Βρετανικό δημοψήφισμα: Ρατσισμός, οικονομισμός και προοπτικές

Το βρετανικό δημοψήφισμα της 23ης Ιούνη είναι μια μάχη που προκάλεσε η αντι-ΕΕ πτέρυγα των Τόρηδων (η κυβερνητική Δεξιά) μαζί με το ακροδεξιό UKIP. Οι μικρές και σκόρπιες δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής ή έστω μη κυβερνητικής Αριστεράς στη χώρα έχουν ως αποτέλεσμα η δημόσια συζήτηση για το δημοψήφισμα του «Brexit» να γίνεται με τελείως αντιδραστικούς όρους και από τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα.
Ήδη η σύν­θε­σή τους το μαρ­τυ­ρά, καθώς σε αμ­φό­τε­ρα συμ­με­τέ­χουν πρω­το­κλα­σά­τα στε­λέ­χη και των δύο με­γά­λων κομ­μά­των, της Δε­ξιάς και των σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρων Ερ­γα­τι­κών.

Ποιοι μι­λά­νε;

Η κύρια κα­μπά­νια των «ευ­ρω­παϊ­στών», η «Πιο Δυ­να­τή Εντός» (Britain Stronger In), είναι η επί­ση­μα ανα­γνω­ρι­σμέ­νη για κρα­τι­κή επι­χο­ρή­γη­ση. Το συ­ντο­νι­στι­κό της απαρ­τί­ζε­ται από με­γα­λο­ε­πι­χει­ρη­μα­τί­ες, υπουρ­γούς και των δυο κομ­μά­των της Δε­ξιάς (Τό­ρη­δες, Φι­λε­λεύ­θε­ροι), Πρά­σι­νους και Ερ­γα­τι­κούς, πο­λι­τι­κούς και αρ­χι­συν­δι­κα­λι­στές. Αναμ­φί­βο­λα, πο­λι­τι­κός ηγέ­της της είναι ο ίδιος ο Τόρης πρω­θυ­πουρ­γός, Ντέι­βιντ Κά­με­ρον. Στους χο­ρη­γούς συ­γκα­τα­λέ­γο­νται οι Citibank, Goldman Sachs και τε­λι­κά το με­γα­λύ­τε­ρο τμήμα της βρε­τα­νι­κής άρ­χου­σας τάξης που βλέ­πει την ΕΕ ως ανα­γκαιό­τη­τα για να αντα­πε­ξέλ­θει στον διε­θνή αντα­γω­νι­σμό.

Μετά τη συμ­φω­νία του Κά­με­ρον με τις άλλες ευ­ρω­παϊ­κές κυ­βερ­νή­σεις άλ­λω­στε, φαί­νε­ται ότι δια­τη­ρεί­ται αλώ­βη­τη η «εθνι­κή κυ­ριαρ­χία» του βρε­τα­νι­κού κε­φα­λαί­ου και η ικα­νό­τη­τά του να μπο­ρεί ανα­στέλ­λει τα ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα των ευ­ρω­παί­ων με­τα­να­στών για επτά χρό­νια, να απα­γο­ρεύ­ει την επα­νέ­νω­ση οι­κο­γε­νειών εκτός ΕΕ και να εξαι­ρεί­ται από όποια ευ­ρω­παϊ­κή πο­λι­τι­κή ή οι­κο­νο­μι­κή από­φα­ση πλήτ­τει τα συμ­φέ­ρο­ντά του, όπως η «διά­σω­ση» χρε­ο­κο­πη­μέ­νων ευ­ρω­παϊ­κών χωρών.

Από την άλλη, η επί­ση­μη κα­μπά­νια της Εξό­δου είναι η «Ψη­φί­ζω Έξοδο» (Vote Leave). Συμ­με­τέ­χουν και εκεί όλα τα συ­στη­μι­κά κόμ­μα­τα, Δε­ξιοί πρώην και νυν υπουρ­γοί του Κά­με­ρον, η μειο­ψη­φία των επι­φα­νών Ερ­γα­τι­κών βέ­βαια και το ακρο­δε­ξιό UKIP. Ούτε εδώ δεν λεί­πουν οι κα­πι­τα­λι­στές αυ­το­προ­σώ­πως. Η Salamanca Group, η Reebok, ο κά­πο­τε πλου­σιό­τε­ρος άν­θρω­πος του City, Peter Cruddas, κα­νο­νι­κά χο­ρη­γός των Τό­ρη­δων, όπως και ο χο­ρη­γός των Ερ­γα­τι­κών, με­γα­λέ­μπο­ρος John Mills, ενι­σχύ­ουν την κα­τά­στα­ση ποι­κι­λο­τρό­πως.

