Αναλυτικά οι θεματικές και τα ντοκιμαντέρ
Ανθρώπινα Δικαιώματα
Tο ντοκιμαντέρ «Spectrum» των Χαράς Καλλιοντζή, Ιωάννας Παπαϊωάννου, Διώνης Τέγου και Δήμητρας Τσαλκιτζόγλου, καταπιάνεται με ζητήματα αποδοχής φύλου και κοινωνικού ρατσισμού, με άξονα τα δικαιώματα τριών τρανς.Το ντοκιμαντέρ «Η δεύτερη ευκαιρία» του Μενέλαου Καραμαγγιώλη ακολουθεί έναν έφηβο Λιθουανό, τρόφιμο σε φυλακή ανηλίκων στην Ελλάδα, ο οποίος διεκδικεί μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Στην ταινία «Μετέωροι άνθρωποι» των Στρατή Βογιατζή και Θέκλας Μαλάμου πρωταγωνιστεί μια χαρισματική γυναίκα Ρομά που αγωνίζεται για ίσα δικαιώματα, κόντρα στις προκαταλήψεις. Η σκληρή καθημερινότητα Ελλήνων και Αλβανών Ρομά ξετυλίγεται στο ντοκιμαντέρ «Νέα Ζωή» της Αλεξίας Τσαγκάρη, με φόντο τον ομώνυμο συνοικισμό-παραγκούπολη, όπου η επιβίωση είναι εξ ορισμού ρίσκο. Με ήρωες επίσης νεαρούς Ρομά αλβανικής καταγωγής, πρώην παιδιά των φαναριών που εξαφανίστηκαν από το ίδρυμα όπου είχαν καταλήξει μετά από επιχείρηση «σκούπα» το 2004, το ντοκιμαντέρ «Εγώ... το πρόβλημα» του Αλέξανδρου Μάρκου αναζητά τα ίχνη τους. Στη Ρουάντα και το Μπουρουντί εκτυλίσσεται το ντοκιμαντέρ «Λευκά βήματα» των Mιχαήλ Βιτωράκη και Σωτήρη Κάππου, υπό το πρίσμα του πόσο ο δυτικός κόσμος επηρέασε τις ζωές αυτών των λαών, μετά τη γενοκτονία του 1994.
Κρίση και αντίδοτα στην κρίση
Στα οικονομικά αδιέξοδα της μικρομεσαίας τάξης, μέσα από ιστορίες αυτοαπασχολούμενων και μικροεπιχειρηματιών, εστιάζει το ντοκιμαντέρ «Ως εδώ» του Νίκου Μεγγρέλη. Εικόνες εξαθλίωσης όπως αποτυπώνονται στις ζωές των θυμάτων της κρίσης παρουσιάζει η ταινία «Η Αθήνα από κάτω - Το ντοκιμαντέρ των νεόπτωχων» του Τάκη Μπαρδάκου. Η κρίση οδήγησε σε αδιέξοδα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις πυροδότησε και νέους τρόπους αντίδρασης σε αυτή. Το φιλμ «Επόμενος σταθμός: Ουτοπία» του Απόστολου Καρακάση καταγράφει την περιπέτεια της αυτοδιαχείρισης του εργοστασίου ΒΙΟ.ΜΕ στη Θεσσαλονίκη, το οποίο μετά το κλείσιμό του πέρασε στα χέρια των εργατών, ενώ το «Ραδιόφωνο στο πατάρι» του Θανάση Παπακώστα παρακολουθεί τα έργα και τις ημέρες του Αυτοδιαχειριζόμενου Μεταδεύτερου, του ανεξάρτητου ελληνικού web radio που γεννήθηκε μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ το 2013. Στις «Αόρατες διαδρομές» της Γιάννας Δελατόλα παρακολουθούμε τις ιστορίες τριών ξεχωριστών ξεναγών - αστέγων που συμμετέχουν στις κοινωνικές περιηγήσεις που οργανώνει στην Αθήνα το περιοδικό δρόμου ΣΧΕΔΙΑ, ενώ η ταινία «Η φράση που δεν τελείωσε» του Μανώλη Παπαδάκη διερευνά το πολυσυζητημένο και πολύμορφο κίνημα των «Αγανακτισμένων». Στο ντοκιμαντέρ «In Wood We Trust» του Γρηγόρη Βαρδαρινού, δυο αδέρφια από την Πιερία αντιστέκονται στην κρίση, μετατρέποντας ένα οικογενειακό ξυλουργείο σε μια καινοτόμα επιχείρηση. Δύο ταινίες του προγράμματος δίνουν έμφαση στην αλληλεγγύη που αναδύθηκε ως αντίδοτο στην κρίση: Το ντοκιμαντέρ «Solitaire où Solidaire? Μόνος ή αλληλέγγυος;» των Χρύσας Τζελέπη και Άκη Κερσανίδη θέτει στο προσκήνιο το σημαντικό έργο του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης στην Θεσσαλονίκη, ενώ το φιλμ «Σκόρος: Αντικατανάλωση στην κρίση» της Αθηνάς Σούλη εστιάζει σε μια εναλλακτική λύση, βασισμένη στην ανταλλαγή και την προσφορά ειδών στην κολεκτίβα «Σκόρος» των Εξαρχείων.
