Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ*
Οι συγκεντρώσεις και τα συλλαλητήρια σε όλες τις πόλεις της χώρας ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Γεμίσανε οι πλατείες και οι δρόμοι. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, νέοι και ηλικιωμένοι, άνεργοι και εργαζόμενοι, ενώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν για το ασφαλιστικό έκτρωμα της κυβέρνησης. Αγρότες , μικρομεσαίοι, αυτοαπασχολούμενοι σαν μια γροθιά φώναξαν «δε θα περάσει». Μεγάλες οι συγκεντρώσεις της ΑΔΕΔΥ και της ΓΣΕΕ, μεγάλες και εκείνες του ΠΑΜΕ. Θύμιζαν πραγματικάαντιδράσεις της 10ετίας του 1980. Η ένταση, ο παλμός, ο ενθουσιασμός και η αποφασιστικότητα των πολιτών σκόρπισαν ξανά χαμόγελα και ελπίδες. Η 4η Φεβρουαρίου μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να μείνει στην ιστορία. Η αυριανή μέρα μετά τις μεγάλες διαδηλώσεις θα είναι διαφορετική για όλους.
Το μεγάλο ζητούμενο είναι πώς θα συνεχιστούν οι αντιδράσεις από εδώ και πέρα. Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι απαιτείται ο συντονισμός όλων, αν είναι εφικτό. Δεν μπορεί να απεργεί ή να αντιδρά σήμερα μια κοινωνική ομάδα και μετά από τρεις ή πέντε μέρες μια άλλη. Αυτό εξυπηρετεί τα κυβερνητικά σχέδια και τίποτε άλλο. Έτσι τα βόλια ξοδεύονται στον αέρα. Επιπλέον, χρειάζεται η επιμονή στη συνεργασία με το ΠΑΜΕ, όσο και αν αυτό την αρνείται πεισματικά. Απαραίτητη είναι και η συνεννόηση των πρωτοβάθμιων σωματείων ανά νομό με τέτοιες δράσεις που θα κρατήσουν ζωντανήτη φλόγα που άναψε .
Ένα δεύτερο και πολύ κρίσιμο στοιχείο είναι ποια μορφή θα πάρουν οι κινητοποιήσεις , πότε και πώς θα κλιμακωθούν. Ο γρίφος είναι εξαιρετικά δύσκολος. Οι επόμενες κινήσεις πρέπει να σχεδιαστούν προσεκτικά και να έχουν διπλό στόχο. Από τη μια να δίνουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε όλους χωρίς να αιμορραγήσουν οικονομικά από το ξεκίνημα και από την άλλη να μην οδηγήσουν σε εκτόνωση και απογοήτευση. Είναι φανερό ότι μεμονωμένες απεργίες, διαρκείας ή επαναλαμβανόμενες , όσο και αν ξεκινήσουν δυναμικά, δεν μπορεί να κρατήσουν για πολύ λόγω της οικονομικής στενότητας των εργαζομένων. Παράδειγμα αποτελούν οι προ διετίας κυλιόμενες 5νθήμερες απεργίες της ΟΛΜΕ οι οποίες τελικά εκφυλίστηκαν και οδήγησαν σε αποστράτευση. Δεν μπορεί , εντούτοις , κανείς να μείνει αδρανής και να περιμένει άπρακτος μετά τις πολυπληθείς διαδηλώσεις. Άρα, μια λύση θα ήταν η συνέχιση των κινητοποιήσεων σε απογευματινές ώρες και η δυναμική κλιμάκωση τους , όταν θα καταλήγουν στο τελικό σχέδιο νόμου.