Η κα­μπά­νια αλ­λη­λε­πι­κα­λύ­πτε­ται με τις υπό­λοι­πες για την «Έξοδο», όπως η «Leave.​Eu» ή η «Ερ­γα­τι­κή Έξο­δος» (Labour Leave). Εν­δει­κτι­κό της κα­τά­πτω­σης δια­χω­ρι­στι­κών και πο­λι­τι­κής ηθι­κής με­τα­ξύ των συ­στη­μι­κών κομ­μά­των είναι ότι μέχρι και στην «Leave.​Eu», που ίδρυ­σε πέρσι ο ίδιος ο ηγέ­της του UKIP, Νάι­τζελ Φάραζ, το 13% των δη­μο­τι­κών συμ­βού­λων που συμ­με­τέ­χουν είναι στε­λέ­χη των Ερ­γα­τι­κών, ένα­ντι μόλις 18% του ίδιου του UKIP –και 50% των Τό­ρη­δων!



Πο­λι­τι­κές Πλατ­φόρ­μες

Κε­ντρι­κό επι­χεί­ρη­μα της «Εξό­δου» είναι η εκροή βρε­τα­νι­κών πόρων προς τον ευ­ρω­παϊ­κό προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό και τη «βο­ή­θεια» στους «τε­μπέ­λη­δες» του Νότου. Η ταύ­τι­ση της Πα­ρα­μο­νής με υπα­σπι­στές της λι­τό­τη­τας δίνει την ευ­και­ρία στους ακρο­δε­ξιούς «ευ­ρω­σκε­πτι­κι­στές» να λαϊ­κί­ζουν υπέρ του Συ­στή­μα­τος Υγεί­ας, που «χάνει έτσι ένα νο­σο­κο­μείο το χρόνο» και κατά της JP Morgan και «των πλου­σί­ων που δεν κα­τα­λα­βαί­νουν τους φτω­χούς». Τα λένε αυτά υπουρ­γοί της Δε­ξιάς, όπως ο Μάικλ Γκό­ουβ.

Οι «σάλ­τσες» περί απώ­λειας της εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας και αγ­γλι­κής ιστο­ρί­ας τε­λι­κά δέ­νουν στον βα­σι­κό­τε­ρο ίσως πυ­λώ­να της αντι-ΕΕ προ­πα­γάν­δας, τη συ­κο­φά­ντη­ση των με­τα­να­στών, τόσο ευ­ρω­παί­ων όσο και άλλων. Αυτοί φταί­νε για την υπο­βάθ­μι­ση του κοι­νω­νι­κού κρά­τους, αλλά και για τα χα­μη­λά με­ρο­κά­μα­τα προ­σθέ­τουν οι «Ερ­γα­τι­κοί» της Εξό­δου.

Ο προ­στα­τευ­τι­σμός υιο­θε­τεί­ται εξί­σου από την «Ερ­γα­τι­κή Έξοδο»: η Έξο­δος θα κάνει καλό στις εξα­γω­γές, τη γε­ωρ­γία και τη βιο­μη­χα­νία χά­λυ­βα που δια­λύ­ε­ται από τον αντα­γω­νι­σμό της Κίνας. Γε­νι­κά οι ευ­ρω­σκε­πτι­κι­στές φαί­νε­ται να εκ­προ­σω­πούν μια άρ­χου­σα μειο­ψη­φία που υπο­λο­γί­ζει να δια­πραγ­μα­τευ­τεί κα­λύ­τε­ρα με τον διε­θνή κα­πι­τα­λι­σμό εκτός της ΕΕ παρά εντός, μάλ­λον υπο­τι­μώ­ντας τις αδυ­να­μί­ες του αγ­γλι­κού κα­πι­τα­λι­σμού.