Πολιτική
Διαφορετικές όψεις της σύγχρονης πολιτικής εξετάζουν δύο ντοκιμαντέρ του 18ου ΦΝΘ. Η ταινία «Μια μέρα με τον Έβο Μοράλες» του Ιάσωνα Πιπίνη είναι ένα 24ωρο από τη ζωή του προέδρου της Βολιβίας, του πρώτου ιθαγενή προέδρου στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής, ο οποίος εξομολογείται στην κάμερα τις απόψεις του περί εξουσίας, φτώχειας και όχι μόνο. Το ντοκιμαντέρ «Χρυσή Αυγή: Προσωπική υπόθεση» της Ανζελίκ Κουρούνη διερευνά για χρόνια την οργάνωση της Χρυσής Αυγής, ενώ καταγράφει σκέψεις και μαρτυρίες των ψηφοφόρων της.
Πρόσφυγες
Τρεις ξένοι που φτάνουν στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Πεδίον του Άρεως με κοινή επιθυμία τους να σωθούν και να ζήσουν είναι οι ήρωες του ντοκιμαντέρ «Το πεδίον του Άρεως, η γιαγιά Νισά και ο Αλή» των Άγγελου Κοβότσου, Αννέτας Παπαθανασίου και Αντώνη Τολάκη. Το δίχως τέλος δράμα των προσφύγων αποτυπώνει και το ντοκιμαντέρ «Όνειρο ζωής» του Μορτέζα Τζαφαρί. Η ταινία «Ο πιο μακρύς δρόμος» της Μαριάννας Οικονόμου εκτυλίσσεται στις φυλακές ανηλίκων του Βόλου, όπου καταλήγουν τρεις νεαροί από τη Συρία και το Ιράκ έχοντας πέσει θύματα διακινητών. Σε πιο αισιόδοξο τόνο, το ντοκιμαντέρ New Generation Got Game του Δημήτρη Πολυδωρόπουλου εστιάζει στο ζήτημα της διαφορετικότητας στη νεοελληνική κοινωνία, με αφορμή ένα τουρνουά μπάσκετ που διεξήχθη σε Αθηνά και Σύρο, με παιδιά διαφόρων εθνικοτήτων που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα.
Εικόνες της Ελλάδας
Το ντοκιμαντέρ «Καλημέρα γειτόνισσα» της Τάνιας Χατζηγεωργίου μας ταξιδεύει στη νησίδα Κίναρο, ανατολικά της Αμοργού, εστιάζοντας στην καθημερινότητα των τριών κατοίκων της. Με φόντο την Αμοργό, το φιλμ «Τα σημάδια του ουρανού» της Μάρως Αναστοπούλου παρακολουθεί τους ντόπιους οι οποίοι εδώ και αιώνες προβλέπουν τον καιρό «διαβάζοντας» τους ανέμους, τα άστρα και τη θάλασσα, ενώ το ντοκιμαντέρ «Δήλος 2015» του Αντώνη Θεοχάρη Κιούκα, αναδεικνύει το μοναδικό μυστηριακό φως και την ιδιαίτερη αύρα του αιγαιοπελαγίτικου νησιού.
Προσωπικότητες
Η κληρονομιά του μαικήνα των τεχνών Στρατή Ελευθεριάδη – Tériade, καθώς και το έργο του διακεκριμένου έλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά βρίσκονται αντίστοιχα στο επίκεντρο των ντοκιμαντέρ «Tériade» του Σίμου Κορεξενίδη και «Γιαννούλης Χαλεπάς: το πορτραίτο ενός γλύπτη» του Βύρωνα Ντόλα. Το ντοκιμαντέρ «Ερατοσθένης, η κινητή βιβλιοθήκη» του Κώστα Βάκκα περιγράφει την περιπέτεια της ζωής και του έργου του πανεπιστήμονα Ερατοσθένη. Η ταινία «Viktor Ullmann: Βιογραφία μίας ηχογράφησης» των Ιωάννη Γρηγορόπουλου και Μιχάλη Αριστείδου αφηγείται την ιστορία του εβραίου μουσικοσυνθέτη Βίκτορ Ούλμαν, ο οποίος πέθανε τον Οκτώβριο του 1944 στο στρατόπεδο του Άουσβιτς, ενώ έζησε έγκλειστος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Theresienstadt στην Τσεχία όπου, μαζί με άλλους εβραίους καλλιτέχνες, ήταν αναγκασμένος να δημιουργήσει προπαγανδιστικά έργα υπέρ του ναζισμού. Με φόντο το σήμερα, το ντοκιμαντέρ «O φίλος μου ο Larry Gus» του Βασίλη Κατσούπη είναι αφιερωμένο στην εκρηκτική παρουσία του Larry Gus, ενός ξεχωριστού έλληνα μουσικού της νεότερης γενιάς.
