήκες, αλλά ένα παραστρατιωτικό και παραθεσμικό μόρφωμα, με αξιωματικούς και πολίτες που αναλάμβαναν δράση όταν δινόταν κάθετα ή οριζόντια η εντολή. Σε αυτό το μόρφωμα, ένας απλός μυημένος αξιωματικός μπορούσε να κάνει στο στράτευμα και έξω από αυτό, όσα δεν μπορούσε και δεν γνώριζε ο ίδιος ο αρχηγός του στρατεύματος. " [Περιοδικό Hotdoc (Σεπτέμβριος 2014) : Κόκκινη Προβιά ]
Τα στοιχεία που ήρθαν στην επιφάνεια πολλά χρόνια αργότερα, την ενοχοποιούν για την έκρηξη που σημειώθηκε το 1965 στη γέφυρα του Γοργοπόταμου, κατά τον εορτασμό της επετείου της ανατίναξης της γέφυρας, με αποτέλεσμα 13 νεκρούς και 100 τραυματίες. (Περισσότερα για το θέμα αυτό θα δούμε στη συνέχεια των σχετικών αναρτήσεων)
Αλλά και το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 συνδέεται με την Κόκκινη Προβιά. Συγκεκριμένα, ο μυστικός στρατός των ΛΟΚ ξεκίνησε το πραξικόπημα, εφαρμόζοντας το Σχέδιο Προμηθεύς, ένα μυστικό σχέδιο του ΝΑΤΟ που είχε εκπονηθεί για την περίπτωση κομμουνιστικής εξέγερσης. Οι ΛΟΚ ήταν αυτοί που τα μεσάνυχτα της 20ης προς 21η Απριλίου πήραν στα χέρια τους το υπουργείο Άμυνας. "Ουσιαστικά, το "Προμηθέας"ήταν ο ευρύτερος στρατιωτικός σχεδιασμός με βάση τον οποίο το σχέδιο της Προβιάς γινόταν σχέδιο του Στρατού" [Περιοδικό Hotdoc (Σεπτέμβριος 2014) : Κόκκινη Προβιά ]
Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο αρχιπραξικοπηματίας Γεώργιος Παπαδόπουλος υπηρετούσε ως σύνδεσμος αξιωματικός της ΚΥΠ με τη CIA ήδη από το 1952. Δύο μέρες μετά το πραξικόπημα, ο Γερουσιαστής Lee Metcalf ασκούσε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση Τζόνσον και δήλωνε στο Κογκρέσο ότι «η ελληνική χούντα είναι καθεστώς δοσίλογων και φιλοναζιστών… οι οποίοι λαμβάνουν αμερικανική βοήθεια» [ zenithmag.wordpress.com ]
Η ύπαρξη της Κόκκινης Προβιάς επιβεβαιώθηκε για πρώτη φορά από επίσημα χείλη στις 30 Οκτωβρίου 1990, όταν ο Α. Παπανδρέου σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Τα Νέα"ανέφερε ότι στην Ελλάδα λειτουργούσε παράρτημα της Gladio με την επωνυμία Κόκκινη Προβιά και πως η οργάνωση αυτή αποκαλύφθηκε το 1984 με το άνοιγμα των μυστικών κρυπτών που διατηρούσε με όπλα, εκρηκτικά και ασυρμάτους.
Δυστυχώς, όμως, οι ενέργειές του περιορίστηκαν μόνο στην καταστροφή των αρχείων και των αποδεικτικών στοιχείων και όχι στην εξάρθρωση του δικτύου και στην απόδοση ευθυνών στους ανθρώπους που βρίσκονταν επικεφαλής αυτού του δικτύου το οποίο ενοχοποιούνταν, μεταξύ άλλων, για τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961, για την έκρηξη στη γέφυρα του Γοργοπόταμου, για το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και το μεταγενέστερο πραξικόπημα του Ιωαννίδη, για εγκληματικές ενέργειες στην Κύπρο και άλλα.
Όπως αναφέρει ο αντισυνταγματάρχης Π. Ζαραβέλλας που ανέλαβε τη συλλογή των όπλων αλλά και την καταστροφή των στοιχείων που αποδείκνυαν τη δράση της Κόκκινης Προβιάς :
" ...είχα την τύχη, μάλλον την ατυχία, να αναλάβω αυτό το έργο. Κατέστρεψα με τα ίδια μου τα χέρια μια ιστορία δεκαετιών. Μαζέψαμε υλικό από 320 ή 330 κρύπτες Μυστικού Πολέμου σε όλη τη χώρα. Υπήρξε ένας μικρός αριθμός που δεν βρέθηκε ή είχε αδειάσει. Υπήρχαν κρύπτες σε μοναστήρια όπως στην Κρήτη και κάποιες στις οποίες είχαν γίνει πλέον κτίρια. Βγάλαμε όπλα, νάρκες, τηλεπικοινωνιακό υλικό.
