Η εργατική συνέλευση στην εξέγερση του Πολυτεχνείου 1973

Δημήτρης Κατσορίδας
Είναι κοινά αποδεχτό ότι στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, το 1973, πρωτοστάτησαν οι φοιτητές. Όμως, αυτό το οποίο είναι λιγότερο γνωστό είναι πως κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, μέσα στην κατάληψη, υπήρξε και η Εργατική Συνέλευση.
Έτσι, ενώ αρ­χι­κά οι εκ­δη­λώ­σεις δια­μαρ­τυ­ρί­ας ξε­κί­νη­σαν με φοι­τη­τι­κά αι­τή­μα­τα που ζη­τού­σαν τον εκ­δη­μο­κρα­τι­σμό των πα­νε­πι­στη­μί­ων και εκλο­γές στα ΑΕΙ, γρή­γο­ρα εξε­λί­χτη­καν σε παλ­λαϊ­κή κι­νη­το­ποί­η­ση ενά­ντια στο δι­κτα­το­ρι­κό κα­θε­στώς. Είχε, βέ­βαια, αρ­χί­σει, πριν απότην εξέ­γερ­ση να υπάρ­χει μια ανα­τα­ρα­χή μέσα στους χώ­ρους ερ­γα­σί­ας, η οποία σε συν­δυα­σμό με τη φοι­τη­τι­κή δυ­σα­ρέ­σκεια οδή­γη­σαν στα γε­γο­νό­τα του Πο­λυ­τε­χνεί­ου.
Σε ό,τι αφορά την Ερ­γα­τι­κή Συ­νέ­λευ­ση, στη δη­μιουρ­γία της οποί­ας πρω­το­στά­τη­σαν άτομα και ορ­γα­νώ­σεις της άκρας Αρι­στε­ράς, είναι ανα­γκαίο να επι­ση­μά­νου­με ότι δια­δρα­μά­τι­σε ση­μα­ντι­κό ρόλο στην κι­νη­το­ποί­η­ση ευ­ρύ­τε­ρων στρω­μά­των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Έτσι, μαζί με τα βα­σι­κά συν­θή­μα­τα, όπως «Ψω­μί-Παι­δεία-Ελευ­θε­ρία», «Κάτω η Χού­ντα» κλπ., τα αι­τή­μα­τα της Ερ­γα­τι­κής Συ­νέ­λευ­σης σκια­γρα­φού­σαν μια άλλη μορφή ορ­γά­νω­σης της κοι­νω­νί­ας και αυτό φαί­νε­ται από τα συν­θή­μα­τα που προ­έ­βαλ­λε: «Ερ­γά­τες-Αγρό­τες-Φοι­τη­τές», «Απερ­γία Γε­νι­κή», «Ζήτω οι ερ­γα­τι­κές επι­τρο­πές πάλης φοι­τη­τών και ερ­γα­ζο­μέ­νων», «ο λαός πει­νά­ει το κε­φά­λαιο μα­σά­ει», «Λαϊκή Εξου­σία» κλπ. Πα­ράλ­λη­λα, λοι­πόν, με την ενερ­γη­τι­κή συμ­με­το­χή τους, οι ερ­γά­τες, και ιδιαί­τε­ρα οι νέοι ερ­γα­ζό­με­νοι, συ­νέ­βα­λαν απο­φα­σι­στι­κά στο να γίνει κα­τα­νοη­τό ότι ο αγώ­νας κατά της δι­κτα­το­ρί­ας ήταν ταυ­τό­χρο­να αγώ­νας για τη συ­ντρι­βή των δυ­νά­με­ων που τη γέν­νη­σαν και τη στή­ρι­ξαν: του κε­φα­λαί­ου και γε­νι­κά του κα­πι­τα­λι­σμού.

Επί­σης, η πρό­τα­ση για Γε­νι­κή Απερ­γία, στις 17 Νο­έμ­βρη, και της δη­μιουρ­γί­ας επι­τρο­πών βάσης μέσω αυ­το­ορ­γά­νω­σης, που έθεσε η Ερ­γα­τι­κή Συ­νέ­λευ­ση, ήταν κα­θο­ρι­στι­κή επει­δή έδινε προ­ο­πτι­κή και στόχο. Είχε με­γά­λη απή­χη­ση και επε­κτά­θη­κε σε ερ­γο­στά­σια και οι­κο­δο­μές, διότι ερ­χό­ταν ως συ­νέ­χεια της τάσης δυ­σα­ρέ­σκειας και των δια­θέ­σε­ων ευ­ρύ­τε­ρων στρω­μά­των ερ­γα­ζο­μέ­νων για κι­νη­το­ποι­ή­σεις ενά­ντια στη χού­ντα.