Περί Τέχνης
Διάφορες μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας αναδεικνύονται σε πολλά από τα ντοκιμαντέρ του 18ου ΦΝΘ. Σπάνια στιγμιότυπα από την Άνδρο της δεκαετίας του ’70 όπως τα κατέγραψε με τον φωτογραφικό φακό της η Μαρίνα Καραγάτση, αποτυπώνονται στην ταινία «Η Άνδρος της Μαρίνας Καραγάτση» του Βαγγέλη Λουκίσα. Το ντοκιμαντέρ «Deconstructing Interruption» του Στέλιου Μωραϊτίδη μας ξεναγεί στα παρασκήνια των γυρισμάτων της ταινίας Interruption του Γιώργου Ζώη, ενώ το φιλμ «Ο Βυσσινόκηπος, ο Μίκυ Μάους και ο Νίκος Καραθάνος» του Ηλία Γιαννακάκη καταγράφει τις πρόβες του θεατρικού έργου Βυσσινόκηπος σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου, μυώντας το θεατή σε νέες καλλιτεχνικές εμπειρίες. Στο θέατρο εστιάζει και η ταινία «Στο κέντρο του κύκλου» του Ορφέα Περετζή, με θέμα τα μέλη της θεατρικής ομάδας ΡΟΔΑ. Από την άλλη, στο ντοκιμαντέρ «FACK MSUV / Το Μουσείο ως Κοινό / και το Κοινό ως Μουσείο» του Στέφανου Μονδέλου, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Νόβι Σάντ της Σερβίας παραχωρείται χωρίς περιορισμούς για μία εβδομάδα σε 80 καλλιτέχνες, επιμελητές, ερευνητές, ακαδημαϊκούς και πολίτες της τοπικής και διεθνούς κοινότητας. Άλλη μια εξαιρετική καλλιτεχνική πρωτοβουλία αναλαμβάνουν τρεις νέοι άνθρωποι στο ντοκιμαντέρ «Μεταμορφώσεις» του Βαγγέλη Ευθυμίου, διοργανώνοντας ένα φεστιβάλ κλασικής μουσικής στη Λέσβο. Σε μια διαφορετική γωνιά του πλανήτη, στο Μπουένος Άιρες, μια ομάδα διακεκριμένων χορευτών ιδρύουν συλλογικά την πρώτη εθνική ομάδα σύγχρονου χορού στο φιλμ «Working Dancers» των Κωνσταντίνας Μπούσμπουρα και Χούλια Μαρτίνεθ Χέιμαν. Από την άλλη, η λογοτεχνία βρίσκεται στο προσκήνιο δύο ντοκιμαντέρ του προγράμματος: Το φιλμ «33.333 Η Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη» του Μένιου Καραγιάννη είναι ένα ταξίδι αναζήτησης με πυξίδα το επικό ποίημα «Οδύσσεια» του κορυφαίου συγγραφέα που συγκινεί αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, ενώ στο φιλμ «Ιερά Οδός - Το ταξίδι των βιβλίων» της Μαρί-Νοέλ Μορέν τα βιβλία γίνονται η αφορμή για να διασταυρωθούν στην Ιερά Οδό τσιγγάνοι μικροπωλητές, συλλέκτες, συγγραφείς και αναγνώστες κάθε ηλικίας.
Αρχιτεκτονική
Η επιστήμη της αρχιτεκτονικής βρίσκεται στο επίκεντρο δύο ντοκιμαντέρ του προγράμματος. Η ταινία «Decumanus» του Τζώρτζ Κόντου απεικονίζει τις αλλαγές της μεσογειακής πολεοδομίας της Θεσσαλονίκης, ενώ το φιλμ «Ρωµιοί αρχιτέκτονες της Πόλης» του Γρηγόρη Οικονοµίδη αναδεικνύει τη συνεισφορά των ελλήνων αρχιτεκτόνων στη διαμόρφωση του αστικού τοπίου της Κωνσταντινούπολης κατά το 19ο έως τα μέσα του 20ού αιώνα.
Αποκαλυπτικές Ιστορίες για το Περιβάλλον
Μια ενδελεχής έρευνα που καταδεικνύει τις πραγματικές περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πρακτικής των ανεμογεννητριών, καταγράφεται στο ντοκιμαντέρ «Ο Ασκός του Αιόλου» του Νασίμ Αλάτρας. Το φιλμ «Guardians of the Aegean» του Όμηρου Ευαγγελινού διερευνά το ζήτημα της υπεραλίευσης και τον αγώνα επιβίωσης των μικρών παράκτιων ψαράδων στο Αιγαίο. Στην άλλη άκρη της χώρας, στο Δέλτα του Έβρου, το ντοκιμαντέρ «Ανεμοδαρμένες πτήσεις» της Δάφνης Τόλη χαράσσει το οδοιπορικό της συνύπαρξης πουλιών και ανθρώπου, με επίκεντρο τα 30 εναπομείναντα ζευγάρια νανόχηνας της περιοχής.
