Ο σκηνοθέτης Θόδωρος Μαραγκός με τη νέα του ταινία, ταξιδεύει την Ελλάδα
Συνέντευξη στο συνεργάτη της Ελευθερίας
Γρηγόρη Χαλιακόπουλο
Ο Θόδωρος Μαραγκός δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις στο χώρο του κινηματογράφου. Η ανατρεπτική και αιρετική του ιδιοσυγκρασία, τον έχει κατατάξει από τη νεαρή του ηλικία στην κατηγορία εκείνων των δημιουργών που θεωρούνται ένα με το λαό. Πολυβραβευμένος, αυτοδημιούργητος, μαχητικός, εδώ και δεκαετίες αιχμαλωτίζει με την κάμερά του, τον πόνο, την απογοήτευση, τα πάθη, αλλά και την ελπίδα του Ελληνισμού. Περιγράφει την ιστορία της χώρας μας, τόσο σαν σεναριογράφος όσο και σαν σκηνοθέτης. Μόνο που το κόστος τής μέχρι τώρα συνεπούς στάσης του, εμπεριέχει ένα υψηλό τίμημα! Τον αποκλεισμό του από τα κέντρα και τα παράκεντρα που καθορίζουν με συναλλαγές, την ποιότητα της πολιτισμικής ζωής τού τόπου. Ο ίδιος όμως βρήκε τη λύση και απαντά με τη νέα του ταινία «Πώς να σωπάσω»! Επικοινωνεί άμεσα με το κοινό του, έτσι ώστε κάθε προβολή να αποτελεί συνάμα και μια πολιτισμική εκδήλωση. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του στους Αγίους
Θεοδώρους, όπου εκεί μας μίλησε για όλα.
Αναρωτιέσαι πώς να σωπάσεις. Μάλλον για σένα, η σιωπή δεν είναι χρυσός απ΄ ότι φαίνεται…
Αναντίρρητα! Ιδιαίτερα σήμερα, επιβάλλεται να μην σωπαίνει κανείς, όταν ο λαός μας σφαδάζει από αλλεπάλληλα χτυπήματα «κάτω απ΄ τη ζώνη». Και τι δεν έχει υποστεί ο Έλληνας σήμερα. Από το 2010 η χώρα μας δέχεται μια τρομακτική επίθεση από τα αρπακτικά της Ευρωπαϊκής εξουσίας και τους διεθνείς τοκογλύφους. Η τύχη της πατρίδας μας, βρίσκεται για χρόνια στα χέρια μιας ηγεσίας που με κυνικό τρόπο προδίδει το λαό, ο οποίος αιφνιδιάζεται και δεν ξέρει πώς να αντιδράσει.
Λειτούργησε το σοκ και δέος;
Οπωσδήποτε, γιατί τα χτυπήματα ήταν προμελετημένα με στόχο να του τσακίσουν κάθε αντίσταση, κυρίως ψυχική και πνευματική. Χιλιάδες συμπατριώτες μας από τη μια μέρα στην άλλη χάνουν την εργασία τους και πετάγονται στο δρόμο . Περισσότεροι από 7.000 οι νεκροί. Δύο εκατομμύρια οι άνεργοι ενώ ο μισός πληθυσμός της χώρας υποσιτίζεται. Άνθρωποι που είχαν μια σχετική τάξη στη ζωή τους και μια ισορροπία, διαπιστώνουν πως δεν έχουν να αγοράσουν ούτε το γάλα των παιδιών τους. Γέροντες που αγωνίστηκαν για τούτη τη χώρα, πολέμησαν, βασανίστηκαν, στερήθηκαν τα νιάτα τους, τώρα αισθάνονται να χάνουν την αξιοπρέπειά τους καθώς ψάχνουν στους κάδους απορριμμάτων για μια φέτα ψωμί. Κι έρχεται και η νέα κυβέρνηση του Σύριζα και τους δίνει τη χαριστική βολή. Πώς να σωπάσω λοιπόν;
Μήπως αποτελούμε το πιλοτικό σχέδιο για να μετρηθούν αντιδράσεις και στη συνέχεια να ακολουθήσει κάποιος επόμενος λαός;
Εννοείται ότι θα ακολουθήσουν κι άλλοι. Πρόσεξε, πρωτίστως, που μας χτύπησαν και συνεχίζουν να μας χτυπούν: Στον πολιτισμό! Διέλυσαν την παιδεία, υποβάθμισαν τις τέχνες, αντικατέστησαν τη μόρφωση με την πληροφορία και δημιούργησαν μια κατάσταση όπου ο Ελληνισμός από έννοια δημοκρατίας, πολιτισμού, δικαιοσύνης και προπάντων ελευθερίας, κατέστη όμηρος στις ορέξεις των τραπεζιτών τοκογλύφων.
