Είναι περηφάνια, αλλά και ευθύνη, όταν αναφερόμαστε στο έργο και τη συμβολή της ΕΠΟΝ στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και κύρια στην κατεύθυνση που έδωσε να φτιαχτεί ο νέος τύπος του ανθρώπου, να διαπαιδαγωγηθεί η νεολαία, έτσι ώστε να λέει «εμείς» κι όχι «εγώ».
Γίνεται μεγάλη προσπάθεια, όλα αυτά τα χρόνια, να διαγραφεί από τη μνήμη του λαού ή να παρουσιαστεί όλο το έργο της ΕΠΟΝ όχι στις πραγματικές του, διαστάσεις αλλά σαν μια άχρωμη και αυθόρμητη νεολαιίστικη οργάνωση. Θέλουν ν’ αποδυναμώσουν την κοινωνική, απελευθερωτική σημασία της, ν’ απογυμνώσουν τα βαθύτερα νοήματα που είχε ο αγώνας της γενιάς αυτής, που γαλουχήθηκε, διαπαιδαγωγήθηκε από τις αρχές και τις κατευθύνσεις που μεταλαμπάδευσε στην ΕΠΟΝ η Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ).
Πρόκειται για μια ιστορική αλήθεια, που όλοι, οι καλής πίστης άνθρωποι, την αναγνωρίζουν και την αποδέχονται: Εάν δεν υπήρχε ΚΚΕ δε θα υπήρχε ΕΑΜ κι αν δεν υπήρχε ΟΚΝΕ δε θα υπήρχε ΕΠΟΝ !
Τη «μαγιά», τα φύτρα της ΕΠΟΝ θα τα βρούμε στα ξερονήσια και στις φυλακές της δικτατορίας του Μεταξά, όπου ήταν κλεισμένα μέλη και στελέχη της ΟΚΝΕ. Αυτοί, μετά την απόδρασή τους, δημιούργησαν και πάλι τους οργανωτικούς πυρήνες στα εργοστάσια και στα πανεπιστήμια.
Μπροστά στην ανάπτυξη των αγώνων και στην ανάγκη της ενότητας της νεολαίας, η ΟΚΝΕ μετά το ΕΑΜ Νέων, προχωρεί στην ίδρυση της ΕΠΟΝ στις 23 Φλεβάρη 1943 με συμμετοχή 10 εκπροσώπων αντίστοιχων νεολαιίστικων οργανώσεων, οι βασικοί σκοποί της οποίας, όπως διατυπώθηκαν στο καταστατικό της, ήταν:
Η Εθνική Απελευθέρωση, η ακεραιότητα και η ανεξαρτησία της Ελλάδας.
Ο αγώνας για την υπεράσπιση της ζωής της νεολαίας και των δικαιωμάτων της.
Η συντριβή του φασισμού.
Η συμμετοχή της νεολαίας στην πολιτική ζωή.
Η Ειρήνη.
Η ΕΠΟΝ , με την ίδρυσή της, έβαλε σαν πρωταρχικό στόχο να σωθούν οι νέοι απ’ την πείνα. Έδωσε κατεύθυνση να ‘χει ο αγώνας στόχο τη χορήγηση:
100 δράμια ψωμί τη μέρα.
8 δράμια λάδι.
Προστασία των μικρών παιδιών.
Οργάνωση ψυχαγωγίας κι αλληλεγγύης ανάμεσα στους νέους.
Υπολογίζεται ότι, μόνον στις πόλεις, εξασφαλίστηκαν 220 οργανωμένα συσσίτια για 65.000 παιδιά.
Στις γραμμές τις οργανώνονται πάνω από 600 χιλιάδες νέοι και νέες. Στο ΕΑΜ και στο ένοπλό του τμήμα, τον ΕΛΑΣ, είδαν τον αμείλιχτο εκδικητή, τον απελευθερωτή, το θεματοφύλακα των δικαιωμάτων τους. Γι’ αυτό και με ενθουσιασμό 32 χιλιάδες ΕΠΟΝίτες εντάχθηκαν στις γραμμές του. Οι ΕΠΟΝίτικες διμοιρίες υπήρξαν πολλές φορές δύναμη κρούσης του ΕΛΑΣ στην επίθεση και ακούραστες στη διαφώτιση, στην εμψύχωση του λαού μας.
Με τον αντιστασιακό Τύπο και με το κεντρικό όργανό τους, τη «Νέα Γενιά», οι ΕΠΟΝίτες και ΕΠΟΝίτισσες διαφώτιζαν, με όπλο την αλήθεια, το λαό. Ταυτόχρονα, καταπιάστηκαν να βοηθήσουν στο άνοιγμα σχολείων που τα είχαν κλείσει ή πυρπολήσει οι κατακτητές και οι συνεργάτες τους, στην επιδιόρθωση κατεστραμμένων γεφυρών, στη δημιουργία λαϊκών βιβλιοθηκών και λεσχών για τη νεολαία. Οι θεατρικοί όμιλοι, οι χορωδίες της ΕΠΟΝ έδωσαν στη νεολαία ό,τι το καλύτερο σε πολιτιστικές αξίες διέθετε τότε η νέα γενιά. Όλα αυτά έκαναν να φυσήξει ένας πρωτόγνωρος για το λαό της υπαίθρου πολιτιστικός αέρας.