Συλλογική Μνήμη
Την πιο αιματηρή σελίδα του εργατικού κινήματος της Αμερικής αποτυπώνει το ντοκιμαντέρ «LUDLOW, Οι Έλληνες στους πολέμους του άνθρακα» του Λεωνίδα Βαρδαρού, με θέμα τη σφοδρή σύγκρουση μεταξύ του Ροκφέλερ και του συνδικάτου των ανθρακωρύχων το 1914. Ο ξεριζωμός των Ποντίων, που αναγκάστηκαν να εκπατριστούν τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, είναι το θέμα της ταινίας «The Tree I Dreamt» του Δημήτρη Αλχατζίδη. Φόρο τιμής στους Έλληνες και Τούρκους πρόσφυγες της ανταλλαγής των πληθυσμών που συντελέστηκε το Μεσοπολέμο και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, αποτίει το ντοκιμαντέρ «Σκιά στη ψυχή» των Δημήτρη Πλιάγκου και Μάριου Πολυζωγόπουλου. Από τις ήρεμες μέρες του 1960 και τη βίαιη τουρκική εισβολή το 1974 μέχρι και σήμερα, η ιστορία του κυπριακού χωριού Γιαλούσα ξετυλίγεται στο ντοκιμαντέρ «Ύστερα μένει η θάλασσα» των Χρίστου Γεωργίου και Γιώργου Κούμουρου.
Τη δράση των ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στον Γράμμο και το Βίτσι, το 1948 και το 1949, ακολουθεί το ντοκιμαντέρ «Γεια σας και καλή αντάμωση, ως νικητές!» του Νικόλαου Νούλα. Λίγο νωρίτερα στο χρόνο τοποθετείται η ταινία «Σημαίες οι φοβερές της λευτεριάς» του Τάκη Σακελλαρίου, εστιάζοντας στην κρίσιμη για την Ελλάδα εβδομάδα μεταξύ 12 και 18 Οκτωβρίου 1944, όπως διαδραματίστηκε στην Αθήνα από την πρώτη ημέρα της απελευθέρωσής της. Το φιλμ «Το φως πυκνώνει» της Λυδίας Κώνστα αναδεύει επώδυνα συναισθήματα και ιστορικά συμβάντα της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα, μέσα από το πρίσμα της δύναμης της Τέχνης. Επίσης με φόντο την κατοχή, μια ελληνική και μια εβραϊκή οικογένεια αναπτύσσουν δεσμούς φιλίας και αλληλεγγύης, στο φιλμ «Όλοι στο βουνό» του Αλέξανδρου Παπαηλιού. Το «memORIA» του Γιώργου Ιατρού καταγράφει το μεγαλύτερο ναυάγιο της Μεσογείου: τη βύθιση του ατμόπλοιου ORIA το 1944, με θύματα περισσότερους από 4.000 Ιταλούς αιχμαλώτους των Γερμανών.
Όψεις της Ιστορίας
Με επίκεντρο το πρώτο ορεινό Σανατόριο στην Ελλάδα, που ιδρύθηκε το 1908 στο Πήλιο, το ντοκιμαντέρ «Πνοή ζωής» των Δημήτρη Βερνίκου και Πόλυς Βλάχου συνθέτει ένα ιστορικό ημερολόγιο διανθισμένο με ευαίσθητες ανθρώπινες ιστορίες. Από την άλλη, το ντοκιμαντέρ «Μάνες και κόρες» της Μαρίας Νικολάου καταγράφει τη μεγάλη απεργία των σηροτρόφων και των μεταξεργατριών στο Σουφλί το 1936. Το φιλμ «1914-2014. 100 Χρόνια 2ο Γυμνάσιο-Λύκειο Θεσσαλονίκης» του Γιώργου Μουμουζιά, σκιαγραφεί την πορεία ενός σχολείου, στα θρανία του οποίου έχουν φοιτήσει προσωπικότητες όπως ο Μ. Καραγάτσης, ο Ν. Χριστιανόπουλος κ.α Η ταινία «Το χωριό που νίκησε το θάνατο» του Νίκου Μεζερίδη αναφέρεται στη μεγαλύτερη κατολίσθηση που συνέβη στον ελλαδικό χώρο, η οποία το 1963 συμπαρέσυρε το Μικρό Χωριό Ευρυτανίας. Όψεις της νεότερης ελληνικής Ιστορίας αναδεικνύονται στο ντοκιμαντέρ «Σιωπηλός μάρτυρας» του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, που εστιάζει στο κλείσιμο της Φυλακής Τρικάλων το 2006, έπειτα από 110 χρόνια λειτουργίας.
