Της Αγγελικής Μπομπούλα - Μεγάλο μέρος του κειμένου δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (6-7 Ιουλίου) Μια συνομιλία εφ όλης της ύλης με δυο νεαρές γυναίκες που πήραν μέρος σε όλη τη διάρκεια της τουρκικής «πολιτικής ανυπακοής» στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης
«Respect existence, or expect resistance»: «Σεβάσου την ύπαρξη ή περίμενε αντίσταση».
Σε μια φράση συμπυκνώνει η 30χρονη Κωνσταντινουπολίτισσα Meltem, την ουσία της διαμαρτυρίας εναντίον της κυβέρνησης Ερντογάν, που συγκλόνισε την Τουρκία υπογραμμίζοντας πως «οι διαδηλώσεις γίνονται από ανθρώπους, που θέλουν να τους επιστραφούν τα βασικά δικαιώματα:ελεύθερη έκφραση, πρόσβαση στα κοινωνικά και συμβατικά ΜΜΕ, βασική παροχή υπηρεσιών ιατρικής φροντίδας και θεραπείας , νομική βοήθεια και ασφάλεια».
Με σπουδές Επικοινωνίας σε αμερικάνικο Πανεπιστήμιο, η Meltem έχει σήμερα γραφείο διοργάνωσης εκθέσεων στην Κωνσταντινούπολη.
Για την 32χρονη Leila, με μεταπτυχιακό στο Παρίσι και σπουδές στις ΗΠΑ, που εργάζεται σε ιδιωτική τράπεζα της Πόλης, στόχος της αντίστασης είναι «το 100% της ελευθερίας της ύπαρξης που είναι προαπαιτούμενο κάθε δημοκρατίας».
Ξετυλίγουν στην «ΕφΣυν» τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στους δρόμους-κυρίως- της Κωνσταντινούπολης, ξεκαθαρίζοντας πως το κύμα διαμαρτυρίας έχει βαθιές ρίζες και «δεν έγινε μόνο για λίγα δένδρα», αναδεικνύοντας πως η αντίσταση, η πολιτική ελευθερία και η αλληλεγγύη είναι ζητήματα πρωτίστως υπαρξιακά.
Μιλούν για την απολυταρχικό χαρακτήρα της διακυβέρνησης, την οργή που ένωσε διαφορετικές ομάδες, την βιαιότητα της αστυνομίας, το χιούμορ και τη δημιουργικότητα των διαδηλωτών, την κυβερνητική «αντεπίθεση» με τη διοργάνωση αντισυγκεντρώσεων, τα κυβερνητικά ψεύδη, τις χαλκευμένες «αποδείξεις», τον πόλεμο των ΜΜΕ και των social media, καθώς και για τις βαθύτερες-κατά τη γνώμη τους- αιτίες της εξέγερσης.
Μιλήσαμε μαζί τους, πριν την απόφαση του δικαστηρίου που δικαιώνει τα αιτήματα των διαδηλωτών αναφορικά με την μη οικοδόμηση εμπορικού κέντρου στο πάρκο Γκεζί.
«Οι ζωές, και τα δικαιώματα μας αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε κίνδυνο» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Η Meltem και η Leila αναμείχθηκαν στις διαμαρτυρίες εναντίον της ισοπέδωσης του πάρκου Γκεζί, κοντά στην κεντρική πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης και της ανοικοδόμησης εμπορικού κέντρου, από τις 30 Μαίου μετά από παρακίνηση φίλων μέσω Facebook.
«Η συμπεριφορά της αστυνομίας απέναντι στους αθώους κοιμισμένους ανθρώπους στο πάρκο Γκεζί πυροδότησε χιλιάδες να βρεθούν στους δρόμους για να ακουστούν οι φωνές τους » επισημαίνει η Meltem.
«Ξανακερδίσαμε όλοι μαζί την ελπίδα»
«Μία ημέρα πριν πάμε στο πάρκο στις 30 Μαίου μετά την πρώτη επίθεση με δακρυγόνα, με πήραν τα κλάματα, όταν μια φίλη μου είπε: «Πρέπει να έχεις μελαγχολία, τελευταία», θυμάται η Leila. «Είπα ότι έχω χάσει την ελπίδα και ότι δεν αισθάνομαι πια καλά. Με εντυπωσίασε που τόσο πολλοί άνθρωποι πίστευαν ότι θα ξανακερδίσουμε την ελπίδα όλοι μαζί. Πριν τις διαδηλώσεις ήμασταν απελπισμένοι γιατί ήμασταν όλοι απομονωμένοι και κυριαρχούσε σιωπή. Η κυβέρνηση πουλούσε όλα τα δημόσια ιδρύματα, εταιρείες, γη, δάση για δικό της όφελος, κάνοντας τους ανθρώπους ακόμη πιο μίζερους και αδαείς, με στόχο να εξαγοράσει ευκολότερα τις ψήφους τους.
