Μετά τις εκλογές στην Ισπανία: Mεγαλύτερα διακυβεύματα

Μανουέλ Γκαρί | μετάφραση Κατερίνα Σεργίδου
Ο Μανουέλ Γκάρι είναι οικονομολόγος, ιστορικό ηγετικό στέλεχος της επαναστατικής Αριστεράς στην Ισπανία και αγωνιστής κατά του φρανκισμού. Είναι μέλος των Αντικαπιταλίστας και του Podemos.

Το πρώτο ζή­τη­μα που προ­κύ­πτει από τον απο­λο­γι­σμό της 20ης Δε­κέμ­βρη, είναι η με­γά­λη εκλο­γι­κή υπο­χώ­ρη­ση που υπέ­στη­σαν το Λαικό συ­ντη­ρη­τι­κό κόμμα (P.P) και το Σο­σια­λι­στι­κό Ερ­γα­τι­κό κόμμα της Ισπα­νί­ας (PSOE) οι
σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ροι δη­λα­δή, που ήταν οι δύο βα­σι­κοί πυ­λώ­νες του Συ­ντάγ­μα­τος του 78, δη­λα­δή της συμ­φω­νί­ας που έκα­ναν οι πρώην Φραν­κι­στές με τις δυ­νά­μεις της ρε­φορ­μι­στι­κής αρι­στε­ράς μετά το θά­να­το του Φράν­κο. Αυτές οι δύο δυ­νά­μεις για δε­κα­ε­τί­ες κυ­βερ­νού­σαν εναλ­λάξ τη χώρα. Το PP το 2011 κέρ­δι­σε πε­ρισ­σό­τε­ρες από 10.800.000 ψή­φους (44,62%) 186 βου­λευ­τές και το PSOE την ίδια χρο­νιά πήρε σχε­δόν 7.000.000 ψή­φους (28,73%). Το 2015, το PP έχασε πε­ρισ­σό­τε­ρες από 3.600.000 ψή­φους μιας και το ψή­φι­σε μόνο ένα 28,72%, δη­λα­δή μόνο 7.215.000 ψη­φο­φό­ροι, πράγ­μα το οποίο ση­μαί­νει ότι παύει να έχει την από­λυ­τη πλειο­ψη­φία, αφού θα έχει μόνο 123 βου­λευ­τές. Το PSOE έχασε πε­ρισ­σό­τε­ρους από 1.440.000 ψή­φους ,δια­τη­ρώ­ντας μόνο 5.530.00 ( 22,01%) και μέ­νο­ντας με 90 βου­λευ­τές. Και στις δύο πε­ρι­πτώ­σεις πρό­κει­ται για τα χει­ρό­τε­ρα απο­τε­λέ­σμα­τα στην ιστο­ρία τους. Αυτή η πτώση του PP αντι­σταθ­μί­ζε­ται μόνο με την έκρη­ξη των Ciudadanos (C´s- Πο­λί­τες), ένα νέο κόμμα της δε­ξιάς, παρά το γε­γο­νός ότι πα­ρου­σιά­ζε­ται ως κε­ντρώο, ένα κόμμα που κα­τά­φε­ρε να κερ­δί­σει 3.500.000 ψή­φους (13,93%) και να έχει 40 βου­λευ­τές.



Ο δι­κομ­μα­τι­σμός δεν έχει πε­θά­νει, είναι όμως πολύ άσχη­μα πλη­γω­μέ­νος, αφού είναι η πρώτη φορά που τα δύο κόμ­μα­τα μαζί παίρ­νουν το 50,73% και χά­νουν πάνω από 5.000.000 ψή­φους. Αυτό δεν ση­μαί­νει ότι φτά­σα­με στο τέλος του κα­θε­στώ­τος της με­ταρ­ρύθ­μι­σης του 1978, ση­μαί­νει όμως ότι αυτό δεν μπο­ρεί να συ­νε­χί­σει όπως πριν. Ανοί­γει ένα πο­λι­τι­κό δί­λημ­μα για το κα­θε­στώς του ΄78. Ή θα κα­τα­φέ­ρει να αυ­το­με­ταρ­ρυθ­μι­στεί και να ανα­γεν­νη­θεί «από τα μέσα» ή οι δυ­νά­μεις της αλ­λα­γής θα κα­τορ­θώ­σου­με να οδη­γή­σου­με τα πράγ­μα­τα σε μια πο­λι­τι­κή και δη­μο­κρα­τι­κή ρήξη ξε­κι­νώ­ντας συ­νταγ­μα­τι­κές δια­δι­κα­σί­ες εθνι­κής εμ­βέ­λειας, στην Κα­τα­λο­νία, στη Χώρα των Βά­σκων και στη Γα­λι­κία, αλλά και στο υπό­λοι­πο Ισπα­νι­κό Κρά­τος. Οι Αντι­κα­πι­τα­λί­στας θα δώ­σου­με όλες μας τις δυ­νά­μεις για αυτή τη δεύ­τε­ρη επι­λο­γή.