Πώς απα­ντούν στα πα­ρα­πά­νω οι οπα­δοί της Πα­ρα­μο­νής; Λέ­γο­ντας τα ίδια με άλλη κα­τά­λη­ξη. Ο Κά­με­ρον ισχυ­ρί­ζε­ται ότι εκτός ΕΕ «θα μας έρθει όλο το Καλαί», αφού είναι οι ευ­ρω­παϊ­κές συμ­φω­νί­ες που «μας προ­στα­τεύ­ουν» τόσο από τους Πο­λω­νούς, όσο και από τους μου­σουλ­μά­νους με­τα­νά­στες! Δύ­σκο­λα αντι­κρού­εις μια τέ­τοια χρη­σι­μό­τη­τα των ευ­ρω­παϊ­κών θε­σμών…

Επι­πρό­σθε­τα, η πλειο­ψη­φία των επι­χει­ρη­μα­τιών συμ­φω­νούν ότι η συμ­με­το­χή στην ΕΕ είναι δύ­να­μη –όχι γι’ αυ­τούς, αλλά για την «οι­κο­νο­μία», τις… δου­λειές και τους μι­σθούς.



Η ψεύ­τι­κη Αρι­στε­ρά

Ιδιαί­τε­ρα η σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία έχει τε­ρά­στια ευ­θύ­νη για την κα­τά­ντια της δη­μό­σιας συ­ζή­τη­σης. Αξί­ζει ανα­φο­ρά η κιν­δυ­νο­λο­γία της Φράν­σις Ογκρέι­ντι, ηγέ­τι­δας της TUC (συν­δι­κά­το 6 εκατ. ερ­γα­τών): «εκτός της ΕΕ οι μι­σθοί θα πέ­σουν 150 λίρες και θα αυ­ξη­θεί η ανερ­γία». Βέ­βαια, οι μι­σθοί έχουν πέσει 160 λίρες μέσα στην Κρίση, εντός ΕΕ...

Αλλά το δη­λη­τή­ριο κρύ­βε­ται αλλού. Κοι­νός στό­χος τόσο της Δε­ξιάς όσο και κάθε επαγ­γελ­μα­τία «αρι­στε­ρού» με­ταρ­ρυθ­μι­στή είναι να ταυ­τί­σουν τα συμ­φέ­ρο­ντα ερ­γο­δο­τών και ερ­γα­τών με όρους περί «οι­κο­νο­μί­ας». Αν όποια δυ­σκο­λία αντι­με­τω­πί­σει το κε­φά­λαιο θα βα­ρύ­νει τους ερ­γά­τες, τότε φαί­νε­ται λο­γι­κό αυτό που επι­θυ­μεί η πλειο­ψη­φία του κε­φα­λαί­ου να είναι αυτό που πρέ­πει και οι ερ­γά­τες να ψη­φί­ζουν. Έτσι βέ­βαια δεν δι­καιο­λο­γεί­ται μόνο η «νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη» Πα­ρα­μο­νή ή η «προ­τε­ξιο­νι­στι­κή» Έξο­δος, αλλά το οτι­δή­πο­τε: ένας πό­λε­μος στη Μέση Ανα­το­λή για να έχουν οι επι­χει­ρή­σεις φτηνό πε­τρέ­λαιο ή η σκλη­ρό­τε­ρη λι­τό­τη­τα. Κα­λύ­τε­ρα να είσαι κα­κο­πλη­ρω­μέ­νος σε μια κερ­δο­φό­ρα επι­χεί­ρη­ση, παρά απο­λυ­μέ­νος από μια κλει­στή επι­χεί­ρη­ση! Πέρα από το δια­ζύ­γιό του απ’ την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα της κρί­σης, το σκε­πτι­κό πο­ντά­ρει στην υπαρ­κτή αδυ­να­μία των ερ­γα­τών να φορ­τώ­σουν τα βάρη στα αφε­ντι­κά τους και την ενι­σχύ­ει, «ξε­χνώ­ντας» τις προη­γού­με­νες νίκες του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος.