Βέβαια πολλά από αυτά συνδέονται με τις ενέργειες της κυβέρνησης και των δανειστών. Θεωρείται πάρα πολύ πιθανό να στήσουν για μια ακόμη φορά παγίδα στους εργαζόμενους και να τραβήξουν οι διαπραγματεύσεις για το ασφαλιστικό σε βάθος χρόνου. Στόχος τους να εξαντλήσουν τους διαμαρτυρόμενους και μάλιστα το πιο δυναμικό τους κομμάτι που για την ώρα είναι οι αγρότες. Οι τελευταίοι πόσο καιρό θα αντέξουν στα μπλόκα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Είναι μια σημαντική παράμετρος των κινητοποιήσεων την οποία η κυβέρνηση γνωρίζει καλά και ένα χαρτί που θα το ρίξουν την κατάλληλη στιγμή. Μπορεί να μην ξεφουσκώσουν τα λάστιχα των τρακτέρ, όπως έκανε η «προοδευτική» κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε περασμένες δεκαετίες, αλλά δε θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν άλλες μεθόδους για να εκτονώσουν και να αποκαρδιώσουν την αγωνιζόμενηκοινωνία.
Τελικά ο λαϊκός παράγοντας ξαναβγήκε τόσο γρήγορα στο προσκήνιο; Η απάντηση στο ερώτημα δεν είναι καθόλου εύκολη. Ναι οι πλατείες γεμίσανε, ναι οι δρόμοι πλημμύρισαν, ναι χιλιάδες γροθιές ενώθηκαν ξανά από τον Έβρο ως την Κρήτη. Όμως, αν νικήθηκε η λογική της ανάθεσης, αν ο λαός αποφάσισε να αντιδράσει αποφασιστικά και να πάρει τις τύχες στα χέρια του, θα αποδειχτεί τους επόμενους μήνες. Η σημερινή κυβέρνηση παραπατά και τρεκλίζει . Ωστόσο, το κεντρικό ερώτημα είναι τι θα έρθει μετά; Ο «σωτήρας» Μητσοτάκης με τους εταίρους του; Η δοκιμασμένη καιαποτυχημένη συνταγή της οικουμενικής; Ή μήπως ο Αλέξης Τσίπρας με νέους συμμάχους; Τώρα χρειάζεται επειγόντως ο άλλος δρόμος, δηλαδή μια πραγματική ριζοσπαστική και ρεαλιστική κυβερνητική πρόταση διεξόδου από τη μαχόμενη αριστερά. Οι καιροί ου μενετοί.
*Ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης είναι εκπαιδευτικός στο 6ο Λύκειο Καλαμάτας
Οι συγκεντρώσεις και τα συλλαλητήρια σε όλες τις πόλεις της χώρας ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Γεμίσανε οι πλατείες και οι δρόμοι. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, νέοι και ηλικιωμένοι, άνεργοι και εργαζόμενοι, ενώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν για το ασφαλιστικό έκτρωμα της κυβέρνησης. Αγρότες , μικρομεσαίοι, αυτοαπασχολούμενοι σαν μια γροθιά φώναξαν «δε θα περάσει». Μεγάλες οι συγκεντρώσεις της ΑΔΕΔΥ και της ΓΣΕΕ, μεγάλες και εκείνες του ΠΑΜΕ. Θύμιζαν πραγματικάαντιδράσεις της 10ετίας του 1980. Η ένταση, ο παλμός, ο ενθουσιασμός και η αποφασιστικότητα των πολιτών σκόρπισαν ξανά χαμόγελα και ελπίδες. Η 4η Φεβρουαρίου μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να μείνει στην ιστορία. Η αυριανή μέρα μετά τις μεγάλες διαδηλώσεις θα είναι διαφορετική για όλους.
Το μεγάλο ζητούμενο είναι πώς θα συνεχιστούν οι αντιδράσεις από εδώ και πέρα. Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι απαιτείται ο συντονισμός όλων, αν είναι εφικτό. Δεν μπορεί να απεργεί ή να αντιδρά σήμερα μια κοινωνική ομάδα και μετά από τρεις ή πέντε μέρες μια άλλη. Αυτό εξυπηρετεί τα κυβερνητικά σχέδια και τίποτε άλλο. Έτσι τα βόλια ξοδεύονται στον αέρα. Επιπλέον, χρειάζεται η επιμονή στη συνεργασία με το ΠΑΜΕ, όσο και αν αυτό την αρνείται πεισματικά. Απαραίτητη είναι και η συνεννόηση των πρωτοβάθμιων σωματείων ανά νομό με τέτοιες δράσεις που θα κρατήσουν ζωντανήτη φλόγα που άναψε .