Εντυπωσιάστηκα γιατί ήρθαν τα δάκρυα- χωρίς τα δακρυγόνα- μαζί με μια αβίαστη αδιαφορία για την υπερβολική χρήση δακρυγόνων».
Βαναυσότητα της αστυνομίας
Για τη Meltem όλα ξεκίνησαν στις 31 Μαίου, όταν νωρίς το πρωί βγήκε με φίλους της φορώντας μάσκες και προστατευτικά γυαλιά, αλλά δεν μπόρεσαν να προσεγγίσουν το Ταξίμ, γιατί τους εμπόδισε η αστυνομία.
«Ψέκαζαν με δακρυγόνα ακριβώς τα μάτια των ανθρώπων, χτυπούσαν με γκλομπς, πυροβολούσαν με όπλα δακρυγόνων κατευθείαν τον κόσμο. Κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος διαμαρτυρίας τραυματίστηκαν 8.000 άνθρωποι, πάνω από 20 έχασαν τα μάτια τους και 10 τα χέρια τους».
«Στα δακρυγόνα αναγράφεται πως δεν πρέπει να εκτοξεύονται σε κλειστά μέρη ή κατευθείαν σε ανθρώπους» εξηγεί η Meltem χαρακτηρίζοντας «έγκλημα» το παράνομο κρύψιμο των διακριτικών στοιχείων πολλών αστυνομικών με αυτοκόλλητα.
Κυρίως σοκαρίστηκε από τα βάναυσα χτυπήματα της αστυνομίας σε τραυματισμένους διαδηλωτές.
«Γνωρίζουμε από τους γονείς μας για τις συγκρούσεις του ‘70 και του ‘80, αλλά ο Ερντογάν έφτασε την παράδοση βίας στο απώτατο σημείο» εκτιμά η Leila.
Η οργή ένωσε διαφορετικές ομάδες
Αυτό που έφερε τον κόσμο στους δρόμους ήταν σύμφωνα με τη Meltem, «η οργή ενάντια στον πρωθυπουργό, η επιθυμία να είμαστε ορατοί στον δημόσιο χώρο και ναι, ένας χαρούμενος , γιορτινός τρόπος να γίνουμε ενεργοί πολίτες», επισημαίνοντας πως «οι επισκέπτες της πλατείας Ταξίμ δεν έχουν ισχυρές ιδεολογικές συγγένειες. Άνθρωποι με διαφορετικές πολιτικές καταβολές, τρόπο ζωής και ταυτότητα συνυπάρχουν δημιουργώντας ένα επίπεδο ανοχής πρωτόγνωρο για την Τουρκία».
Εντυπωσιασμένη δηλώνει η Leila, βλέποντας τους φίλους της, «να υφίστανται την αστυνομική επίθεση, αντί να βρίσκονται στα καφενεία και τα κλαμπ, που ανήκουν σε επιχειρηματίες του ΑΚΡ (του κόμματος του Ερντογάν)».
«Μπορούμε να είμαστε «ένα», παρά τις διαφορές μας για να αντισταθούμε στην κατεδάφιση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, όλοι μαζί: Εθνικιστές, κεμαλιστές, υποστηρικτές του κουρδικού κόμματος, LGBT (ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι, τρανσέξουαλ) αντικαπιταλιστές μουσουλμάνοι, κομμουνιστές, , φιλελεύθεροι, πολίτες που ανήκουν σε διαφορετικές θρησκείες, και κοινότητες» επισημαίνει.
Η Meltem ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται μια σύγκρουση κοσμικών- συντηρητικών, καθώς πολλοί από τους τελευταίους, ακόμη και πρώην ψηφοφόροι του ΑΚΡ συμμετείχαν στις διαδηλώσεις : «Στις 5 Ιουνίου, μέρα ισλαμικής γιορτής ακόμη και οι διαδηλωτές που έπιναν αλκοόλ δημόσια σαν μια πράξη διαμαρτυρίας ενάντια στον Ερντογάν, απέφυγαν την κατανάλωση. Πολλοί πιστοί, έκαναν τις προσευχές τους , προστατευόμενοι συμβολικά από τους υπόλοιπους διαδηλωτές.»
Δημιουργικότητα και χιούμορ
Η αστυνομική βία εναλλάσσεται με το χιούμορ και τη δημιουργικότητα, η ανησυχία κι ο φόβος δίνουν τη θέση τους σε θετικά συναισθήματα χαράς και αλληλεγγύης.
«Φορούσαμε μάσκες, και σπρέι για τα μάτια και μετά τη ρίψη δακρυγόνων επανερχόμασταν» λέει η Meltem. «Πολλά αυτοσχέδια τραγούδια αναδύθηκαν, η δημιουργικότητα των σλόγκαν και το χιούμορ σκορπούσαν χαμόγελα, το Βozazici University jazz Group τραγουδούσε στο πάρκο Γκεζί, η Borusan Flarmony Orchestra έδινε παράσταση, και ένας διαδηλωτής μετά την επίθεση από την αστυνομία, μπήκε σε ένα ξενοδοχείο και έπαιξε πιάνο».