Πά­ντως, χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό της πλή­ρους σύγ­χυ­σης που σπέρ­νουν όλοι είναι η απά­ντη­ση στην Ογκρέι­ντι από μια βου­λευ­τί­να των Ερ­γα­τι­κών, συ­ντο­νί­στρια του «Ψη­φί­ζω Έξοδο», παρέα με τους άλ­λους μι­σούς Τό­ρη­δες. Η Γκι­ζέ­λα Στιού­αρτ επι­σή­μα­νε ότι η ΕΕ υπερ­θε­μα­τί­ζει τη λι­τό­τη­τα και έχει αυ­ξή­σει την ανερ­γία, άρα η λύση είναι η Έξο­δος για να πά­ψου­με να της πλη­ρώ­νου­με ενι­σχύ­σεις, όπως και για να διώ­ξου­με τους με­τα­νά­στες που ρί­χνουν τα με­ρο­κά­μα­τα!

Ταυ­τό­χρο­να, ο Λόρ­δος Ρόουζ, με­γα­λέ­μπο­ρος και πρό­ε­δρος της κα­μπά­νιας του «Εντός», εκ­δή­λω­σε τους επι­χει­ρη­μα­τι­κούς του φό­βους ότι τυχόν απε­λά­σεις ευ­ρω­παί­ων με­τα­να­στών μετά από μια Έξοδο θα… ανέ­βα­ζαν τους μι­σθούς!

Σε τε­λι­κή ανά­λυ­ση οι δυο δε­ξιοί πόλοι, φι­λο-ΕΕ και αντι-ΕΕ, πρα­κτι­κά προ­ε­τοι­μά­ζουν τον κόσμο ότι είτε εντός, είτε εκτός, λι­τό­τη­τα και ρα­τσι­σμός θα κλι­μα­κω­θούν. Προ­ε­τοι­μά­ζουν τη δική τους «ερ­μη­νεία» του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, ανε­ξαρ­τή­τως απο­τε­λέ­σμα­τος. Δεν είναι λοι­πόν τυ­χαίο που Πα­ρα­μο­νή και Έξο­δος πε­ρί­που ισο­ψη­φούν στις τε­λευ­ταί­ες δη­μο­σκο­πή­σεις. Ο κό­σμος ξέρει ότι «εντός ΕΕ» και χωρίς να πα­ρα­βιά­ζε­ται καμία «εθνι­κή κυ­ριαρ­χία», ο Κά­με­ρον έκοψε τα επι­δό­μα­τα των ανά­πη­ρων, απο­δυ­νά­μω­σε την ερ­γα­τι­κή διαι­τη­σία, έφερε τις συμ­βά­σεις μη­δε­νι­κών ωρών και με τις πε­ρι­κο­πές δι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων από το κοι­νω­νι­κό κρά­τος έστει­λε ένα εκα­τομ­μύ­ριο κόσμο στα συσ­σί­τια κι αύ­ξη­σε 40% τους άστε­γους.

Αν και πολ­λοί μπο­ρεί να κα­τα­λή­ξουν στην «Πα­ρα­μο­νή» από απέ­χθεια στο UKIP, άλλοι τόσοι δεν βρί­σκουν νόημα σε οτι­δή­πο­τε δεν απα­ντά κα­θα­ρά στα προ­βλή­μα­τά τους.

Γι’ αυτό όσο με­γα­λώ­νει το βάρος της απο­χής, με­γα­λώ­νει και η πίεση να πάρει σαφή θέση η ηγε­σία των Ερ­γα­τι­κών, που σχε­τί­ζε­ται με την ερ­γα­ζό­με­νη πλειο­ψη­φία. Ο «αρι­στε­ρός» Κόρ­μπιν φαί­νε­ται ότι συν­θη­κο­λό­γη­σε με τον βαθιά νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο κομ­μα­τι­κό μη­χα­νι­σμό. Έστω αργά, στις 2 Ιούνη, δή­λω­σε στή­ρι­ξη στην κα­μπά­νια «Ερ­γα­τι­κοί Μέσα» (Labour In For Britain). Στην ομι­λία του χρη­σι­μο­ποί­η­σε δεξιά κλισέ υπέρ της ΕΕ: τα συμ­φέ­ρο­ντα των επι­χει­ρή­σε­ων και οι εξα­γω­γές, οι χα­μη­λές τιμές, η συ­νερ­γα­σία των αστυ­νο­μιών κατά του… εγκλή­μα­τος και της τρο­μο­κρα­τί­ας. Βα­σι­κή ήταν η πα­μπά­λαια ιδέα της με­ταρ­ρύθ­μι­σης εκ των έσω. Πε­ριέ­γρα­ψε την ΕΕ ως εγ­γυ­ή­τρια των ερ­γα­τι­κών κα­τα­κτή­σε­ων, τε­τριμ­μέ­νη αυ­τούς τους μήνες λα­θρο­χει­ρία που πα­ρα­γνω­ρί­ζει τόσο την πραγ­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή της ΕΕ, όσο και τα συ­γκε­κρι­μέ­να στοι­χεία. (Π.χ. στην Αγ­γλία οι άδειες μη­τρό­τη­τας και δια­κο­πών, που επι­κα­λού­νται οι ευ­ρω­παϊ­στές, είναι πολύ με­γα­λύ­τε­ρες από ό,τι προ­βλέ­πει η ΕΕ, 39 αντί 28 και 259 αντί 98 ημέ­ρες αντί­στοι­χα).