Η Ερ­γα­τι­κή Συ­νέ­λευ­ση μοί­ρα­σε χι­λιά­δες προ­κη­ρύ­ξεις σε χώ­ρους ερ­γα­σί­ας ή σε χώ­ρους που σύ­χνα­ζαν ερ­γα­ζό­με­νοι, κα­λώ­ντας σε Γε­νι­κή Απερ­γία. Ήδη, μια μέρα πριν από την κα­τα­στο­λή, κά­ποιοι χώροι ερ­γα­σί­ας είχαν αρ­χί­σει να απερ­γούν.

Κατά πώς φαί­νε­ται, επει­δή το Σάβ­βα­το 17 Νο­έμ­βρη η Απερ­γία θα ήταν γε­νι­κή, πι­θα­νόν γι’ αυτό τα τανκς μπή­καν από το βράδυ της 16ης προς 17η στο Πο­λυ­τε­χνείο, ώστε να προ­λά­βουν τη γε­νί­κευ­ση της εξέ­γερ­σης. Τε­λι­κά, έλει­ψε αυτή η μέρα για να φανεί ξε­κά­θα­ρα ότι η εξέ­γερ­ση δεν ήταν μόνο φοι­τη­τι­κή, όπως κα­τό­πιν θέ­λουν να μας την πα­ρου­σιά­σουν οι κρα­τού­ντες, αλλά ταυ­τό­χρο­να είχε και τα­ξι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Εξάλ­λου, η τα­ξι­κό­τη­τα της εξέ­γερ­σης φαί­νε­ται και από το γε­γο­νός ότι το 1/3 των βε­βαιω­θέ­ντων νε­κρών ήταν ερ­γα­ζό­με­νοι.

Η ση­μα­σία της εξέ­γερ­σης του Πο­λυ­τε­χνεί­ου είναι πολ­λα­πλή. Απο­τέ­λε­σε το απο­κο­ρύ­φω­μα της δυ­σα­ρέ­σκειας και της αντί­στα­σης του λαού, με πρω­το­πο­ρία τη φοι­τη­τι­κή και ερ­γα­ζό­με­νη νε­ο­λαία, ενά­ντια στο δι­κτα­το­ρι­κό κα­θε­στώς. Υπήρ­ξε η αρχή του τέ­λους της χού­ντας και η απαρ­χή ενός νέου ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος κατά τη διάρ­κεια της με­τα­πο­λί­τευ­σης. Επί­σης, οι πα­ρα­κα­τα­θή­κες που άφησε η Ερ­γα­τι­κή Συ­νέ­λευ­ση είναι με­γά­λες. Διότι, ξέ­χω­ρα ότι λει­τούρ­γη­σε επάνω στις αρχές της ερ­γα­τι­κής δη­μο­κρα­τί­ας και αμ­φι­σβή­τη­σε την επιρ­ροή του ρε­φορ­μι­σμού (του ΚΚΕ και του ΚΚΕ-Εσω­τε­ρι­κού) επάνω στις μάζες, ταυ­τό­χρο­να ανα­δεί­χτη­κε μια νέα γενιά ερ­γα­ζο­μέ­νων συν­δι­κα­λι­στών και μια νέα ηγε­σία, η οποία συ­νέ­βα­λε, μετά την πτώση της χού­ντας, στη δη­μιουρ­γία ενός συ­σχε­τι­σμού δύ­να­μης υπέρ της ερ­γα­τι­κής τάξης, θέ­το­ντας προ­ω­θη­μέ­να αι­τή­μα­τα πάλης (π.χ. πεν­θή­με­ρο και οκτά­ω­ρο ερ­γα­σί­ας, μι­σθο­λο­γι­κές αυ­ξή­σεις, αμ­φι­σβή­τη­ση της ερ­γο­δο­τι­κής εξου­σί­ας κ.ά.), καθώς επί­σης και νέες μορ­φές ορ­γά­νω­σης του κό­σμου της ερ­γα­σί­ας, όπως ήταν ο ερ­γο­στα­σια­κός συν­δι­κα­λι­σμός της πε­ριό­δου 1975-77 και οι Συ­νερ­γα­ζό­με­νες Αγω­νι­στι­κές Δη­μο­κρα­τι­κές Ερ­γα­το­ϋ­παλ­λη­λι­κές Ορ­γα­νώ­σεις (ΣΑΔΕΟ), και γε­νι­κά συν­δέ­θη­κε με τους με­γά­λους ερ­γα­τι­κούς αγώ­νες εκεί­νης της με­τα­βα­τι­κής πε­ριό­δου, μέχρι το 1981.

Το Πο­λυ­τε­χνείο ζει και θα ζει όσο δεν εκ­πλη­ρώ­νο­νται οι στό­χοι που έθεσε. Ζει και θα ζει μέσα από τους αγώ­νες του ερ­γα­τι­κού-λαϊ­κού κι­νή­μα­τος και της νε­ο­λαί­ας για λαϊκή κυ­ριαρ­χία και κοι­νω­νι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση ενά­ντια στον φα­σι­σμό και το κε­φά­λαιο.