Η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) είχε σημαντικό ρόλο σε ένα από τα πιο σκοτεινά επεισόδια στην ιστορία των κεντρικών τραπεζών, διευκολύνοντας την πώληση χρυσού που είχε κλαπεί από τους Ναζί μετά την εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το 1938. Σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα αδημοσίευτη ιστορία των δραστηριοτήτων της Τράπεζας της Αγγλίας την περίοδο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, η κεντρική τράπεζα πούλησε χρυσό για λογαριασμό της Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας (Reichsbank) – τον οποίο είχε αρπάξει από την Τσεχία – παρά την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να παγώσει όλα τα τσέχικα στοιχεία ενεργητικού στη Βρετανία.
Το Μάρτιο του 1939, χρυσός αξίας £5,6 εκατ. την εποχή εκείνη, μεταφέρθηκε από το λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Τσεχοσλοβακίας στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) – τη λεγόμενη και τράπεζα των κεντρικών τραπεζών – σε λογαριασμό της Reichsbank.
Το περιστατικό αυτό αποτελεί μια από τις μαύρες σελίδες στην ιστορία της BIS. Ωστόσο, αυτό που δεν έχει γίνει γνωστό είναι ο ρόλος της BoE. Αυτό που προκύπτει από τα έγγραφα που δημοσιεύτηκαν την Τρίτη στην ιστοσελίδα της BoE είναι ότι η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας προτίμησε να εξυπηρετήσει την BIS παρά να ικανοποιήσει τη βούληση της βρετανικής κυβέρνησης να παγώσει την πώληση στοιχείων ενεργητικού της Τσεχίας.
Η BoE, η οποία τότε έλεγχε τη θέση του επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού μέσω του Otto Niemeyer, κρατούσε μεγάλη ποσότητα του χρυσού της BIS στα θησαυροφυλάκιά της στην Threadneedle Street. Το γεγονός ότι η BoE είχε στην κατοχή της το χρυσό προκάλεσε αντιδράσεις μετά την αποκάλυψη της ιστορίας στα βρετανικά μέσα τον Μάιο του 1939.
Η ιστορία της κεντρικής τράπεζας το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η οποία γράφτηκε από αξιωματούχους της BoE και ολοκληρώθηκε το 1950 χωρίς ωστόσο να δημοσιευτεί, καταγράφει ακόμα ότι η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας πούλησε χρυσό για λογαριασμό των Ναζί μετά από πιέσεις της BIS – χωρίς να περιμένει να λάβει την έγκριση της βρετανικής κυβέρνησης.
«Καταγράφηκε μια ακόμα συναλλαγή χρυσού την 1η Ιουνίου (1939) όπου έγιναν πωλήσεις χρυσού (£440.000) και αποστολές χρυσού στη Νέα Υόρκη (£420.000) από τον λογαριασμό νο. 19 της BIS. Στο λογαριασμό αυτό περιλαμβανόταν χρυσός που είχε μεταφερθεί στο Λονδίνο από τη Reichsbank», σημειώνεται στο κείμενο που δημοσιεύτηκε την Τρίτη.
«Αυτή τη φορά, προτού δράσει, η BoE μετέφερε το ζήτημα στον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος ανέφερε ότι θα ήθελε την γνώμη των νομικών συμβούλων του στέμματος. Ωστόσο, μετά από ερώτημα της BIS, για τους λόγους της καθυστέρησης και για δυσκολίες που θα προέκυπταν από πληρωμές την επόμενη μέρα, η BoE ακολούθησε τις οδηγίες χωρίς να ζητήσει την γνώμη των συμβούλων, που ωστόσο εκ των υστέρων ενέκριναν τη δράση», επισημαίνει το κείμενο.
Τα έγγραφα δείχνουν ακόμα ότι ο Montagu Norman, τότε διοικητής της BoE, δεν ήταν ιδιαίτερα σαφής στις συνομιλίες του με τον John Simon, υπουργό Οικονομικών την εποχή εκείνη, όταν δέχτηκε πίεση για το αν η Κεντρική Τράπεζα είχε ακόμα στην κατοχή της το χρυσό από την Τσεχία.
«Στις 26 Μαΐου ο υπουργός έστειλε γράμμα στο διοικητή, θέτοντας το ερώτημα αν η BoE είχε ακόμα χρυσό της Τσεχίας, λέγοντας ότι ήθελε πληροφορίες για να απαντήσει σε ερωτήματα του κοινοβουλίου. Στην απάντηση του ο διοικητής (30 Μαΐου) δεν έδωσε καμία εξήγηση, σημειώνοντας απλά ότι η τράπεζα διακρατούσε κατά διαστήματα χρυσό από την BIS και ότι δε γνώριζε αν αποτελούσε δικό της περιουσιακό στοιχείο ή του διεθνούς οργανισμού. Ως εκ τούτου, δεν μπορούσε να πει κατά πόσον ο χρυσός φυλασσόταν για λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Τσεχοσλοβακίας».
Euro2day