Από την άλλη, ο Κόρ­μπιν πήρε σα­φείς απο­στά­σεις από την αντι­με­τα­να­στευ­τι­κή μανία των υπό­λοι­πων, κα­τη­γο­ρώ­ντας κυ­βέρ­νη­ση και ερ­γο­δό­τες για τα χα­μη­λά με­ρο­κά­μα­τα των με­τα­να­στών, ενώ υπο­σχέ­θη­κε επα­να­κρα­τι­κο­ποί­η­ση των τρέ­νων στο συν­δι­κά­το των σι­δη­ρο­δρο­μι­κών που τάσ­σε­ται με το «Έξω». Αυτό άραγε είναι με­ταρ­ρύθ­μι­ση με την άδεια της ΕΕ ή σύ­γκρου­ση μαζί της;

Πα­ρό­λο που η βο­ή­θεια που προ­σέ­φε­ρε κα­τη­γο­ρεί­ται εκ δε­ξιών ότι δεν ήταν θερμή, το κέρ­δι­σμα της εμπι­στο­σύ­νης με αρι­στε­ρές υπο­σχέ­σεις και απο­στα­σιο­ποί­η­ση από τα ακρο­δε­ξιά επι­χει­ρή­μα­τα μπο­ρεί να είναι καλή τα­κτι­κή για να πει­στεί ένα κρί­σι­μο ακρο­α­τή­ριο εχθρι­κό στη λι­τό­τη­τα. Πά­ντως είναι κα­λύ­τε­ρη απ’ την ανοι­χτή στή­ρι­ξη της Πα­ρα­μο­νής εκ μέ­ρους λα­ο­μί­ση­των στε­λε­χών, όπως o πα­λιός υπουρ­γός των Ερ­γα­τι­κών, Μά­ντελ­σον εντός (ένας Άγ­γλος Γιαν­νί­τσης), ή οι Ραχόι, Τουσκ και Μέρ­κελ εκτός.

Η κου­στω­δία αξιω­μα­τού­χων εντός και εκτός χώρας, «στα­τι­στι­κών» του ΟΟΣΑ και επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων προ­σπα­θούν να πεί­σουν ότι μετά από ένα Brexit θα επέλ­θει «αντι­κει­με­νι­κά» με­γά­λη κα­τα­στρο­φή –στις πλά­τες των φτω­χών ψη­φο­φό­ρων. Εκ πρώ­της όψεως, απλά υπε­ρα­σπί­ζο­νται άγαρ­μπα την επι­λο­γή των ευ­ρω­παϊ­κών αρ­χου­σών τά­ξε­ων, μαζί και της βρε­τα­νι­κής. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δι­καιο­λο­γούν τα νέα μέτρα που θα έρ­θουν, δια­σφα­λί­ζουν πο­λι­τι­κά την επί­τα­ση της λι­τό­τη­τας, της πα­γκό­σμιας στα­θε­ρό­τη­τας, είτε μέσα είτε έξω απ’ την ΕΕ.