Άνθρωποι της Διπλανής Πόρτας
Πολλά ελληνικά ντοκιμαντέρ σκιαγραφούν τα πορτρέτα καθημερινών ανθρώπων με ξεχωριστές ιστορίες ζωής. Στο φιλμ «Το μέσα φως» του Σταύρου Ψυλλάκη ο 86χρονος πρωταγωνιστής, οφθαλμίατρος και ιδρυτής του μουσείου Λυχνοστάτης στη Χερσόνησο Κρήτης, μας ξεναγεί στην κιβωτό των αναμνήσεών του. Από την άλλη, ο ήρωας του ντοκιμαντέρ «Μακροβούτι» της Ιρίνα Μπόικο δεν άφησε την αναπηρία του να ορίσει τη ζωή του - το αντίθετο μάλιστα, αφού δίνει και κερδίζει καθημερινά τις μάχες του. Το φιλμ «Χασάν» της Κάκιας Γκουδίνα σκιαγραφεί το συγκινητικό πορτρέτο του νεαρού Χασάν που έχασε τη ζωή του στον πόλεμο της Λιβύης.
Το ντοκιμαντέρ «Το όνειρο του Πάολο» των Κυρηναίου Παπαδημάτου και Γιάννη Αβραμόπουλου παρακολουθεί τον εκκεντρικό ήρωά του που επιβιώνει στην ταράτσα μιας κατεστραμμένης πολυκατοικίας των Εξαρχείων, ενώ το «Έρικ» των Φαίδωνα Γκρέτσικου και Πάνου Τράγου εστιάζει στον σωσία του θρυλικού ποδοσφαιριστή Ερίκ Καντονά, ο οποίος ζει στην Ποταμιά Θάσου. Το ντοκιμαντέρ «Όταν γέρνουνε οι ντάλιες» του Τάσου Γιαπουτζή καταγράφει τη δύσκολη καθημερινότητα ενός ηλικιωμένου ζευγαριού σε ένα ελληνικό χωριό, ενώ το «Τρου μπλου» του Χάρη Ραφτόγιαννη εστιάζει σε ένα υπέργηρο και αειθαλές ζευγάρι που απολαμβάνει τη ζωή στο νησί τους, την Ικαρία. «Ο τερματισμός» της Ελιάνας Αμπραβανέλ παρακολουθεί τρεις ηλικιωμένους μαραθωνοδρόμους που μοιράζονται με το θεατή τις εμπειρίες τους και σοφίες ζωής. Από την άλλη, μια σύγχρονη αργοναυτική εκστρατεία εκτυλίσσεται στο ντοκιμαντέρ «Argo Navis» των Σουζάνε Μπάουζινγκερ και Στέλιου Ευσταθόπουλου, όπου 74 εθελοντές κωπηλάτες πρέπει να διανύσουν απόσταση 1.200 μιλίων με μια ανακατασκευασμένη προϊστορική πεντηκόντορο, όπως η μυθική Αργώ. Το ντοκιμαντέρ «25 χρόνια Χωρίς Σύνορα - The Untold Stories» του Γιάννη Μαυρογένη αφηγείται τη γεμάτη προκλήσεις διαδρομή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μέσα από ανέκδοτες ιστορίες των μελών τους.
Η Ίλια, η πρωταγωνίστρια της ταινίας «Ilja Finds Home» του Πάνου Κωστούρου, ανακαλύπτει τον εαυτό της στην Ελλάδα, όπου ταξιδεύει συχνά, ενώ η ηρωίδα του ντοκιμαντέρ «1000 Miles» των Βασίλη Κεχαγιά και Γιάννη Βαλτή διανύει μια δύσκολη διαδρομή με συντροφιά το πιστό της άλογο. Στο φιλμ «Νόστος» η σκηνοθέτιδα Σαντρίν Ντουμά διερευνά τους μυστικούς οικογενειακούς δεσμούς που την ενώνουν με τη χώρα μας, μέσα από την ιστορία της πρωτοπόρου ζωγράφου Θάλειας Φλωρά-Καραβία.
Αναζητώντας Απαντήσεις
Με φόντο την Πρέβεζα το ντοκιμαντέρ «Επέκεινα» του Κωνσταντίνου Ακρίβου διατυπώνει μια φιλοσοφικού ύφους αναζήτηση για τη ζωή και την επιθανάτια κατάσταση. Αναλύοντας τις βασικές μορφές εξουσίας που καθορίζουν την ανθρώπινη ζωή και κοινωνία, το ντοκιμαντέρ Imperium του Στέλιου Οικονομίδη επιχειρεί να απαντήσει στο κατά πόσο, τελικά, είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε τις επιλογές μας.
Φέτος, η Αγορά Ντοκιμαντέρ του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η οποία υποστηρίζεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe MEDIA, φιλοξενεί δύο ελληνικές παραγωγές και τρες ελληνικές συμπαραγωγές στο τμήμα Docs in Progress.