... Οι Αμερικάνοι παίζανε πολύ σοβαρό ρόλο. Είχαμε βιβλίο πρακτικών συναντήσεων με τους αμερικανούς πράκτορες. Υπήρχαν επίσης κατάλογοι με τα μέλη του δικτύου σε κάθε περιοχή. Βρεθήκαμε μπροστά σε πολύ ηχηρά ονόματα όπως αυτό του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ ο οποίος στρατολογήθηκε το 1952 όταν ήταν δεσπότης στην Ήπειρο. Όλο αυτό το υλικό, το αποκαλυπτικό υλικό, πήραμε εντολή να το καταστρέψουμε. Καίγαμε επί μήνες την ιστορία." [ Περιοδικό Hotdoc (Σεπτέμβριος 2014) : Κόκκινη Προβιά ]
Από τις αφηγήσεις αυτές προκύπτει ότι υψηλόβαθμο στέλεχος της Κόκκινης Προβιάς ήταν και ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας του Α.Παπανδρέου Αντώνης Δροσογιάννης. Αλλά το πιο εντυπωσιακό απ΄ όλα ήταν ότι η Κόκκινη Προβιά είχε καταφέρει να διεισδύσει στο χώρο της Αριστεράς και του ΚΚΕ τοποθετώντας μέλη της στο κόμμα αυτό.
Τελικά, η υπόθεση της Κόκκινης Προβιάς έκλεισε το 1990 με τη δημιουργία Eξεταστικής Επιτροπής της Βουλής κατόπιν αιτήματος του ενιαίου Συνασπισμού στον οποίο συμμετείχε τότε και το ΚΚΕ. Το ΠΑΣΟΚ δεν ψήφισε τη σύσταση Επιτροπής και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επανέφερε από την αποστρατεία το στρατηγό Α.Σούνδια για να ηγηθεί της έρευνας. Λίγο αργότερα, το γερμανικό περιοδικό Spiegel θα έγραφε με ειρωνεία: "Η ελληνική κυβέρνηση επανέφερε έναν στρατηγό που υπηρέτησε στο ΝΑΤΟ και την Ουάσινγκτον για να ερευνήσει την Προβιά. Μήπως έβαλε έναν λύκο να φυλάει τα πρόβατα;" [ Περιοδικό Hotdoc (Σεπτέμβριος 2014) : Κόκκινη Προβιά ]
Έτσι, μοιραία, η έρευνα έκλεισε χωρίς καμιά ουσία και χωρίς κανένα αποτέλεσμα
Η εκτέλεση Πλουμπίδη
Λίγες μέρες μετά την άνοδο του Παπάγου στην εξουσία, στις 25 Νοεμβρίου 1952, έπεφτε στα χέρια της αστυνομίας ο πιο καταζητούμενος άνθρωπος εκείνη την εποχή στην Ελλάδα : ο Νίκος Πλουμπίδης.
Ο Πλουμπίδης είχε αναλάβει από το 1946 την καθοδήγηση της παράνομης οργάνωσης του ΚΚΕ στην Αθήνα. Στη διάρκεια του εμφυλίου θα παραμείνει στην Αθήνα και, παρά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού, δε σταμάτησε να εργάζεται για την ανασύνταξη των δυνάμεων του κόμματος.
Κατά τη διάρκεια της δίκης του Μπελογιάννη είχε στείλει επιστολή με την οποία αναλάμβανε ο ίδιος την ευθύνη για την οργάνωση του ΚΚΕ και ζητούσε να εκτελεστεί αυτός αντί του Μπελογιάννη. Μετά την επιστολή αυτή, ένα άγριο ανθρωποκυνηγητό εξαπολύθηκε από τις Αρχές για τη σύλληψή του. Τελικά, στις 25 Νοεμβρίου 1952 και έπειτα από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες της αστυνομίας, ο Πλουμπίδης συνελήφθη και ξεκινούσε έτσι η πορεία προς το δραματικό τέλος του.
Ένα τέλος απείρως πιο δραματικό από αυτό του Μπελογιάννη καθώς ο Πλουμπίδης, σε αντίθεση με το Μπελογιάννη που εκτελέστηκε σαν ήρωας στα μάτια των κομμουνιστών όλου του κόσμου, βάδιζε προς το θάνατο αποκηρυγμένος και συκοφαντούμενος από το ίδιο του το Κόμμα.