Η νεολαία «έδινε τον τόνο» πρωτοστατώντας στις διαδηλώσεις, εμποδίζοντας τους προβοκάτορες να τις διαβρώσουν και δημιουργώντας τη βιβλιοθήκη στο πάρκο.
«Βοηθούσαμε ο ένας τον άλλο σαν μεγάλη οικογένεια με τρόφιμα, φάρμακα, και τέχνη» αναφέρει η Leila. «H ατμόσφαιρα, η φιλειρηνικότητα, και οι «δονήσεις» της διαμαρτυρίας προσέλκυαν όλο και περισσότερους πολίτες».
«Μαύρο Σάββατο η 15η Ιουνίου»
Στη μνήμη των διαδηλωτών, η 15η Ιουνίου έχει χαραχτεί ως το «Μαύρο Σάββατο», όταν η αστυνομική βία κορυφώθηκε και ξεκίνησε μια πραγματική «ζώνη πολέμου» στην Κωνσταντινούπολη.
«Την ίδια μέρα ο «Ερντογάν έβγαλε έναν προκλητικό λόγο στους οπαδούς του» θυμάται η Meltem. «Απείλησε όσους προσπαθούσαν ακόμη να προστατέψουν το πάρκο Γκεζί λέγοντας «ή θα αδειάσετε το πάρκο ή η αστυνομική μου δύναμη ξέρει καλά πως θα σας διώξει». Οικογένειες με παιδιά στο πάρκο βομβαρδίστηκαν με δακρυγόνα, οι επιθέσεις συνεχίστηκαν τη νύχτα και την Κυριακή. Η αστυνομία εκτόξευε χημικά σε κάθε γωνία της πόλης, από κανόνια νερού και δακρυγόνα. Ανήγγειλαν παράνομα την απαγόρευση της κυκλοφορίας. Όποιος έβγαινε στο Ταξίμ, η αστυνομία τον συλλάμβανε».
Κυβερνητικές αντισυγκεντρώσεις με τη σύμπραξη των δημάρχων
Ο έντονα διχαστικός λόγος του Ερντογάν που απευθύνεται αποκλειστικά στους ψηφοφόρους του, στο 50% «του», ενώ αποκαλεί τους διαδηλωτές «τρομοκράτες», «πλιατσικολόγους», «μέθυσους», «μειοψηφία», «το άλλο 50%», εντείνει το κύμα οργής των πολιτών.
«Δουλειά του πρωθυπουργού είναι να ενώνει και όχι να χωρίζει τους ανθρώπους» τονίζει η Leila. «Σε αυτό βρίσκει συμμάχους τα κυβερνητικά στελέχη και τους δημάρχους. Ο υπουργός για θέματα ΕΕ και ο δήμαρχος της Άγκυρας έγραψαν απίστευτα απαξιωτικά για τους διαδηλωτές και διχαστικά tweets. Διχαστικές και προκλητικές δηλώσεις έκανε και ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Mutlu».
Σε μια επίδειξη ισχύος, ο Τούρκος πρωθυπουργός, το Σαββατοκύριακο 15-16 Ιουνίου οργάνωσε δύο μεγάλες αντισυγκεντρώσεις στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη.
«Την Κυριακή, έκλεισαν όλους τους δρόμους που οδηγούσαν στο Ταξίμ. Οι άνθρωποι του ΑΚΡ, έτρεχαν σους δρόμους με τη συνοδεία της αστυνομίας και χτυπούσαν τον κόσμο με καδρόνια, φωνάζοντας «Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν». Μόνο την Κυριακή η αστυνομία συνέλαβε 350, όχι τους δράστες, αλλά τα θύματα των επιθέσεων» αναφέρει η Meltem.
«Στις αντισυγκεντρώσεις συμμετείχαν όσοι έχουν εξάρτηση (οικονομική ή άλλη) από τους κυβερνητικούς, ή εξαγοράστηκαν. Το AKP τρομοκράτησε κάποιους πως θα συνθλιβούν αν πέσει η κυβέρνηση». εξηγεί η Meltem.
«Τίποτα δεν θα συνέβαινε χωρίς την συνδρομή των δημάρχων που μετέφεραν τους υποστηρικτές του πρωθυπουργού με δημόσια λεωφορεία, δίνοντας τους χρήματα, τη στιγμή που ήταν σε εξέλιξη αστυνομική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη» αναφέρει η Leila. «Ο Mutlu ξεγέλασε τον κόσμο πως δεν θα γίνει επίθεση».
Υπό διωγμό οι συμπαραστάτες
Την ίδια στιγμή υπό διωγμό τίθενται όσοι βοηθούν τους διαδηλωτές.