Επιπλέον, για τέταρτη χρονιά, η Αγορά Ντοκιμαντέρ διοργανώνει (16-18/3/2016) την σειρά συζητήσεων «Market Talks», όπου διακεκριμένοι επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου θα δώσουν χρηστικές πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές στους έλληνες και ξένους ντοκιμαντερίστες. Φέτος, στα Market Talks συμμετέχουν οι Έλενα Φαντλ (Υπεύθυνη Archidoc Institution), Ρέα Αποστολίδη (παραγωγός), Σεσίλιε Μπόλβινκελ (EDN Network and Partnerships Manager & Financing Guide Editor) και Αύρα Γεωργίου (σκηνοθέτιδα) για το Moving Docs, καθώς και ο Αλέξανδρος Χριστογιάννης (υποδιευθυντής κινηματογραφικών και θεματικών καναλιών του OTE TV). Παράλληλα, στο πλαίσιο της Αγοράς Ντοκιμαντέρ, η Ελένη Χανδρινού, σύμβουλος Ευρωπαϊκών Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων, θα παρέχει συμβουλές σε έλληνες και ξένους σκηνοθέτες και παραγωγούς όσον αφορά στα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το τμήμα Docs in Progress της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του 18ου ΦΝΘ περιλαμβάνει συνολικά 13 ταινίες από την Κεντρική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο, οι οποίες απευθύνονται αποκλειστικά στους ειδικούς καλεσμένους της Αγοράς και παρουσιάζονται στους παραγωγούς, εκπροσώπους πωλήσεων (sales agents), διανομείς και εκπροσώπους φεστιβάλ που θα είναι παρόντες στη φετινή διοργάνωση. Φέτος, για δεύτερη χρονιά στα Docs in Progress, η ελληνική εταιρία post-production 2|35 Inc προσφέρει βραβείο σε υπηρεσίες post-production αξίας 15.000 ευρώ.
Οι ελληνικές ταινίες που συμμετέχουν στο τμήμα Docs in Progress είναι οι εξής:
1. Δεκαπέντε, Σκηνοθεσία: Ζαχαρίας Μαυροειδής, Παραγωγή: Βίκυ Μίχα, Εταιρεία Παραγωγής: Boo Productions, Ελλάδα
2. Επί Τόπου, Σκηνοθεσία - Παραγωγή: Άκης Κερσανίδης & Χρύσα Τζελέπη, Εταιρεία Παραγωγής: anemiCinema, Συμπαραγωγή: Πάνος Παπαδόπουλος (Prosenghisi film & video productions), Ελλάδα
3. Shingal, Where Are You?, Σκηνοθεσία: Άγγελος Ράλλης & Hans-Ulrich Gössl, Παραγωγή: Άγγελος Ράλλης & Ελένη Χανδρινού, Εταιρεία Παραγωγής: AR Productions, Συμπαραγωγή: Guenther Friessinger (Monochrom), Ελλάδα / Αυστρία/ Βέλγιο
4. Αλητεύοντας στην Αθήνα, Σκηνοθεσία - Παραγωγή: Αγγελική Αντωνίου, Εταιρεία Παραγωγής: Angeliki Antoniou Filmproductions, Συμπαραγωγή: Jost Hering, Ελλάδα/ Γερμανία
5. Together Against All Odds, Σκηνοθεσία - Παραγωγή: Ανζελίκ Κουρούνη, Ελλάδα/ Κόσοβο/ Ισραήλ
Το Docs in Τhessaloniki / EDN Pitching Forum 2016 διοργανώνεται από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ντοκιμαντέρ EDN, σε συνεργασία με το 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου Αιώνα και με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Creative Europe ΜEDIA, στο πλαίσιο της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του Φεστιβάλ. To ετήσιο αυτό «διεθνές ραντεβού» περιλαμβάνει συζητήσεις για την παραγωγή και pitching επιλεγμένων σχεδίων ντοκιμαντέρ απ’ όλο τον κόσμο, μέσω εντατικών εκπαιδευτικών συναντήσεων και ανοιχτών στο κοινό συναντήσεων pitching.
Με αυτό τον τρόπο, δίνει την ευκαιρία στους έλληνες και ξένους επαγγελματίες του οπτικοακουστικού χώρου, να παρουσιάσουν και να προωθήσουν το έργο τους, σε τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας μας, αλλά και του εξωτερικού.
Να σημειωθεί ότι στο Docs in Thessaloniki / EDN Pitching Forum 2016 φέτος συμμετέχουν και δύο projects ελληνικής παραγωγής:
Athens Forward, Σκηνοθεσία: Έλενα Ζερβοπούλου, Παραγωγή: Δήμητρα Κουζή, Kouzi Productions, Ελλάδα.