Προ­ο­πτι­κές

Ακόμη κι αν η λαϊκή βού­λη­ση εκ­φρα­ζό­ταν συ­ντρι­πτι­κά κατά της ΕΕ, έστω κι αν ήταν με τα σωστά τα­ξι­κά επι­χει­ρή­μα­τα, ξέ­ρου­με ότι υπάρ­χουν πολ­λοί τρό­ποι να αγνοη­θεί. Για πα­ρά­δειγ­μα, ανα­κοι­νώ­νο­ντας εκλο­γές για να αναι­ρέ­σουν το δη­μο­ψή­φι­σμα, όπως στην Ελ­λά­δα. Ή πα­ρα­πέ­μπο­ντας την υλο­ποί­η­ση του Brexit στις κα­λέν­δες μιας δε­κα­ε­τούς πε­ριό­δου προ­σαρ­μο­γής, όπως ήδη υπάρ­χουν σκέ­ψεις. Ή απλώς κά­νο­ντας νέο δη­μο­ψή­φι­σμα, όπως είχε γίνει για τη συν­θή­κη της Λι­σα­βό­νας στην Ιρ­λαν­δία το 2009, εν­δε­χο­μέ­νως μετά από μια εμπει­ρία αντι­ποί­νων για τη «λάθος» ψήφο. Παρ’ όλα αυτά το απο­τέ­λε­σμα έχει ση­μα­σία και είναι λάθος η προ­πα­γάν­δι­ση της απο­χής, όπως λέει μια μειο­ψη­φία Βρε­τα­νών συ­ντρό­φων.

Είναι σωστό ότι η εξέ­λι­ξη θα κρι­θεί τε­λι­κά από τους αγώ­νες. Αλλά αν υπε­ρι­σχύ­σει το Brexit, σί­γου­ρα το αγ­γλι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα θα πε­ριέλ­θει σε κρίση. Κά­με­ρον και Κόρ­μπιν θα χρε­ω­θούν την ήττα τους και τα κόμ­μα­τά τους θα κιν­δυ­νέ­ψουν να δια­σπα­στούν. Στους δε Ερ­γα­τι­κούς αυτό θα ση­μαί­νει ανα­κο­πή της ομα­λής εν­σω­μά­τω­σης του Κόρ­μπιν στο μπλε­ρι­κό κομ­μα­τι­κό σύ­στη­μα. Δευ­τε­ρευό­ντως, θα υπάρ­ξει ζή­τη­μα και στις υπό­λοι­πες χώρες μιας ΕΕ που δεν θα μοιά­ζει τόσο απα­ραί­τη­το μέρος της λύσης κάθε προ­βλή­μα­τος.

Πρό­κει­ται για εν­δε­χό­με­να που ανοί­γουν πα­ρά­θυ­ρο ευ­και­ρί­ας για κα­λύ­τε­ρη πα­ρέμ­βα­ση της τα­ξι­κής πάλης και της πραγ­μα­τι­κής Αρι­στε­ράς. Εξάλ­λου, αν ο Κά­με­ρον μεί­νει αλώ­βη­τος, ανα­μέ­νο­νται 12 δισ. λίρες νέων πε­ρι­κο­πών και νέος νόμος που θα κα­τά­σχει τους μι­σθούς από πα­ρά­νο­μους με­τα­νά­στες και θα στα­μα­τά τις εφέ­σεις των απε­λά­σε­ων. Γι’ αυτό μάλ­λον έχουν δίκιο οι πε­ρισ­σό­τε­ρες αρι­στε­ρές ορ­γα­νώ­σεις της Βρε­τα­νί­ας, μι­λώ­ντας για «Αρι­στε­ρή Έξοδο». Ωστό­σο, η ανάσα θα είναι σύ­ντο­μη, χωρίς «έξοδο» της Αρι­στε­ράς από το πε­ρι­θώ­ριο. Οι μι­κρές και δια­σπα­σμέ­νες αρι­στε­ρές δυ­νά­μεις θα πρέ­πει να βρουν τρόπο συ­νεν­νό­η­σης με­τα­ξύ τους. Δια­φο­ρε­τι­κά ο αντί­πα­λος με κα­τάλ­λη­λες μα­νού­βρες θα κα­τα­φέρ­νει να κλεί­νει πάντα το κα­πά­κι.

Είναι πι­θα­νό η το­πο­θέ­τη­ση του Κόρ­μπιν να γεί­ρει την πλά­στιγ­γα υπέρ της ΕΕ στις 23/6. Ακόμα κι έτσι όμως, ένα μόνο χρόνο μετά την προ­δο­σία του Τσί­πρα, ο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρος οδο­στρω­τή­ρας        συ­να­ντά απροσ­δό­κη­τες νάρ­κες στα ερ­γο­στά­σια της Γαλ­λί­ας ή την πο­λι­τι­κή τύρβη της Ιβη­ρι­κής.