«Ο δήμαρχος της Πόλης ανακοίνωσε πως οι γιατροί που φροντίζουν διαδηλωτές θα τεθούν υπό κράτηση, ως «ύποπτοι», και πως στα ξενοδοχεία που προστάτευαν τους διαδηλωτές από τα δακρυγόνα θα απαγγελθούν κατηγορίες. Υπό κράτηση τέθηκαν και οι δικηγόροι των διαδηλωτών, ενώ 20-25 δικηγόροι που διαμαρτύρονταν χειροκροτώντας από το κτίριο του Ευρωπακού δικαστηρίου συνελήφθησαν από αστυνομικούς που είπαν πως υπακούουν σε διαταγές.
Το υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να εντοπίσει τους δασκάλους και μέλη της διοίκησης σχολείων που συμμετείχαν στις διαμαρτυρίες, ενώ τους καθηγητές που άφησαν τους σπουδαστές τους να ενωθούν με τους ειρηνικούς διαδηλωτές, τους αποκάλεσαν «προδότες». Οι συναυλίες που διοργανώθηκαν από τον δήμο με τη συμμετοχή γνωστών τραγουδιστών ακυρώθηκαν.
Η Τουρκική Ερυθρά Ημισέληνος δεν πρόσφερε υπηρεσίες στους τραυματισμένους διαδηλωτές, ενώ παρουσιάστηκε στις προβοκατόρικες συγκεντρώσεις οπαδών του Ερντογάν» τόνισε η Meltem.
Κυβερνητικά ψεύδη
«Παράλληλα η κυβέρνηση επιδίδεται σε ένα ρεσιτάλ ψεμάτων με αιχμή του δόρατος τα δικά της ΜΜΕ που επιστρατεύουν πλαστά στοιχεία» επισημαίνουν.
«Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των πληγωμένων διαδηλωτών που κρύφτηκαν μέσα στο τζαμί του Ντολμά Μπαχτσέ, στο οποίο στήθηκε ένα πρόχειρο ιατρείο. Την επόμενη μέρα ειπώθηκε πως οι διαδηλωτές έπιναν μπύρα και φορούσαν τα παπούτσια τους μέσα στο τζαμί. Ο ιμάμης που βγήκε και το αρνήθηκε, δυο μέρες αργότερα, τέθηκε σε «υποχρεωτική άδεια». αναφέρει η ποιήτρια και μεταφράστρια Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, πρώην κάτοικος Πόλης.
«Στη φωτογραφία που έδειξε ο Ερντογάν στο κοινό αποκαλύφθηκε ότι ο νεαρός-που κατηγορήθηκε ότι έπινε μπύρα μέσα στο τζαμί- κρατούσε ένα κουτάκι... κόκα κόλα, στο χτυπημένο του μάτι. Ο νεαρός λόγω των «καταγγελιών» του πρωθυπουργού, έχασε τη δουλειά του, τον χώρισε η κοπέλα του και ο πατέρας του τον πέταξε από το σπίτι.
Ακόμη φιλοκυβερνητικές εφημερίδες δεν δίστασαν να παρουσιάσουν συνέντευξη με την Κριστιάν Αμανπούρ του CNN που δεν έλαβε ποτέ χώρα και την οποία η ίδια καταδίκασε».
«Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, ισχυρίστηκαν πως οι διαδηλωτές επιτέθηκαν στην αστυνομία δείχνοντας βίντεο από παλιές διαδηλώσεις που έγιναν στην Αίγυπτο, ή σε άλλες χώρες (άνετα διέκρινες αραβικά σήματα και Άραβες στους δρόμους, και επίσης στη Σμύρνη οι άνδρες δεν φοράνε φορέματα ή άσπρα καπέλα). Αλλά οι άνθρωποι που θεωρούν τον Ερντογάν «ιερό πρόσωπο» συνεχίζουν να τον πιστεύουν» αναφέρει η Meltem.
Η σιωπή των ΜΜΕ
Τα μιντιακά ψέματα φαίνεται ότι ένα «όπλο εν εξελίξει» στην κυβερνητική φαρέτρα, και ακολούθησαν την αρχική αμφιλεγόμενη στάση των κυρίαρχων ΜΜΕ στην Τουρκία, που αναγκάστηκαν να αποσιωπήσουν τις αστυνομικές επιθέσεις.
Η Leila αναφέρεται διεξοδικά στο τοπίο των τουρκικών ΜΜΕ:
«Μόνο το δημόσιο κανάλι TRT είναι στα χέρια της κυβέρνησης, τα άλλα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια και εφημερίδες ανήκουν σε επιχειρηματίες, και τραπεζίτες, που έχουν τεράστια κέρδη, χάρη στον Ερντογάν, είτε τους απειλεί ότι θα τους πάει στα διοικητικά δικαστήρια» αναφέρει. «Η εφημερίδα Sabah, και τα κανάλια «τους», ATV, TRT (κρατική τηλεόραση), Haberturk, NTV, κλπ διέδιδαν κατασκευασμένα νέα, με εντολή της κυβέρνησης. Προκατειλημμένη ήταν και η στάση των CNNTurk, Milliyet, Hürriyet, που ανήκουν σε επιχειρηματίες, που έχουν απειληθεί από τον Ερντογάν.