Robotics for All, Σκηνοθεσία – Παραγωγή: Άγγελος Τσαούσης, Filmografik Productions, Ελλάδα.
Tο ντοκιμαντέρ «Spectrum» των Χαράς Καλλιοντζή, Ιωάννας Παπαϊωάννου, Διώνης Τέγου και Δήμητρας Τσαλκιτζόγλου, καταπιάνεται με ζητήματα αποδοχής φύλου και κοινωνικού ρατσισμού, με άξονα τα δικαιώματα τριών τρανς.Το ντοκιμαντέρ «Η δεύτερη ευκαιρία» του Μενέλαου Καραμαγγιώλη ακολουθεί έναν έφηβο Λιθουανό, τρόφιμο σε φυλακή ανηλίκων στην Ελλάδα, ο οποίος διεκδικεί μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Στην ταινία «Μετέωροι άνθρωποι» των Στρατή Βογιατζή και Θέκλας Μαλάμου πρωταγωνιστεί μια χαρισματική γυναίκα Ρομά που αγωνίζεται για ίσα δικαιώματα, κόντρα στις προκαταλήψεις. Η σκληρή καθημερινότητα Ελλήνων και Αλβανών Ρομά ξετυλίγεται στο ντοκιμαντέρ «Νέα Ζωή» της Αλεξίας Τσαγκάρη, με φόντο τον ομώνυμο συνοικισμό-παραγκούπολη, όπου η επιβίωση είναι εξ ορισμού ρίσκο. Με ήρωες επίσης νεαρούς Ρομά αλβανικής καταγωγής, πρώην παιδιά των φαναριών που εξαφανίστηκαν από το ίδρυμα όπου είχαν καταλήξει μετά από επιχείρηση «σκούπα» το 2004, το ντοκιμαντέρ «Εγώ... το πρόβλημα» του Αλέξανδρου Μάρκου αναζητά τα ίχνη τους. Στη Ρουάντα και το Μπουρουντί εκτυλίσσεται το ντοκιμαντέρ «Λευκά βήματα» των Mιχαήλ Βιτωράκη και Σωτήρη Κάππου, υπό το πρίσμα του πόσο ο δυτικός κόσμος επηρέασε τις ζωές αυτών των λαών, μετά τη γενοκτονία του 1994.
Κρίση και αντίδοτα στην κρίση
Στα οικονομικά αδιέξοδα της μικρομεσαίας τάξης, μέσα από ιστορίες αυτοαπασχολούμενων και μικροεπιχειρηματιών, εστιάζει το ντοκιμαντέρ «Ως εδώ» του Νίκου Μεγγρέλη. Εικόνες εξαθλίωσης όπως αποτυπώνονται στις ζωές των θυμάτων της κρίσης παρουσιάζει η ταινία «Η Αθήνα από κάτω - Το ντοκιμαντέρ των νεόπτωχων» του Τάκη Μπαρδάκου. Η κρίση οδήγησε σε αδιέξοδα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις πυροδότησε και νέους τρόπους αντίδρασης σε αυτή. Το φιλμ «Επόμενος σταθμός: Ουτοπία» του Απόστολου Καρακάση καταγράφει την περιπέτεια της αυτοδιαχείρισης του εργοστασίου ΒΙΟ.ΜΕ στη Θεσσαλονίκη, το οποίο μετά το κλείσιμό του πέρασε στα χέρια των εργατών, ενώ το «Ραδιόφωνο στο πατάρι» του Θανάση Παπακώστα παρακολουθεί τα έργα και τις ημέρες του Αυτοδιαχειριζόμενου Μεταδεύτερου, του ανεξάρτητου ελληνικού web radio που γεννήθηκε μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ το 2013. Στις «Αόρατες διαδρομές» της Γιάννας Δελατόλα παρακολουθούμε τις ιστορίες τριών ξεχωριστών ξεναγών - αστέγων που συμμετέχουν στις κοινωνικές περιηγήσεις που οργανώνει στην Αθήνα το περιοδικό δρόμου ΣΧΕΔΙΑ, ενώ η ταινία «Η φράση που δεν τελείωσε» του Μανώλη Παπαδάκη διερευνά το πολυσυζητημένο και πολύμορφο κίνημα των «Αγανακτισμένων». Στο ντοκιμαντέρ «In Wood We Trust» του Γρηγόρη Βαρδαρινού, δυο αδέρφια από την Πιερία αντιστέκονται στην κρίση, μετατρέποντας ένα οικογενειακό ξυλουργείο σε μια καινοτόμα επιχείρηση. Δύο ταινίες του προγράμματος δίνουν έμφαση στην αλληλεγγύη που αναδύθηκε ως αντίδοτο στην κρίση: Το ντοκιμαντέρ «Solitaire où Solidaire? Μόνος ή αλληλέγγυος;» των Χρύσας Τζελέπη και Άκη Κερσανίδη θέτει στο προσκήνιο το σημαντικό έργο του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης στην Θεσσαλονίκη, ενώ το φιλμ «Σκόρος: Αντικατανάλωση στην κρίση» της Αθηνάς Σούλη εστιάζει σε μια εναλλακτική λύση, βασισμένη στην ανταλλαγή και την προσφορά ειδών στην κολεκτίβα «Σκόρος» των Εξαρχείων.