Πράγματι, την ίδια μέρα της σύλληψης του Πλουμπίδη, το ΚΚΕ με το ραδιοφωνικό του σταθμό έκανε την παρακάτω ανακοίνωση:
"... Η Κ.Ε του ΚΚΕ ανακοινώνει ότι ο Ν.Πλουμπίδης ή Μπάρμπας είναι από 27ετίας πράχτορας της Ασφάλειας μέσα στις γραμμές του ΚΚΕ, συνεργάτης του Σιάντου. Ειδικά στα χρόνια της Μεταξικής διχτατορίας, στην πρώτη χιτλερική κατοχή και στην περίοδο της αμερικανοκρατίας, ο προβοκάτορας Πλουμπίδης έκανε μεγάλη ζημιά στο λαϊκό κίνημα και στο λαό μας. Από τις μεγαλύτερες προδοσίες του είναι ότι παρέδωσε στην Ασφάλεια και στο δήμιο το λαϊκό ήρωα Ν.Μπελογιάννη.
Ο Πλουμπίδης είναι βαμμένος θανάσιμος εχθρός του λαού. Η αμερικανική κατασκοπία και η μοναρχοφασιστική Ασφάλεια τώρα που κατάλαβαν ότι ο πράχτοράς τους ξεσκεπάζεται, σκηνοθέτησαν τη νέα σύλληψη Πλουμπίδη, για να τον καλύψουν..." [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]
Ο ίδιος - παρά τις κατηγορίες του ΚΚΕ - αρνείται να αποκηρύξει το Κόμμα και δηλώνει στο διοικητή της Γενικής Ασφάλειας Ρακιντζή: "Το Κόμμα κάνει λάθος. Είμαι λευκός, αλλά πειθαρχώ πάντα στο κόμμα μου μέχρι θανάτου" [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]
Η δίκη του ξεκίνησε στις 24 Ιουλίου 1953 και προκάλεσε τεράστιο ενδιαφέρον γιατί πιστευόταν πως ο Πλουμπίδης δε θα άφηνε την τρομερή κατηγορία του ΚΚΕ αναπάντητη. "Στο δικαστήριο εμφανίστηκε θαλερός - παρά την προχωρημένη του φυματίωση - άψογα ντυμένος με καινούργιο λευκό, καλοκαιρινό κοστούμι. Ήταν ήρεμος, σχεδόν προκλητικός"
"Και στο ακροατήριο, που γέμιζε την αίθουσα ασφυκτικά,ήταν και ένας γέρος με ένα παιδάκι. Ο πατέρας του και ο γιος του. Ο πρώτος είχε χρόνια να τον δει. Τον δεύτερο δεν τον είχε γνωρίσει καθόλου"
"Το ύφος του έδειχνε πλήρη απάθεια. Κάθε πρωί στο στρατοδικείο εμφανιζόταν φρεσκοσιδερωμένος και - όπως ο Μπελογιάννης πριν από ένα χρόνο - είχε πάντα στα δάχτυλά του ένα λευκό γαρύφαλλο." [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]
Στο δικαστήριο, όσο και αν προσπάθησαν οι κατήγοροι να τον στρέψουν ενάντια στο Κόμμα του, επαναλαμβάνοντάς του διαρκώς ότι το Κόμμα του τον θεωρεί χαφιέ, δεν το κατάφεραν.
"Άδικα με προκαλείτε και προσπαθείτε να με στρέψετε εναντίον του αρχηγού μου ... Μόνο σε συνέδριο του Κόμματος μπορώ να ζητήσω διευκρίνιση επί της κατηγορίας. Εν τω μεταξύ, σιωπώ και πειθαρχώ στον αρχηγό μου" [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]
Στις 3 Αυγούστου ανακοινώθηκε η καταδίκη του σε θάνατο. Στο άκουσμα της καταδίκης, ψύχραιμος και αποφασιστικός δήλωσε στους δημοσιογράφους:
«Θα αντιμετωπίσω το θάνατο σαν Έλληνας κομμουνιστής, όπως αντιμετώπισα και την κατηγορία σε όλη την ακροαματική διαδικασία. Θα πεθάνω ήσυχος και γιατί αρκετό σπόρο έσπειρα και γιατί χιλιάδες νέοι Ελληνες θα πάρουν τη θέση μου μέχρι τη νίκη του λαού». www.imerodromos.gr
Την ίδια μέρα ο ραδιοφωνικός σταθμός του ΚΚΕ - ευρισκόμενος σε έναν άλλο κόσμο - μετέδιδε: "Ο χαφιές Πλουμπίδης καταδικάστηκε δήθεν σε θάνατο. Είναι όλα σκηνοθεσία. Σε λίγο η Γενική Ασφάλεια θα φυγαδεύσει τον άνθρωπό της, λέγοντας ότι δραπέτευσε, και ούτε γάτος ούτε ζημιά" [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]
Στις 13 Αυγούστου 1954 , ο Νίκος Πλουμπίδης εκτελέστηκε στο Δαφνί. Λίγο πριν το «πυρ», είπε στον επικεφαλής του αποσπάσματος και στον ιερέα που βρισκόταν στον τόπο της εκτέλεσης:
«Δεν έχω κανένα βάρος στη συνείδησή μου. Μόνο σας ξαναλέω: Υπήρξα τίμιος αγωνιστής, πάλεψα για το καλό του λαού και για το Κόμμα μου. Κι αφήνω στο γιο μου φεύγοντας ένα τίμιο όνομα». www.imerodromos.gr
Μετά από λίγο έπεφτε νεκρός φωνάζοντας «Ζήτω η Ελλάς, ζήτω το ΚΚΕ» www.activistis.gr
Την επόμενη μέρα, ο ραδιοφωνικός σταθμός του ΚΚΕ εξακολουθώντας να μην έχει επαφή με την πραγματικότητα και την αλήθεια ανέφερε :
" ... Καλώς πληροφορημένοι κύκλοι της Αθήνας σχολίαζαν χθες με περιφρόνηση την είδηση για την εκτέλεση του προβοκάτορα Πλουμπίδη.