Μόνο 4 «μικρά» κανάλια (Halk TV, Ulusal TV, Cem TV και EM TV) μετέδιδαν νέα για τα γεγονότα στα οποία το Τουρκικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (RTUK) επέβαλε πρόστιμο. Το πρόστιμο στο Halk TV ήταν 70.000 ευρώ με το αιτιολογικό «ότι έβλαψε την ψυχική, ηθική και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών και των νέων» γιατί έδειχνε σε 24ωρη βάση τα γεγονότα γύρω από την Κωνσταντινούπολη».
«Την ίδια στιγμή ο αριθμός των φυλακισμένων Τούρκων δημοσιογράφων αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ (96 σύμφωνα με τους «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα») συμπληρώνει η Meltem.
«Αν ήταν υποστηρικτές της κυβέρνησης, δεν θα φυλακίζονταν.
Μόνο την εβδομάδα 19-24 Ιουνίου περίπου 50 δημοσιογράφοι, τέθηκαν υπό κράτηση γιατί κινηματογραφούσαν την υπερβολική χρήση βίας της αστυνομίας».
Ο ρόλος των Social media
Τα τουρκικά social media που ανέλαβαν δράση από την αρχή των διαδηλώσεων καλύπτοντας το κενό ενημέρωσης, αναπόφευκτα τέθηκαν στο στόχαστρο της κυβέρνησης.
«Χωρίς το Twitter, δεν θα γίνονταν αντιληπτό πόσο μεγάλο και σκληρό ήταν αυτό που συνέβη» λέει η Leila που διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη διάδοση των πληροφοριών μέσω κοινωνικών δικτύων για να επιστήσει την προσοχή των διεθνών ΜΜΕ.
«Οι διαδηλωτές με τα κινητά μετατράπηκαν σε κάμεραμεν και σε ρεπόρτερς, ανεβάζοντας φωτογραφίες, ανεπεξέργαστα βίντεο και κείμενα στα social media» λέει η Meltem.
«Η επίθεση του Ερντογάν στο twitter ως «ο δρόμος που οδηγεί τους ανθρώπους στους δρόμους» πραγματοποιήθηκε παράλληλα με τη διακοπή με άνωθεν παρέμβαση πολλών λογαριασμών στο twitter και στο facebook, που μοιράζονταν πληροφορίες και έδιναν βοήθεια και τη σύλληψη περίπου 40 ατόμων εξαιτίας της χρήσης twitter, μετά από αστυνομική εισβολή στα σπίτια τους».
Γιατί έγινε η εξέγερση;
Εκτός από τον περιορισμό του Ίντερνετ που είχε εξαγγείλει από παλιότερα ο Τούρκος πρωθυπουργός, οι ασφυκτικές κυβερνητικές παρεμβάσεις σε όλη τη σφαίρα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής εξόργισαν τους πολίτες και φούντωσαν την κοινωνική έκρηξη.
«Οι τελευταίες έφτασαν μέχρι την κρεβατοκάμαρα μας!» καταθέτει την άποψη της η Meltem. « Ο Ερντογάν ισχυριζόταν πως «πρέπει να έχετε 3 παιδιά», «το εθνικό μας ποτό είναι το αιράν», «να γίνει νέος νόμος για το αλκοόλ», «η κυβέρνηση θα επιλέξει επιτροπή που θα αποφασίζει για τις θεατρικές παραστάσεις» , «η καισαρική και η έκτρωση θα περιοριστούν», και αποκάλεσε τον Ατατούρκ «μέθυσο».
«Οι διαμαρτυρίες έγιναν εναντίον της καταπίεσης, της αδικίας και για την ελευθερία» επισημαίνει. «Είναι αντίδραση στην κυβέρνηση που «πολύ καθαρά» προσπαθεί να μετατρέψει την Τουρκία σε μια πιο συντηρητική χώρα».
Για τη Leila υπάρχει ακόμη μια πλειάδα αιτίων που πυροδότησε την εξέγερση:
«Η φυλάκιση- εκτός των δημοσιογράφων- Πανεπιστημιακών, γιατρών, πρώην μελών του στρατού-πολλοί εκ των οποίων είναι αθώοι- καθώς φυλακίζουν όποιον κριτικάρει με κατασκευασμένες αποδείξεις. Η εκκωφαντική σιωπή των ΜΜΕ, η αστυνομική βία σε όποιον εκφράζει αντίθετη άποψη, τα ψέματα και οι χειρισμοί της κυβέρνησης»
Και εκ μέρους του Ερντογάν:
* Η μονοπώληση και η χρήση της θρησκείας ως μέσου για τη συλλογή ψήφων, γεγονός απαράδεκτο σε ένα κοσμικό σύστημα.