Ένα δεύτερο και πολύ κρίσιμο στοιχείο είναι ποια μορφή θα πάρουν οι κινητοποιήσεις , πότε και πώς θα κλιμακωθούν. Ο γρίφος είναι εξαιρετικά δύσκολος. Οι επόμενες κινήσεις πρέπει να σχεδιαστούν προσεκτικά και να έχουν διπλό στόχο. Από τη μια να δίνουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε όλους χωρίς να αιμορραγήσουν οικονομικά από το ξεκίνημα και από την άλλη να μην οδηγήσουν σε εκτόνωση και απογοήτευση. Είναι φανερό ότι μεμονωμένες απεργίες, διαρκείας ή επαναλαμβανόμενες , όσο και αν ξεκινήσουν δυναμικά, δεν μπορεί να κρατήσουν για πολύ λόγω της οικονομικής στενότητας των εργαζομένων. Παράδειγμα αποτελούν οι προ διετίας κυλιόμενες 5νθήμερες απεργίες της ΟΛΜΕ οι οποίες τελικά εκφυλίστηκαν και οδήγησαν σε αποστράτευση. Δεν μπορεί , εντούτοις , κανείς να μείνει αδρανής και να περιμένει άπρακτος μετά τις πολυπληθείς διαδηλώσεις. Άρα, μια λύση θα ήταν η συνέχιση των κινητοποιήσεων σε απογευματινές ώρες και η δυναμική κλιμάκωση τους , όταν θα καταλήγουν στο τελικό σχέδιο νόμου.
Βέβαια πολλά από αυτά συνδέονται με τις ενέργειες της κυβέρνησης και των δανειστών. Θεωρείται πάρα πολύ πιθανό να στήσουν για μια ακόμη φορά παγίδα στους εργαζόμενους και να τραβήξουν οι διαπραγματεύσεις για το ασφαλιστικό σε βάθος χρόνου. Στόχος τους να εξαντλήσουν τους διαμαρτυρόμενους και μάλιστα το πιο δυναμικό τους κομμάτι που για την ώρα είναι οι αγρότες. Οι τελευταίοι πόσο καιρό θα αντέξουν στα μπλόκα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Είναι μια σημαντική παράμετρος των κινητοποιήσεων την οποία η κυβέρνηση γνωρίζει καλά και ένα χαρτί που θα το ρίξουν την κατάλληλη στιγμή. Μπορεί να μην ξεφουσκώσουν τα λάστιχα των τρακτέρ, όπως έκανε η «προοδευτική» κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε περασμένες δεκαετίες, αλλά δε θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν άλλες μεθόδους για να εκτονώσουν και να αποκαρδιώσουν την αγωνιζόμενηκοινωνία.
Τελικά ο λαϊκός παράγοντας ξαναβγήκε τόσο γρήγορα στο προσκήνιο; Η απάντηση στο ερώτημα δεν είναι καθόλου εύκολη. Ναι οι πλατείες γεμίσανε, ναι οι δρόμοι πλημμύρισαν, ναι χιλιάδες γροθιές ενώθηκαν ξανά από τον Έβρο ως την Κρήτη. Όμως, αν νικήθηκε η λογική της ανάθεσης, αν ο λαός αποφάσισε να αντιδράσει αποφασιστικά και να πάρει τις τύχες στα χέρια του, θα αποδειχτεί τους επόμενους μήνες. Η σημερινή κυβέρνηση παραπατά και τρεκλίζει . Ωστόσο, το κεντρικό ερώτημα είναι τι θα έρθει μετά; Ο «σωτήρας» Μητσοτάκης με τους εταίρους του; Η δοκιμασμένη καιαποτυχημένη συνταγή της οικουμενικής; Ή μήπως ο Αλέξης Τσίπρας με νέους συμμάχους; Τώρα χρειάζεται επειγόντως ο άλλος δρόμος, δηλαδή μια πραγματική ριζοσπαστική και ρεαλιστική κυβερνητική πρόταση διεξόδου από τη μαχόμενη αριστερά. Οι καιροί ου μενετοί.
*Ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης είναι εκπαιδευτικός στο 6ο Λύκειο Καλαμάτας