Οι κύκλοι αυτοί λένε ότι ο Πλουμπίδης εκτελέστηκε τόσο, όσο πριν δύο χρόνια αυτοκτόνησε ο Βαβούδης. Τα αφεντικά της Ασφάλειας και του Βραχνού (σημ. εννοεί τον τότε υφυπουργό Δημ. Ασφάλειας), η Ιντέλιντζενς Σέρβις και η Αμερικανική Εφ Μπι Άι, ξέρουν να σκηνοθετούν ακόμα και ψευτοεκτελέσεις, να ανακοινώνουν εκτελέσεις που δεν έγιναν και πολλά άλλα
... Η ανακοίνωση της εκτέλεσης του Πλουμπίδη χρειαζόταν στην Ασφάλεια του Παπάγου για να βγει από το αδιέξοδο.
Το ΚΚΕ εδώ και 20 μήνες κατάγγειλε τον προβοκάτορα Πλουμπίδη και έδωσε κατόπιν μια σειρά στοιχεία που ξεσκέπαζαν την προβοκατόρικη δράση του.
Στη δίκη του Πλουμπίδη βγήκαν στο φως καινούργια στοιχεία για τον προβοκάτορα, αυτόν τον φίλο και συνεργάτη του αρχιχαφιέ Πανόπουλου και του αρχικατάσκοπου Έβερτ και οι χαφιέδες προσπάθησαν να τον παρουσιάσουν σαν μεγάλο κομμουνιστή
Η Ασφάλεια λοιπόν δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά, έπρεπε να ανακοινώσει την ψευτοεκτέλεση για να πει ότι άδικα κατηγόρησε το ΚΚΕ τον Πλουμπίδη για χαφιέ και να σπείρει συγχύσεις.
... Τέτοιες βρωμιές και ατιμίες μόνο ο κόσμος που σαπίζει, που πεθαίνει, είναι ικανός να κάνει" [Σ.Γρηγοριάδη, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974]
Λίγες ώρες αργότερα, οι εφημερίδες ανακοίνωναν την εκτέλεσή του όχι χωρίς θαυμασμό για την ηρωϊκή του στάση μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα «Εξετελέσθη ζητωκραυγάζων υπέρ του ΚΚΕ, αντιμετώπισε με απόλυτον ψυχραιμίαν τας σφαίρας του αποσπάσματος (…) δεν εδέχθη ούτε να κοινωνήση, ούτε να του δέσουν τους οφθαλμούς του»…
Πηγές
Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών, Διπλωματική εργασία του Δ.Δεμερτζή http://invenio.lib.auth.gr/record/124262/files/dem.pdf?version=1
Οι γνωστοί-άγνωστοι Απριλιανοί συνωμότες, του Λ.Καλλιβρετάκη
Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974, του Σ.Γρηγοριάδη
tvxs.gr : Σαν σήμερα ιδρύεται η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ)
tvxs.gr : Κόκκινη Προβιά: Το παραστρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα
zenithmag.wordpress.com : Επιχείρηση «Κόκκινη Προβιά»
Περιοδικό Hotdoc (Σεπτέμβριος 2014) : Κόκκινη Προβιά
imerodromos.gr : 14 Αυγούστου 1954 : Απόψε που σκοτώνουν τον Πλουμπίδη
activistis.gr : Η Ελλάδα 1950 -1965 : Ήρωες και μάρτυρες
tvxs.gr : 14 Αυγούστου 1954: Εκτελείται ο Νίκος Πλουμπίδης
www.tovima.gr : Σκοτεινές ιστορίες με πράκτορες