Με ποιο τρόπο;
Άρχισε εντέχνως να δημιουργείται ένα κλίμα, πως δήθεν «όλοι φταίμε», «μαζί τα φάγαμε», «είμαστε τεμπέληδες» «λαός διεφθαρμένων» και όλα αυτά να τ΄ ακούς από ανθρώπους που υποτίθεται τους εξέλεξες για να σε αντιπροσωπεύσουν. Η λέξη πατρίδα κατέστη απαγορευμένη, η έννοια της διεκδίκησης θεωρείται λαϊκισμός και η επίκληση των δυνατοτήτων του λαού μας παραπέμπει δολίως σε εθνοκεντρισμό. Επόμενο είναι οι Έλληνες να αυτο-ενοχοποιούνται και να πιστεύουν ότι είναι τα κακά παιδιά της Ευρώπης. Έτσι σήμερα αντί να μιλάμε για τη δυναμική του λαού μας, τα ενεργειακά μας αποθέματα, τον ορυκτό μας πλούτο, περιμένουμε στωικά πότε θα μας ελέγξουν οι τοποτηρητές των τοκογλύφων.
Αντιδράσαμε όμως, ο κόσμος κατέβηκε στις πλατείες, πάλεψε όσο μπορούσε…
Ακριβώς! Αυτό το δείχνω και στην ταινία μου. Ο λαός να βρίσκεται στα πεζοδρόμια και κάποιοι να τον καίνε, να τον ξυλοκοπούν, να τον συλλαμβάνουν για να μη χάσουν οι τράπεζες τα κέρδη τους. Και ιδού το αποτέλεσμα: Ενώ οι πολίτες έπραξαν το καθήκον τους και είπαν ΟΧΙ στα μέτρα και στη θηλιά της ευρωπαϊκής λιτότητας, την επόμενη ημέρα ξύπνησαν με ένα ΝΑΙ. Είναι ή δεν είναι πολιτική παλινωδία το λιγότερο αυτή η πράξη;
Μέσα από την ταινία σου τι προσπαθείς περισσότερο να περάσεις στον θεατή;
Κατά πρώτον δείχνω μια άλλη πραγματικότητα, απ΄ αυτήν που παρουσιάζουν οι πολιτικοί και τα περισσότερα ΜΜΕ που αποπροσανατολίζουν τους Έλληνες στο εσωτερικό και τους δυσφημούν στο εξωτερικό. Κατά δεύτερον αποτυπώνω μια εικόνα του δημοκρατικού και περήφανου λαού μας, σε αντίθεση με αυτήν της προσκυνημένης ηγεσίας του. Είναι μια ταινία που μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ. Δώσαμε μεγάλη σημασία στην καλλιτεχνική της μορφή και επιδιώξαμε να έχει κινηματογραφικό ενδιαφέρον με πλοκή και δράση, χωρίς ωστόσο να λείπει και το χιούμορ. Όλοι εμείς που συμμετείχαμε στην δημιουργία αυτής της ταινίας, είχαμε την ανάγκη να καταθέσουμε τον προσωπικό μας λόγο, γι΄ αυτά που συμβαίνουν στην πατρίδα μας. Το «Πώς να σωπάσω» είναι μια ανεξάρτητη δουλειά μηδαμινού προϋπολογισμού που έγινε με τις δικές μας δυνάμεις.