Το δεύ­τε­ρο ζή­τη­μα που πρέ­πει να ανα­δεί­ξου­με (μετά το απο­τέ­λε­σμα των εκλο­γών) είναι η άνο­δος των δυ­νά­με­ων της αλ­λα­γής που βρί­σκο­νται στα στα αρι­στε­ρά του PSOE καθώς και η ανα­διορ­γά­νω­ση αυτής της αρι­στε­ράς. Το Podemos πήρε πε­ρισ­σό­τε­ρο από 3.000.000 ψή­φους εκλέ­γο­ντας 42 βου­λευ­τές. Θα πρέ­πει να ση­μειώ­σου­με επί­σης ότι ήταν η δύ­να­μη που πήρε τις πε­ρισ­σό­τε­ρες ψή­φους στη Χώρα των Βά­σκων προ­σπερ­νώ­ντας την ρι­ζο­σπα­στι­κή πα­τριω­τι­κή αρι­στε­ρά (EH-Bildu) η οποία είχε μια μη ανα­με­νό­με­νη υπο­χώ­ρη­ση. Όμως η επι­τυ­χία ήταν ακόμα με­γα­λύ­τε­ρη στις πε­ριο­χές όπου υπήρ­ξαν υπο­ψη­φιό­τη­τες που συ­σπεί­ρω­σαν και άλλες δυ­νά­μεις της αρι­στε­ράς. Το απο­τέ­λε­σμα του En Comú στην Κα­τα­λο­νία το οποίο βγήκε πρώτη δύ­να­μη, είναι εντυ­πω­σια­κό: Σχε­δόν ένα εκα­τομ­μύ­ριο ψήφοι και 12 βου­λευ­τές. Θα πρέ­πει να ση­μειω­θεί ότι στην Κα­τα­λο­νία είναι πλειο­ψη­φι­κές οι ψήφοι που ζη­τούν το δι­καί­ω­μα για αυ­το­προσ­διο­ρι­σμό του Κα­τα­λα­νι­κού λαού.

Το Compromis-Podemos στη Βα­λέν­σια επί­σης, έλαβε 700.000 ψή­φους και 9 βου­λευ­τές, ενώ στην πε­ρί­πτω­ση της Γα­λι­κί­ας το En Marea-Anova-EU πέ­τυ­χε ένα απο­τέ­λε­σμα πρω­το­φα­νές για την αρι­στε­ρά της Γα­λι­κί­ας: πε­ρισ­σό­τε­ρες από 400.000 ψή­φους και 6 βου­λευ­τές. Αυτό ση­μαί­νει ότι στο σύ­νο­λό τους οι δυ­νά­μεις της αλ­λα­γής έχουν εκλέ­ξει 69 βου­λευ­τές και έχουν λάβει σχε­δόν 5.200.000 ψή­φους (20,6%),βρί­σκο­νται δη­λα­δή πολύ κοντά στα πο­σο­στά του PSOE.

Δυ­στυ­χώς η Ενω­μέ­νη Αρι­στε­ρά παρά το γε­γο­νός ότι έλαβε πε­ρισ­σό­τε­ρους από 900.000 ψή­φους εκλέ­γει μόνο 2 βου­λευ­τές, εξαι­τί­ας του εκλο­γι­κού συ­στή­μα­τος. Αυτό ση­μαί­νει ότι σε σχέση με το 2011, εκτός από το γε­γο­νός ότι χάνει 700.000 ψή­φους, χάνει επί­σης και 9 βου­λευ­τές, αν και κά­ποια από τα μέλη της εκλέ­χτη­καν μέσα από τις κοι­νές εκλο­γι­κές λί­στες.

