Στην έντονη δημόσια συζήτηση που διεξάγεται στη Μ. Βρετανία για το επερχόμενο δημοψήφισμα (23 Ιουνίου) υπέρ ή κατά της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρεμβαίνει ο ιστορικός και ερευνητής Β. Ουνκόφσκι-Κορίτσα. Με συνεκτικό τρόπο και επιχειρήματα περιγράφει πώς μια στάση αρχών της Αριστεράς υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενισχύσει τους αγώνες κατά της λιτότητας μέσα στη Βρετανία, θα ενδυναμώσει σε κάθε περίπτωση, επικράτησης ή μη της ψήφου υπέρ της αποχώρησης, την ίδια την Αριστερά στις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις και θα ενθαρρύνει τους λαούς της Ευρώπης, όπως της Ελλάδας, που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μετατρέψει τις χώρες τους σε προτεκτοράτα. Η Αριστερά, υποστηρίζει ορθά, δεν μπορεί να απεμπολεί, ακόμη και στις δυσκολότερες των περιστάσεων, τις αρχές της και το φρόνημά της εν ονόματι μιας “πραγματιστικής τακτικής”. Εν ολίγοις, περιγράφει μια τακτική στον αντίποδα αυτής που ακολούθησαν δυνάμεις της ελληνικής Αριστεράς εκτός και εντός του Σύριζα την περίοδο 2012-2015.
Μετάφραση: Αριάδνη Αλαβάνου
Στη στήλη του στον “Guardian”, ο Πολ Μέισον [γνωστός και στην Ελλάδα Βρετανός συγγραφέας και τηλεοπτικός δημοσιογράφος] τοποθετήθηκε από άποψη αρχών υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ μόνο και μόνο για να υποστηρίξει ότι αυτές οι αρχές θα πρέπει να αγνοηθούν στο επερχόμενο δημοψήφισμα για πραγματιστικούς λόγους. Ο Μέισον διατείνεται ότι το “Brexit"θα οδηγούσε σε μια ισχυροποίηση της θέσης των Μπόρις Τζόνσον και Μάικλ Γκόουβ, δύο φανατικών νεοφιλελεύθερων [στελεχών του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος], οι οποίοι θα ωφελούνταν από τις πολιτικές επιπτώσεις του δημοψηφίσματος.
Όμως, δεν παρέχει καμιά απόδειξη που να στηρίζει αυτό το επιχείρημα – στην πραγματικότητα δε η ουσία του επιχειρήματός του έρχεται σε αντίθεση με τα συμπεράσματα. Μπορεί, πράγματι, να κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο, τόσο υπέρ της αποχώρησης όσο και υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, οι νεοφιλελεύθεροι.. Όμως δεν είναι καθόλου προφανές ότι αυτό αντικατοπτρίζει και τους λόγους που οι ψηφοφόροι κλίνουν προς το ναι ή το όχι.
Από την άλλη, είναι βάσιμο να θεωρούμε ότι οι εργαζόμενοι σε όλη την Ευρώπη είναι επιφυλακτικοί απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και εφόσον η Αριστερά δεν αρθρώνει μια, από προοδευτική σκοπιά, θέση υπέρ της εξόδου , αφήνει ελεύθερο χώρο για να εκφράσουν άλλες δυνάμεις την οργή εναντίον του ευρωπαϊκού κατεστημένου. Ακροδεξιές δυνάμεις, όπως το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, κέρδισαν την υποστήριξη σε περιοχές που παλιά κυριαρχούσε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας , πριν γίνει προσάρτημα του σοσιαλφιλελεύθερου Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Αντί να αφήνει το πεδίο ελεύθερο στα δύο νεοφιλελεύθερα στρατόπεδα, όπως υποστηρίζει ο Μέισον, η Αριστερά πρέπει να δράσει. Και θα πρέπει να αρχίσει με τα επιχειρήματα του Μέισον που “βασίζονται σε αρχές” και όχι με τα “πραγματιστικά”. Διότι, σε αντίθεση με τον Μέισον, αυτό που θεωρείται βασικό κόμμα της Αριστεράς στη Βρετανία [το Εργατικό] υποστηρίζει δραστήρια την παραμονή στην ΕΕ. Αυτή η θέση του το μόνο που θα επιφέρει είναι η εξασθένησή του εάν δείξει “πολιτικό ρεαλισμό” , εάν υποχωρήσει από από την εφαρμογή προοδευτικής πολιτικής– όπως ακριβώς συνέβη με τον Σύριζα.