Στον αγώνα του ΕΑΜικού κινήματος έδωσαν τη ζωή τους πάνω από 1.500 ανταρτοΕΠΟΝίτες και πολλές άλλες χιλιάδες μέλη και στελέχη της ΕΠΟΝ .
Οι ΕΠΟΝίτες και οι ΕΠΟΝίτισσες έδρασαν στους χώρους δουλειάς, στα εργοστάσια, πότε παράνομα και πότε νόμιμα μέσα από τη συνδικαλιστική δουλειά μέσα στις δύσκολες συνθήκες που επέβαλε ο κατακτητής. Έδρασε μέσα στους φοιτητικούς συλλόγους, σε ομάδες μαθητών, σε κάθε σημείο που υπήρχαν νέοι. Εξέδωσε δεκάδες εφημερίδες και περιοδικά. Κάθε πόλη είχε και το δικό της έντυπο ή εφημερίδα. Αγωνίστηκε για το δικαίωμα ψήφου των νέων. Πάλεψε με πείσμα για να σώσει τη νεολαία από τη μάστιγα κι εκείνης της εποχής, τα ναρκωτικά. Στελέχωσε με δασκάλους τα σχολεία της Ελεύθερης Ελλάδας που φοίτησαν σε σχολή του Βουνού.
Στόχος μας δεν είναι να αναφέρουμε όλες τις δράσεις της ΕΠΟΝ ούτε είναι δυνατόν κάτι τέτοιο σε μια σύντομη ιστορική αναφορά. Στόχος μας είναι να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των αναγνωστών, κυρίως των νέων, να ψάξουν να διαβάσουν και να μάθουν για τη θρυλική αυτή οργάνωση νέων. Να γίνει σήμερα παράδειγμα αλλά και οδηγός στους νέους αγώνες που εξελίσσονται και θα βρεθούμε μπροστά τους. Να δουν τον τρόπο σκέψης, δράσης και θέλησης των νέων εκείνης της εποχής και τα μεγαλειώδη αποτελέσματα. Να μάθουν για ποιο λόγο δεν ξεχνιέται η ΕΠΟΝ, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν να τη σβήσουν από την ιστορία αλλά δεν κατάφεραν. Πόσο βαθιές ρίζες αποκτάει ένα κίνημα όταν είναι δημιούργημα του ίδιου του λαού και όχι κάτι τεχνητά φτιαγμένο από πολιτικές συμφωνίες ηγεσιών.
Για όλους αυτούς τους λόγους το μεταπολεμικό και ξενοστήριχτο καθεστώς απαγόρευσε, το 1947, τη δράση της. Όμως, αυτή συνέχισε τους αγώνες της στα Μακρονήσια και τις φυλακές, μέσα από τις γραμμές του ΔΣΕ και στην αναγκαστική πολιτική προσφυγιά.
Δυστυχώς ως τα σήμερα, παραμένουν κλειστές οι πόρτες των σχολείων για την ιστορία της ΕΠΟΝ και γενικά της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης. Το έργο και η δράση της τρομάζει ακόμα και σήμερα αυτούς που δεν μπορούν να αντέξουν στα οράματα και τους στόχους της επαναστατικής αυτής οργάνωσης. Έναν κόσμο όπου αφέντης και νοικοκύρης του πλούτου και της χώρας του θα είναι ο λαός που τον παράγει.
Το χειρότερο στις μέρες μας είναι οτι επιχειρείται η διαστρέβλωση και αναθεώρηση της ιστορικής αλήθειας μια επιχείρηση σχεδιασμένη στα επιτελεία του ευρωπαϊκού κεφαλαίου αλλά και του διεθνούς. Γίνεται προσπάθεια να εξισωθούν ο ναζισμός με το κομμουνιστικό κίνημα. Θα αποτύχουν γιατί όπως αναφέραμε και πιο πάνω είναι τεχνητά φτιαγμένο από επιτελεία κορυφών και δεν έχουν καμιά σύνδεση με την ιστορία και τα βιώματα των λαών. Είναι ξένο σώμα που θα το αποβάλει η ίδια η δράση και ο αγώνας των λαών που θα χαράξουν το δικό τους μέλλον. Χωρίς φράχτες, χωρίς πολέμους, χωρίς γκρίζες ζώνες και χωρίς αφεντικά που τους κλέβουν τον πλούτο.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τιμώντας τους αγώνες και τις θυσίες της ΕΠΟΝ , που τα 73 της χρόνια γιορτάζουμε εμείς οι ΕΠΟΝίτες-σσες μαζί με τους νεότερους συνεχιστές της οφείλουμε να σταθούμε πλάι στον αγωνιζόμενο λαό στην αγωνιζόμενη νεολαία μας, στους αγώνες της για μόρφωση, για σταθερή μόνιμη δουλειά και πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, ενάντια στα ναρκωτικά, ενάντια στη νέα ιερή Συμμαχία του 21ου αιώνα των πολεμόχαρων δυνάμεων. Τα οράματα της ΕΠΟΝ είναι μπροστά μας και η δράση της μας δείχνει ότι τίποτα το ακατόρθωτο δεν υπάρχει για έναν λαό που αγωνίζεται.
© 2016, www.anexartitos.gr.