Το πρώτο ζή­τη­μα που χρειά­ζε­ται να επι­ση­μά­νου­με είναι ότι οι δυ­νά­μεις της αλ­λα­γής βρί­σκο­νται μπρο­στά σε μια πρό­κλη­ση με­γά­λων δια­στά­σε­ων από την οποία προ­κύ­πτουν διά­φο­ρα ζη­τή­μα­τα.

Κα­ταρ­χάς, να ορ­γα­νώ­σουν την αντί­στα­ση και να προ­σφέ­ρουν εναλ­λα­κτι­κές κό­ντρα στις πο­λι­τι­κές της λι­τό­τη­τας της κυ­βέρ­νη­σης που θα σχη­μα­τι­στεί, κό­ντρα στην Ευ­ρω­παι­κή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα και την Ευ­ρω­παι­κή Κο­μι­σιόν. Να έρ­θουν σε ρήξη με την λο­γι­κή του Μά­α­στρι­χτ και του συμ­φώ­νου στα­θε­ρό­τη­τας. Γιατί, στο σκη­νι­κό που δια­μορ­φώ­νε­ται μετά τις εκλο­γές, δεν είναι σί­γου­ρο τι δρόμο θ ακο­λου­θή­σουν, ούτε τι βαθ­μός συμ­φω­νί­ας υπάρ­χει με­τα­ξύ τους.

Κατά δεύ­τε­ρον, οι δυ­νά­μεις της αλ­λα­γής θα πρέ­πει να δια­τη­ρή­σουν μια σκλη­ρή στάση όσον αφορά την υπο­στή­ρι­ξη του δι­καιώ­μα­τος του αυ­το­προσ­διο­ρι­σμού των λαών στις διά­φο­ρες πε­ριο­χές της Ισπα­νί­ας, και ιδιαί­τε­ρα του Κα­τα­λα­νι­κού λαού. Απέ­να­ντι στις νο­μι­κές απει­λές (που συν­δέ­ο­νται με το σύ­νταγ­μα του 1978) που βρί­σκο­νται σε εξέ­λι­ξη.

Το τρίτο ζή­τη­μα που προ­κύ­πτει είναι ότι αυτές οι δυ­νά­μεις θα πρέ­πει να απο­φα­σί­σουν αν θα επι­λέ­ξουν να μπουν στη λο­γι­κή μι­κρών με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων του Συ­ντάγ­μα­τος ή αν θα συμ­βά­λουν σε μια δη­μο­κρα­τι­κή ρήξη με το κα­θε­στώς του ΄78.


Το τέ­ταρ­το ζή­τη­μα είναι ότι θα πρέ­πει να σχε­διά­σουν πώς θα ξε­κι­νή­σει μια δια­δι­κα­σία ανα­διορ­γά­νω­σης και πο­λι­τι­κών συ­νερ­γα­σιών που να οδη­γή­σουν σε μια Λαϊκή Ενό­τη­τα.


Τέλος, χρειά­ζε­ται να κά­νου­με δύο ακόμα ση­μειώ­σεις. Οι εκλο­γές έχουν αλ­λά­ξει τον πο­λι­τι­κό χάρτη της χώρας, όμως τα κε­ντρι­κά προ­βλή­μα­τα πα­ρα­μέ­νουν: ανερ­γία, χα­μη­λοί μι­σθοί, το κα­τα­λα­νι­κό ζή­τη­μα, εξώ­σεις κλπ. Θα πρέ­πει να θυ­μό­μα­στε ότι πλέον έχου­με μια εκλο­γι­κή δύ­να­μη την οποία η ερ­γα­τι­κή τάξη δεν είχε πριν από τις εκλο­γές, πράγ­μα το οποίο μας επι­τρέ­πει να σχε­διά­σου­με νέες στρα­τη­γι­κές αγώνα, στην πε­ρί­πτω­ση που το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος των δυ­νά­με­ων της αλ­λα­γής απο­φα­σί­σουν να ακο­λου­θή­σουν το δρόμο του αγώνα και των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων.