Και όπως ακριβώς έγινε με τον Σύριζα, η θέση της ηγεσίας του Εργατικού Κόμματος υπέρ της παραμονής στην ΕΕ θα καταστήσει πολύ δυσκολότερη την υποστήριξη μιας εναλλακτικής πολιτικής, ενός “Σχεδίου Β”, εάν η ΕΕ αποφασίσει, όπως θα μπορούσε, να σαμποτάρει προοδευτικά μέτρα που θα εφάρμοζε μια υποθετική κυβέρνηση των Εργατικών στο μέλλον. Και ακόμη χειρότερα, η στάση αυτή πιθανώς θα οδηγούσε σε ένα “σκοτικό σενάριο”. Ένα ακραιφνώς μπλερικό Εργατικό Κόμμα υποστήριξε την ένωση και κατατροπώθηκε στις εκλογές. Πρόσφατα, στις σκοτικές εκλογές του Μαΐου, έπεσε στην τρίτη θέση. Θα είχε την ίδια μοίρα το Εργατικό Κόμμα τασσόμενο υπέρ της “παραμονής” στην ΕΕ μόνο και μόνο για να βγει θριαμβευτής ο νεοφιλελευθερισμός;
Ευτυχώς, το Εργατικό Κόμμα υπό τον Κόρμπιν τα πήγε καλύτερα στην Αγγλία, από ό,τι στη Σκοτία. Όπως έδειξαν οι πρόσφατες τοπικές εκλογές, θεωρείται κόμμα κατά της λιτότητας και κατά των Τόρις και όχι τόσο μπλερικό. Βεβαίως, παραμένει σημαντικό θέμα για την Αριστερά εντός και εκτός του Εργατικού Κόμματος η στήριξη του Κόρμπιν ενάντια στους μπλερικούς. Ο καλύτερος όμως τρόπος είναι η δυναμική κινητοποίηση κατά της λιτότητας εκτός Κοινοβουλίου, ενισχύοντας την πιο μαχητική απεργιακή δράση στους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα και μαζικές κινητοποιήσεις ευρύτερα.
Ταυτόχρονα, η Αριστερά εντός και εκτός του Εργατικού Κόμματος θα πρέπει να υποστηρίξει τη βάσει αρχών αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτό γιατί , στην περίπτωση μιας νίκης της “αποχώρησης”, μια τέτοια προσέγγιση θα δημιουργούσε έναν πόλο έλξης αντίθετο από τους Μπόρις Τζόνσον και Μάικλ Γκόουβ, αποτρέποντας να μεταφερθεί στους αγώνες κατά της λιτότητας η πτώση του ηθικού ανάμεσα στους υποστηρικτές του Εργατικού Κόμματος, λόγω της ήττας στις κάλπες.
Επιπλέον, μια νίκη της ψήφου υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ θα έφερνε τους Τζόνσον και Γκόουβ σε δύσκολη θέση. Το μεγαλύτερο μέρος του βρετανικού κατεστημένου είναι αντίθετο με την αποχώρηση από την ΕΕ, έτσι η νέα ηγεσία των Τόρις θα ερχόταν σε αντίθεση με τη βάση της. Το ίδιο το κόμμα θα οδηγούνταν σε διάσπαση. Και η πολιτική της λιτότητας που πρεσβεύει θα εξακολουθεί να είναι μισητή μέσα στον βρετανικό λαό. Αν προστεθεί μάλιστα το ενδεχόμενο ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκοτίας, το αποτέλεσμα θα ήταν μεγάλη αστάθεια για το κατεστημένο και το κόμμα του. Σε μια τέτοια εξέλιξη των πραγμάτων, η Αριστερά που υποστήριξε την αποχώρηση από την ΕΕ θα μπορεί από πιο ισχυρή θέση, από ό,τι οι μπλερικοί του κοινοβουλευτικού Εργατικού Κόμματος, να αμφισβητήσει την κυβέρνηση και να αντιμετωπίσει τη ρατσιστική αισχρότητα από δυνάμεις σαν το ακροδεξιόUKIP(Κόμμα Ανεξαρτησίας του ΗΒ) .
