Γράφει ο Βαγγέλης Γονατάς
Το μυθικό συγκρότημα της Κούβας, οι θρυλικοίBuena Vista Social Club έδωσαν την τελευταία συναυλία τους στο θέατρο Καρλ Μαρξ της Αβάνας στις 14 Μάη 2016, ολοκληρώνοντας την τελευταία μεγάλη περιοδεία τους (Αdiós Tour) στο εξωτερικό, αλλά και τον κύκλο ζωής του συγκροτήματος που έγινε ο καλύτερος πρεσβευτής της κουβανικής μουσικής τα τελευταία 20 χρόνια.
Mεγάλες φωνές και μουσικοί πέρασαν αυτά τα 20 χρόνια από το...
συγκρότημα, όπως οι Juan de Marcos González, Manuel “Guajiro” Mirabal, Eliades Ochoa , Papi Oviendo, Maximo Francisco Repilado Munóz (Compay Segundo) , Ruben González , Ibrahim Ferrer, Pío Leyva , Omara Portuodo, Barbarito Τorres , Luis Barzaga , Joachim Cooder, Ry Cooder , Carlos Gonzñalez, , Julienne Oviendo Sanchez , Amadito Valdés, Alberto “Virgilio” Valdés, Lázaro Villa , Jesus “Αguaje” Ramos , Manuel “Puntilita” Licea , Anga Diáz, Orlando “Cachaíto” López , Manuel Galbán και τα λιγοστά μέλη του αρχικού σχήματος που βρίσκονται ακόμα στη ζωή, βρέθηκαν στο Θέατρο Καρλ Μαρξ για να ξεσηκώσουν και να αποχαιρετήσουν τους πολυάριθμους φίλους τους.
Το σχήμα γεννήθηκε το 1996, όταν ο Ράι Κούντερ, ο Βρετανός παραγωγός Νικ Γκολντ και ο Κουβανός διευθυντής ορχήστρας Χουάν ντε Μάρκος Γκονσάλες συγκεντρώνοντας σε αυτό μια ομάδα βετεράνων μουσικών της Κούβας και του έδωσαν το όνομα Βuena Vista Social Club, που ήταν το όνομα ενός κλαμπ της Αβάνας που είχε κλείσει από την δεκαετία του 40. Ο πρώτος τους δίσκος πούλησε 12 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και η ομώνυμη ταινία – ντοκιμαντέρ για το συγκρότημα που γύρισε ο Βιμ Βέντερς, ήταν υποψήφια για Όσκαρ το 2000.
14 άλμπουμ (Chan Chan, De Camino A La Vereda, El Cuarto De Tula, Pueblo Nuevo, Dos Gardenias, Y Tu Que Has Hecho, Veinte Anos, El Carretero, Candela, Amor De Loca Juventud, Orgullecida , Murmullo, Buena Vista Social Club, La Bayamesa) και εκατοντάδες συναυλίες σε όλο τον κόσμο έκαναν το γκρουπ συνώνυμο της κουβανικής μουσικής στο πλατύ κοινό στο εξωτερικό και έφεραν σε επαφή εκατομμύρια με την παραδοσιακή κουβανική μουσική.
Μετά τον θάνατο των θρύλων Ibrahim Ferrer , Compay Segundo) και Ruben González η μπάντα συνέχισε να τροφοδοτείται και να αναδεικνύει κορυφαίους μουσικούς και φωνές συνεχίζοντας το έργο που ξεκίνησαν οι ιδρυτές της. Από τα αρχικά της μέλη, η 85χρονη Οmara Portuondo, o Εliades Ochoa και o Barbarito Τorres, έδιναν μέχρι το τέλος το άρωμα της φυσικής παρουσίας του αρχικού γκρουπ που ιδρύθηκε πριν 20 χρόνια.
Buena Vista Social Club, Adiós Tour, La Habana, 14 5 2016
Η τελευταία μεγάλη περιοδεία του συγκροτήματος, το Adiós Tour του, πέρασε από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου για να αποχαιρετήσει τους πολυάριθμους οπαδούς του και έκλεισε με τον καλύτερο τρόπο εκεί που γεννήθηκε στην αγαπημένη τους Αβάνα, το βράδυ της 14ης Μάη 2016.