* Η απολυταρχική προσέγγιση του για όλα τα ζητήματα, ο μη σεβασμός του στους ανθρώπους
* Η αναξιοκρατική επιλογή αμόρφωτων ανθρώπων-υποχείριων του- στους οποίους μεταβιβάζει εξουσία και χρήματα.
* Η έλλειψη ανοχής σε διαφορετικές απόψεις, θρησκείες, τρόπους ζωής
* Οι προσπάθειες να καταστρέψει τα σύμβολα της Δημοκρατίας σε όλη την Τουρκία.
Η εμπλοκή στα εσωτερικά άλλων χωρών
* Η κυβερνητική απειλή αναγκαστικού «λουκέτου» του Κρατικού Θεάτρου της Τουρκίας, της Κρατικής Όπερας και του Κρατικού μπαλέτου.
Παράλληλα ψηφίζονται νόμοι για την ιδιωτικοποίηση της έρευνας για το πετρέλαιο, και την αύξηση ορίων συνταξιοδότησης, την στιγμή που θεσμοθετείται η συνταξιοδότηση των βουλευτών με διετή θητεία» επισημαίνει η Leila.
«Μια προσπάθεια αυτοοργάνωσης στα πάρκα της χώρας»
Την εβδομάδα 18-25 Ιουνίου που βρήκε τους Τούρκους πολίτες να επανακάμπτουν απτόητοι στο νέο κύμα διαμαρτυρίας, «3.000.000 διαδήλωσαν σε 79 πόλεις της χώρας, άνθρωποι διαδήλωναν σιωπηλοί, 4.900 συνελήφθησαν-οι περισσότεροι αφέθηκαν ελεύθεροι- και 4.000 τραυματίστηκαν» αναφέρει η Meltem.
«Οι αστυνομικές επιθέσεις με κανόνια νερού , δακρυγόνα και σφαίρες από καουτσούκ συνεχίστηκαν, ενώ οι αστυνομικοί συνήθιζαν πριν προβούν σε συλλήψεις, να περικυκλώνουν τους ανθρώπους , να τους εγκλωβίζουν σε κτίρια και να τους σαπίζουν στο ξύλο .
Την ίδια στιγμή η τουρκική κυβέρνηση δικαιολογεί ως αυτοάμυνα και αφήνει ελεύθερους τον αστυνομικό που σκότωσε εν ψυχρώ τον νεαρό Ethem Sarisuluk, καθώς και 4 λοχίες που βίασαν 16χρονο κορίτσι.
Στις- παραδόξως-κυβερνητικές επιφυλάξεις για την υπερβολική χρήση βίας της αστυνομίας, οι αστυνομικοί απάντησαν «αν μας δοθεί η ευκαιρία θα μιλήσουμε».
Ο Τούρκος πρωθυπουργός στις περιοδείες του σε όλη τη χώρα κάνει λόγο για συνωμοσία κατά της κυβέρνησης με ξένους υποκινητές και δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει το «Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» και πως «η Ευρώπη δεν σέβεται τη δημοκρατία».
Οι δυο συνομιλήτριες μας είναι κατά της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, σε αυτή τη συγκυρία, θεωρώντας πως «δεν είναι θετική εξέλιξη ούτε για την Τουρκία, ούτε για την Ευρώπη». Παρότι πιστεύουν πως στην ΕΕ ο Τούρκος πρωθυπουργός θα «έβρισκε τον δάσκαλο του».
«Ισχυρίζεται πως η Τουρκία είναι δημοκρατική χώρα, όταν κατέχει τα media, την αστυνομία, την δικαστική εξουσία και τον στρατό» λέει η Meltem. «Η χώρα δεν πρέπει να υποφέρει από τις ναρκισσιστικές επιθυμίες ενός ανθρώπου».
«Πρέπει να μπουν τίτλοι τέλους στην απόλυτη εξουσία του ενός» συμπληρώνει η Leila.
Την αρχική ελπίδα που γέννησε το κίνημα διαμαρτυρίας διαδέχτηκε-σύμφωνα με τις συνομιλήτριες μας- η σύγχυση για τις προθέσεις της κυβέρνησης, ο φόβος και η αγωνία για την επόμενη μέρα.
Ωστόσο, αισιοδοξία γεννά η προσπάθεια αυτοοργάνωσης των πολιτών που συγκεντρώνονταν σε ομάδες των 100 έως 2.000 ατόμων σε κάθε πάρκο της Τουρκίας και συζητούσαν για την τρέχουσα κατάσταση προτείνοντας λύσεις. Τα μικρά φόρουμ που δημιουργήθηκαν ενώθηκαν κάτω από κοινή «στέγη» και συνέταξαν διακήρυξη που παρέδωσαν στη μεγάλη εθνοσυνέλευση της Τουρκίας».