Και με τη σειρά της, αυτή η νέα διάρ­θρω­ση των κομ­μά­των -έχο­ντας υπόψη βε­βαί­ως ότι υπάρ­χουν κόμ­μα­τα πα­τριω­τι­κά στην Κα­τα­λο­νία και στη Χώρα των Βά­σκων συ­ντη­ρη­τι­κών και προ­ο­δευ­τι­κών κα­τευ­θύν­σε­ων, των οποί­ων τη φύση δεν μπο­ρού­με να ανα­λύ­σου­με σε αυτό το άρθρο – εμπο­δί­ζει την άμεση και χωρίς τί­μη­μα συ­γκρό­τη­ση νέας κυ­βέρ­νη­σης. Η πο­λι­τι­κή αστά­θεια θα είναι το χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό του επό­με­νου δια­στή­μα­τος και δεν θα πρέ­πει να απορ­ρί­πτου­με το εν­δε­χό­με­νο πρό­ω­ρων εκλο­γών. Αυτή τη στιγ­μή η συ­ζή­τη­ση σε επί­πε­δο αστι­κής τάξης και ΜΜΕ, καθώς και οι «ευ­ρω­παι­κές» πιέ­σεις , οι πιέ­σεις των βιο­μή­χα­νων και του κε­φα­λαί­ου, είναι να πε­τύ­χουν την στα­θε­ρό­τη­τα, πε­τυ­χαί­νο­ντας τον με­γά­λο συ­να­σπι­σμό PP-PSOE. Αυτό όμως θα ήταν ένα φιά­σκο για το PSOE.

Αντί να συ­ζη­τά­με για τα προ­βλή­μα­τα της χώρας, όλη η πο­λε­μι­κή γί­νε­ται με τους κλα­σι­κούς όρους της θε­σμι­κής κυ­βερ­νη­σι­μό­τη­τας.

Μέχρι στιγ­μής δεν δια­φαί­νε­ται μια φόρ­μου­λα α λα Πορ­το­γα­λία και οι νέες δυ­νά­μεις της αλ­λα­γής έχουν μπρο­στά τους την πρό­κλη­ση να συ­ζη­τή­σουν τα ζη­τή­μα­τα συμ­μα­χιών και κυ­βέρ­νη­σης, με κρι­τή­ριο την τα­ξι­κή ανε­ξαρ­τη­το­ποί­η­ση. Πρό­κει­ται για μια συ­ναρ­πα­στι­κή στιγ­μή για τους Αντι­κα­πι­τα­λί­στας.

Ση­μειώ­σεις*:

[1] Το PP δη­μιουρ­γή­θη­κε από τον Manuel Fraga το 1989. Ο Fraga ήταν υπουρ­γός του Franco, με­τα­ξύ άλλων υπουρ­γός «ενη­μέ­ρω­σης» από το 1962 μέχρι το 1969 και υπουρ­γός εσω­τε­ρι­κών την απο­φα­σι­στι­κή πε­ρί­ο­δο 1975-1976, μετά την άνοδο του Juan Carlos στον θρόνο. Το 1989, στη­ρι­ζό­με­νος στη Λαϊκή Συμ­μα­χία, που δη­μιουρ­γή­θη­κε από τα ηγε­τι­κά κλι­μά­κια του φραν­κι­σμού για την πε­ρί­ο­δο της με­τά­βα­σης, αλ­λά­ζει την ονο­μα­σία του κόμ­μα­τος –σε Λαϊκό Κόμμα– και ενώ­νει διά­φο­ρες δυ­νά­μεις της συ­ντη­ρη­τι­κής και άκρας δε­ξιάς. Ο José Maria Aznar ήταν ο κα­θο­ρι­στι­κός διά­δο­χός του. Υπήρ­ξε πρό­ε­δρος του ισπα­νι­κού Κρά­τους από τον Μάη του 1996 μέχρι τον Απρί­λη του 2004. (Σημ. της Σύ­ντα­ξης του A l’Encontre)


[2] Το 1977, το PSOE συ­γκέ­ντρω­νε 29,32%, το 1979 30,4%, το 1982 48,11%, το 1986 44,06, το 1989 39,6%, το 1993 38,78%, το 1996 37, 63%, το 2000 34,16%, το 2004 42,59%, το 2008 43,87, το 2011 28,76%.


ΤΟ PP (και στη συ­νέ­χεια τα κόμ­μα­τα που συ­σπει­ρώ­νει από το 1989) : 1977 8,21%, 1979 5,89%, 1982 23,36%, 1986 29,57%, 1989 25,79%, 1993 34,76%, 1996 38,79%, 2000 44,52%, 2004 37,71%, 2008 39,94%, 201144,63%.

Η με­τά­φρα­ση έγινε από τα Ισπα­νι­κά. Οι ση­μειώ­σεις με­τα­φρά­στη­καν από τη γαλ­λι­κή δη­μο­σί­ευ­ση του A l’Encontre