Η ενεργητική θέση υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ, ακόμη και στην περίπτωση της μη επικράτησης της υπέρ της εξόδου ψήφου, θα καθιστούσε τη βρετανική Αριστερά πιο ικανή να υποστηρίξει ένα εναλλακτικό “Σχέδιο Β” σε μεταγενέστερο στάδιο, εάν εκλεγεί κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος, το 2020, γιατί ο κόσμος θα αναγνώριζε μια συνεπή στάση εκ μέρους της. Και αυτό θα είχε πιο μακροπρόθεσμα αποτελέσματα , εφόσον θα μπορούσε να επηρεάσει την πολιτική των Εργατικών προς τα αριστερά μάλλον, αντί να στραφούν προς τα δεξιά, όταν μια ενδεχόμενη κυβέρνηση [των Εργατικών που θα επιχειρούσε να εφαρμόσει μέτρα κατά της λιτότητας] θα αντιμετώπιζε, αναπόφευκτα, την “επιχείρηση φόβος” που θα ενορχηστρώσουν οι καπιταλιστικές ελίτ τόσο του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα πρέπει να υπογραμμιστεί επίσης ότι η Αριστερά, υποστηρίζοντας την αριστερή έξοδο από την ΕΕ, θα πρέπει να είναι προσεκτική ώστε να παίρνει διεθνιστική θέση σε αντίθεση με τον εθνικισμό. Η θέση υπέρ της αποχώρησης θα πρέπει να διατυπώνεται, όπως εν μέρει υποστηρίζει και ο Μέισον, στη βάση του ότι η ΕΕ δεν είναι –και δεν μπορεί να γίνει-- μια δημοκρατία ... “Η διαφορά είναι ότι στη Βρετανία μπορώ να αντικαταστήσω την κυβέρνηση, ενώ στην ΕΕ δεν μπορώ”.
Αντίθετα, η Αριστερά δεν θα πρέπει να υιοθετήσει το επιχείρημα που προβάλλει ο Μέισον στο τέλος του άρθρου του, ότι η “ΕΕ , πολιτικά, αρχίζει να μοιάζει όλο και περισσότερο με ένα κράτος -εκλογομαγειρείο , όπου τα πολιτικά ανώριμα εκλογικά σώματα της Ανατολικής Ευρώπης μπορούν να χρησιμοποιούνται –όπως χρησιμοποιούσε ο Λουδοβίκος Ναπολέων τη γαλλική αγροτιά-- ως μόνιμο εμπόδιο στον φιλελευθερισμό και στην κοινωνική δικαιοσύνη”. Επειδή ακριβώς, όπως σημειώνει και ο ίδιος ο Μέισον, η ευρωσκεπτικιστική άκρα Δεξιά κερδίζει έδαφος και στη Δυτική Ευρώπη επίσης. Και επειδή μια τέτοια επιχειρηματολογία απλώς ενισχύει στη Βρετανία εκείνους που υποστηρίζουν ότι πρέπει να φύγει από την ΕΕ για να γλιτώσει από τους Ανατολικοευρωπαίους μετανάστες.
Αυτή η θέση σχετίζεται με ένα ακόμη βασικό καθήκον που έχει η Αριστερά στη Δυτική Ευρώπη: να δείξει αλληλεγγύη με την Αριστερά σε χώρες που είναι θύματα του δυτικού ιμπεριαλισμού. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μετατρέψει σε προτεκτοράτα το Κόσοβο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και κάτι πολύ παρόμοιο κάνει στην Ελλάδα υπό την κηδεμονία της τρόικας.
Συνεπώς, αντί να προβάλλεται η θέση για μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος , η Αριστερά θα πρέπει να υποστηρίξει ότι μια αριστερή έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ θα αποτελούσε ενθάρρυνση για τους προοδευτικούς ανθρώπους σε όλες τις χώρες, από την Ελλάδα και τη Σλοβενία μέχρι την Ισπανία και την Ιρλανδία. Πάνω απ'όλα, μια τέτοια στάση θα έδειχνε πίστη στην ικανότητα του εργατικού κινήματος του Ηνωμένου Βασιλείου να νικήσει την άρχουσα τάξη. Το μποϊκοτάζ δείχνει βαθιά απαισιοδοξία. Και η σημερινή απαισιοδοξία εκτρέφει την αυριανή ηττοπάθεια. Ανοίγοντας την πόρτα σε δυνάμεις όπως τοUKIPώστε να προσελκύσουν την πικρία που έρχεται μαζί με την ήττα.
* Vladimir Unkovski-Korica
Μέλος του Marks21στη Σερβία της συντακτικής ομάδας του ιστότοπου LeftEast. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης.
Πηγή: http://www.counterfire.org/articles/opinion/18352-the-courage-of-conviction-why-a-tactical-remain-vote-makes-no-sense