Όλοι ξέρουμε ότι ορισμένα πράγματα, όπως το καλλιτεχνικό έργο, ζουν πολύ περισσότερο από τους δημιουργούς τους. Πολλές φορές, η ζωή τους αρχίζει και μετά το φυσικό τέλος του δημιουργού τους. Το Βuena Vista Social Club δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Η αρχικοί δημιουργοί του, σε προχωρημένη ήδη ηλικία, γνώρισαν την αποθέωση έξω από τη χώρα και γίνανε οι πρεσβευτές της κουλτούρας της σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι Βuena Vista ακούγονται περισσότερο στο εξωτερικό, παρά μέσα στην Κούβα. Στην Κούβα αυτά τα ίδια τα τραγούδια και το είδος της μουσικής είναι γνωστά και κομμάτι της καθημερινότητας των κουβανών εδώ και πολλά χρόνια. Οι θρύλοι της Βuena Vista ήταν γνωστοί, αγαπητοί και αναγνωρισμένοι μέσα στην Κούβα πολύ πριν την ίδρυση του θρυλικού γκρουπ.
Χιλιάδες Buena Vista γεννιούνται σήμερα στην Κούβα, σε κάθε γειτονιά, σε κάθε σπίτι, στο δρόμο, στις φιέστες με τρόπο απλό και φυσικό. Η κουβανική μουσική έχει αυτή την ποιότητα για μια σειρά ιστορικούς λόγους, γιατί συνενώνει διαφορετικούς πολιτισμούς, όπως ακριβώς και η ίδια η εθνική ταυτότητα των κουβανών.
Η κουβανική μουσική είναι πρώτα απ΄ όλα λαϊκή και μαζική. Απόλυτα λαϊκή και μαζική, σχεδόν παλλαϊκή. Γι αυτό έχει συνέχεια, στην Κούβα υπάρχουν συγκροτήματα, πολλά, όχι ένα και δύο, που ιδρύθηκαν πριν 40 χρόνια και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να δημιουργούν και να εξελίσσουν την κουβανική μουσική. Κλασσικότερο παράδειγμα είναι οι θρυλικού Van-van, που ο ιδρυτής τους Juan Formel πέθανε στην Αβάνα την Πρωτομαγιά του 2015.
Πέρα από αυτό, σε επαγγελματικό επίπεδο η κουβανική μουσική και οι συντελεστές της κυριαρχούν διεθνώς και σαρώνουν βραβεία και κάνουν εμπορικές επιτυχίες σε όλο τον κόσμο και κυρίως στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εκτός από τους φυσικούς ή έμφυτους λόγους γι αυτό ,υπάρχει και κάτι ακόμα που κάνει την διαφορά. Οι κουβανοί μουσικοί είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι. Όλοι οι κουβανοί τραγουδούν και χορεύουν με την καρδιά τους, όμως οι μουσικοί που παίζουν “επαγγελματικά” δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να μην έχουν κάνει ανώτερες σπουδές μουσικής. Και η μουσική εκπαίδευση γενικότερα, αρχίζει – από την οικογένεια βεβαίως – αλλά επίσης και από τα πρώτα χρόνια στο σχολείο.
Οι Buena Vista Social Clubω έκλεισαν τον κύκλο τους , σε αντίθεση με άλλα μεγάλα συγκροτήματα της Κούβας, γιατί έτσι έπρεπε. Οι συντελεστές τους ήταν μεγάλοι καλλιτέχνες πριν την ίδρυση του συγκροτήματος και όσοι ζουν ακόμα έχουν την προσωπική τους καριέρα. Ο καλλιτέχνης – ειδικά ο κουβανός – σταματάει μόνο όταν πεθάνει, γιατί αν σταματήσει πριν πεθαίνει.
Oi Buena Vista ήταν ένα όχημα που φτιάχτηκε με ειδική αποστολή να κατακτήσει τον κόσμο. Εξετέλεσε στο ακέραιο την αποστολή του και έκλεισε τον κύκλο του με απόλυτα φυσικό τρόπο. Το στίγμα του θα μείνει για πολλές δεκαετίες, εξ άλλου πολλές από τις επιτυχίες που τραγούδησε ήταν ήδη επιτυχίες, 50 χρόνια πριν ιδρυθεί το συγκρότημα. Έτσι είναι όλα τα πράγματα στην Κούβα. Η Κούβα είναι ποιότητα, συνέπεια και κυρίως αντοχή.