Το πρωτόγνωρο κίνημα διαμαρτυρίας θρυμμάτισε τη «βιτρίνα» της μουσουλμανικής δημοκρατίας και η τουρκική κοινωνία μοιάζει έτοιμη να αλλάξει σελίδα.
Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, πρώην κάτοικος Πόλης; «Εντυπωσιάστηκα και ξαφνιάστηκα από το κίνημα διαμαρτυρίας»
Εντυπωσιασμένη και ξαφνιασμένη από το κύμα διαμαρτυρίας στην Τουρκία δηλώνει η ποιήτρια και μεταφράστρια Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, πρώην κάτοικος Κωνσταντινούπολης που γνωρίζει καλά την τουρκική πραγματικότητα.
«Εντυπωσιάστηκα με την ποικιλία των διαδηλωτών, με τα διαφορετικά τους συνθήματα, με την ανεκτικότητα που δείχνουν απέναντι σε άλλους (γκρίζοι λύκοι μαζί με γκέι ακτιβιστές, μαντηλοφορούσες μαζί με κεμαλιστές, οικολόγοι μαζί με τραπεζίτες), με το πόσο φιμωμένα είναι στην πραγματικότητα τα τουρκικά media, καθώς και με τα ψέματα της τουρκικής κυβέρνησης. Επίσης με την αδιαλλαξία του Ταγίπ Ερντογάν που όπως έχει δηλώσει; «η μοναδική δημοκρατική διαδικασία είναι οι εκλογές κι ότι εφόσον έχεις εκλεγεί με πλειοψηφία μπορείς να επιβάλεις τη βούλησή της». Παρεμπιπτόντως, ο Ταγίπ Ερντογάν είχε πει, πριν εκλεγεί πρωθυπουργός, πως η Δημοκρατία είναι σαν ένα τραίνο: ανεβαίνεις για να σε πάει στον προορισμό σου και κατόπιν κατεβαίνεις».
Η κ. Γλυνιαδάκη τονίζει πως «ούτε οι ίδιοι οι διαδηλωτές περίμεναν ότι θα σηκώνονταν μπροστά από τις τηλεοράσεις τους και θα έβγαιναν στους δρόμους. Νόμιζα (και νόμιζαν) ότι θα έμεναν κολλημένοι εκεί, να γεμίζουν τις νέες τους πιστωτικές κάρτες, να καταναλώνουν τις αμερικάνικες σειρές τους, προσπαθώντας να γίνουν όσο περισσότερο αμερικανάκια γίνεται. Θυμάμαι, μάλιστα, να μου λένε (παρ' όλο που εγώ διαφωνούσα με τους δικούς μας Αγανακτισμένους) ότι ζήλευαν τους Έλληνες που δεν ήταν 'πρόβατα', σαν κι εκείνους, και διαδήλωναν. Ε, λοιπόν, να που μας εξέπληξαν όλους».
«Το target group της μεσοαστικής τάξης που διαδήλωνε»
«Οι περισσότεροι φίλοι μου, κατά η διάρκεια της παραμονής μου στην Κωνσταντινούπολη, -αλλά τώρα που την επισκέπτομαι συχνά- είναι Τούρκοι που έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό και αποτελούν ακριβώς το target group της μεσοαστικής τάξης που διαδήλωνε στο Γκεζί: απολιτικοί, πολύγλωσσοι, ολίγον ή καθόλου θρησκευόμενοι, με καταγωγή από πολλά μέρη της Ευρώπης. Ναι, έχω κι έναν φίλο που ψήφισε ΑΚΡ, και είναι μάλιστα Αρμένιος. Το έκανε επειδή πίστεψε ότι ο Ερντογάν θα δώσει ελευθερίες στις θρησκευτικές μειονότητες τις οποίες η κεμαλική Τουρκία καταπατούσε. Διαψεύστηκε, κατά τα λεγόμενά του».
Η Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη καταγράφει τα ενσταντανέ που την ξάφνιασαν κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας;
· Τα χειροκροτήματα με τα οποία υποδέχθηκαν την ελληνική σημαία οι διαδηλωτές στο Γκεζί.
· Το γεγονός ότι υπήρχαν στην πλατεία πανό (αναφερόμενα στην Αγία Σοφία της Τραπεζούντας, που είναι μουσείο και ο Ερντογάν θέλει να κάνει τζαμί) που έγραφαν: η Αγία Σοφία είναι μουσείο, είναι ιστορία, και έτσι θα παραμείνει.
· Το γεγονός ότι υπήρχαν παντού σημαίες του κινήματος LGBT (οι γνωστές rainbow flags) και ανά καιρούς ολόκληρη η πλατεία Ταξίμ ξεσπούσε σε συνθήματα (μεταξύ άλλων): είμαστε όλοι ομοφυλόφιλοι, είμαστε όλοι εδώ.