Αν σου ζητούσα με λίγες λέξεις να μου δώσεις μια περίληψη της ταινίας, τι θα μου έλεγες;
Ο Θόδωρος κι ο Θόδωρος από τους Αγίους Θεοδώρους μαζί με άλλους πέντε βρίσκουν προσωρινό καταφύγιο σ΄ έναν ξεχασμένο χώρο πολιτισμού πάνω στο βουνό δίπλα στο γκρεμό. Θ΄ αυτοκτονήσουν ή θα επαναστατήσουν.
Τελικά αποφασίζουν να κάνουν..... αντάρτικο πολιτισμού!
Είναι σημαντική η στιγμή που αναφέρεσαι στο Δημήτρη Μπάτση, μια σπουδαία μορφή της Ελλάδας που πολλοί την αγνοούν.
Στο έργο του «Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα» είχε ξεκαθαρίσει με διευκρινιστικό τρόπο, πού και πόσος ορυκτός πλούτος υπάρχει στην πατρίδα μας. Και αυτά όχι με εικασίες αλλά καθαρά επιστημονικές και αδιαμφισβήτητες μελέτες. Γι αυτό ακριβώς τον εκτελέσανε, επειδή, έβγαζε στη φόρα αυτά που μαθαίνουμε σήμερα. Εκείνη την εποχή ο πολύς κόσμος δεν μπορούσε να αντιληφθεί το μέγεθος της εργασίας αυτού του σπουδαίου αγωνιστή επιστήμονα.
Πιστεύεις σήμερα, πως όλα αυτά γίνονται πλέον κατανοητά;
Βεβαίως! Όλοι αντιλαμβάνονται γιατί γίνεται χαμός, επί παραδείγματι, στη Χαλκιδική με το χρυσό ή με τις ΑΟΖ στο Αιγαίο και το Ιόνιο. Έπρεπε να μας αποβλακώσουν, να μας αποδυναμώσουν για να μας καταληστεύσουν τον πλούτο. Και στην περίπτωση αυτή, ο πρώτος που τους βόλευε να βληθεί, ήταν ο πολιτισμός μας. Αυτόν θέλω να υπερασπιστώ γιατί μέσα από τη γνώση της ιστορίας μας, των επιτευγμάτων μας, αλλά και των λαθών μας, μπορούμε να ατενίζουμε έναν καλύτερο κόσμο, σαν λαός και σαν χώρα.
Πάντως, οι άστεγοι «Θόδωροι» στην ταινία σου τον ατενίζουν…
Όχι μόνο, αλλά τον δημιουργούν κιόλας! Γι αυτό σε κάθε μέρος που προβάλλεται η ταινία, στο τέλος γίνεται διάλογος. Ο κόσμος συμμετέχει με ερωτήματα και απαντήσεις, καθώς δεν είναι μια απλή προβολή ταινίας, αλλά μια πολιτισμική εκδήλωση. Αυτό για μένα είναι μεγάλη τιμή, να βρίσκομαι ανάμεσα στους ανθρώπους του λαού μας και να μοιραζόμαστε ανησυχίες και οράματα. Είναι μια αλληλεπίδραση, μια όσμωση που δίνει δύναμη τόσο σε μένα, όσο και στους συνεργάτες μου, τους οποίους ευχαριστώ θερμά για τη στήριξη και τη συνεργασία.
Ο Θόδωρος Μαραγκός γεννήθηκε στα Φιλιατρά Μεσσηνίας. Ξεκίνησε την καλλιτεχνική του δραστηριότητα με κινούμενα σχέδια και ασχολήθηκε με όλα τα είδη κινηματογράφου. Έχει βραβευθεί σαν σκηνοθέτης, σεναριογράφος, οπερατέρ, animator. Τα έργα του, εκτός από τα βραβεία, έχουν κάνει και ρεκόρ εισιτηρίων. Στην ταινία «Πώς να σωπάσω» πρωταγωνιστούν: Θόδωρος Κολοβός, Θόδωρος Προκοπίου, Τόνια Μυλωνά, Γαρυφαλλιά Φώτου, Άγγελος Κανδήλης, Χαρούλα Κολοβού, Κώστας Καρβέλης. Μουσική: Στάθης Μαραγκός. Μοντάζ, ηχολήπτης: Γρηγόρης Σιούτης. Φωτογραφία: Νίκος Ναυπλιώτης. Παραγωγή: Όλγα Μαραγκού.