· Ο φωτογράφος Δημήτρης Μπούρας αναφέρει στο Facebook ότι πήγε να φωτογραφήσει τις φτωχογειτονιές των Κούρδων και των Αλεβί (η μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της Τουρκίας, 25% του πληθυσμού, και ουδεμία αναγνώριση από το επίσημο φιλο-σουνιτικό κράτος): εξέγερση, φωτιές, ουδέν τουρκικό ΜΜΕ. Όταν έμαθαν ότι ήταν Έλληνας, τον σήκωσαν στα χέρια τους και τον περιέφεραν φωνάζοντας με χαρά.
· Σε μικρά χωριά της Ανατολίας παππούδες, γιαγιάδες, με ή χωρίς μαντήλες, φωτογραφίζονται με συνθήματα υπέρ της εξέγερσης στο Τάξιμ.
· Κοπέλες μαντηλοφορούσες, ψηφοφόροι του AKP, που κρατούν πλακάτ: "Ταγίπ έχουμε μαντήλα αλλά έχουμε και μάτια και βλέπουμε" (σε διάφορα Media η συγκεκριμένη φωτό μπήκε στο photoshop και σβήστηκαν τα γράμματα για να αντικατασταθούν με άλλα, υπέρ του ΑΚP).
· Στην Άγκυρα, η κυβέρνηση κατηγόρησε τους διαδηλωτές για παρακώλυση συγκοινωνιών. Ως απάντηση, οι ταξιτζήδες της πόλης βγήκαν και έστησαν μπλόκα με τα ταξί τους, εμποδίζοντας τη διέλευση των ΤΟΜΑ (των υδατοφόρων που πετούν πίδακες νερούς)
· Τηλεοπτικά δίκτυα που - κατά τ' άλλα- δεν είναι προσκείμενα στον Ερντογάν, έκαναν και αυτά photoshop για να μην τον πικάρουν. Παράδειγμα, το δίκτυο NTV που έκοψε το όνομα "Ταγίπ" από το τεράστιο πανώ του Πολιτιστικού Κέντρου Ατατούρκ στο Τάξιμ, με αποτέλεσμα να φαίνεται μόνο το "Σκάσε!" και όχι το "Σκάσε Ταγίπ"
· Οι εφημερίδες μετά την άφιξη του Τούρκου πρωθυπουργού από τη Βόρεια Αφρική είχαν όλες την ίδια φράση για πρωτοσέλιδο, λες και τους έχει υπαγορευθεί.
Η κ. Γλυνιαδάκη υπογραμμίζει ακόμη την ομοιότητα της αντιμετώπισης των τουρκικών διαμαρτυριών με την αντιμετώπιση διαδηλώσεων στην Αίγυπτο, το Μπαχρέιν και άλλες μη δημοκρατικές χώρες ('κατέβασμα' σημάτων κινητών, απειλή κλειδώματος ίντερνετ, φίμωση ΜΜΕ) και το πόσο ανόμοια είναι με την αντιμετώπιση αντίστοιχων αναταράξεων στην Ευρώπη, τονίζοντας πως ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του αγνοούν πως τσαλάκωσε μια και για πάντα την εικόνα του στον δυτικό κόσμο.
«Μαύρος Ουρανός, μαύρη θάλασσα», προφητικό βιβλίο πολιτικού κρατούμενου
Τέλος η κ. Γλυνιαδάκη αναφέρεται στο προφητικό βιβλίο «Μαύρος Ουρανός , Μαύρη Θάλασσα» του Ιζζέτ Τζελασίν , ενός Τούρκου πρώην πολιτικού κρατουμένου ο οποίος συνελήφθη από τη χούντα του 80 ως αριστερός, πέρασε δέκα χρόνια στα διάσημα μπουντρούμια της τουρκικής αστυνομίας και κατόπιν αφέθηκε να διαλέξει που θα εξοριζόταν, το οποίο η ίδια μετέφρασε από τα νορβηγικά, καθώς εκείνος κατέφυγε στη Νορβηγία.
Ο Τζελασίν κατοικεί και σήμερα στη Νορβηγία, γράφοντας σε εφημερίδες (και) για την Τουρκία.
«Το μυθιστόρημά του "Μαύρος Ουρανός, Μαύρη Θάλασσα" αναφέρεται στη 'Ματωμένη Πρωτομαγιά' του 1977,όταν το βαθύ κράτος της Τουρκίας δολοφόνησε φοιτητές και εργάτες που είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία Ταξίμ για να γιορτάσουν και να διαμαρτυρηθούν, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πανικός και να χάσουν τη ζωή τους συνολικά 34 άνθρωποι» αναφέρει η κ. Γλυνιαδάκη.
Για κάποιον που έχει διαβάσει λεπτομερώς το εν λόγω βιβλίο κι έχει συζητήσει τα γεγονότα εκτενώς με τον συγγραφέα, οι αναλογίες εκείνης της ημέρας και των πρώτων δέκα ημερών της εξέγερσης του Ταξίμ είναι σοκαριστικές».