Πολιτική
Διαφορετικές όψεις της σύγχρονης πολιτικής εξετάζουν δύο ντοκιμαντέρ του 18ου ΦΝΘ. Η ταινία «Μια μέρα με τον Έβο Μοράλες» του Ιάσωνα Πιπίνη είναι ένα 24ωρο από τη ζωή του προέδρου της Βολιβίας, του πρώτου ιθαγενή προέδρου στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής, ο οποίος εξομολογείται στην κάμερα τις απόψεις του περί εξουσίας, φτώχειας και όχι μόνο. Το ντοκιμαντέρ «Χρυσή Αυγή: Προσωπική υπόθεση» της Ανζελίκ Κουρούνη διερευνά για χρόνια την οργάνωση της Χρυσής Αυγής, ενώ καταγράφει σκέψεις και μαρτυρίες των ψηφοφόρων της.
Πρόσφυγες
Τρεις ξένοι που φτάνουν στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Πεδίον του Άρεως με κοινή επιθυμία τους να σωθούν και να ζήσουν είναι οι ήρωες του ντοκιμαντέρ «Το πεδίον του Άρεως, η γιαγιά Νισά και ο Αλή» των Άγγελου Κοβότσου, Αννέτας Παπαθανασίου και Αντώνη Τολάκη. Το δίχως τέλος δράμα των προσφύγων αποτυπώνει και το ντοκιμαντέρ «Όνειρο ζωής» του Μορτέζα Τζαφαρί. Η ταινία «Ο πιο μακρύς δρόμος» της Μαριάννας Οικονόμου εκτυλίσσεται στις φυλακές ανηλίκων του Βόλου, όπου καταλήγουν τρεις νεαροί από τη Συρία και το Ιράκ έχοντας πέσει θύματα διακινητών. Σε πιο αισιόδοξο τόνο, το ντοκιμαντέρ New Generation Got Game του Δημήτρη Πολυδωρόπουλου εστιάζει στο ζήτημα της διαφορετικότητας στη νεοελληνική κοινωνία, με αφορμή ένα τουρνουά μπάσκετ που διεξήχθη σε Αθηνά και Σύρο, με παιδιά διαφόρων εθνικοτήτων που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα.
Εικόνες της Ελλάδας
Το ντοκιμαντέρ «Καλημέρα γειτόνισσα» της Τάνιας Χατζηγεωργίου μας ταξιδεύει στη νησίδα Κίναρο, ανατολικά της Αμοργού, εστιάζοντας στην καθημερινότητα των τριών κατοίκων της. Με φόντο την Αμοργό, το φιλμ «Τα σημάδια του ουρανού» της Μάρως Αναστοπούλου παρακολουθεί τους ντόπιους οι οποίοι εδώ και αιώνες προβλέπουν τον καιρό «διαβάζοντας» τους ανέμους, τα άστρα και τη θάλασσα, ενώ το ντοκιμαντέρ «Δήλος 2015» του Αντώνη Θεοχάρη Κιούκα, αναδεικνύει το μοναδικό μυστηριακό φως και την ιδιαίτερη αύρα του αιγαιοπελαγίτικου νησιού.
Προσωπικότητες
Η κληρονομιά του μαικήνα των τεχνών Στρατή Ελευθεριάδη – Tériade, καθώς και το έργο του διακεκριμένου έλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά βρίσκονται αντίστοιχα στο επίκεντρο των ντοκιμαντέρ «Tériade» του Σίμου Κορεξενίδη και «Γιαννούλης Χαλεπάς: το πορτραίτο ενός γλύπτη» του Βύρωνα Ντόλα. Το ντοκιμαντέρ «Ερατοσθένης, η κινητή βιβλιοθήκη» του Κώστα Βάκκα περιγράφει την περιπέτεια της ζωής και του έργου του πανεπιστήμονα Ερατοσθένη. Η ταινία «Viktor Ullmann: Βιογραφία μίας ηχογράφησης» των Ιωάννη Γρηγορόπουλου και Μιχάλη Αριστείδου αφηγείται την ιστορία του εβραίου μουσικοσυνθέτη Βίκτορ Ούλμαν, ο οποίος πέθανε τον Οκτώβριο του 1944 στο στρατόπεδο του Άουσβιτς, ενώ έζησε έγκλειστος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Theresienstadt στην Τσεχία όπου, μαζί με άλλους εβραίους καλλιτέχνες, ήταν αναγκασμένος να δημιουργήσει προπαγανδιστικά έργα υπέρ του ναζισμού. Με φόντο το σήμερα, το ντοκιμαντέρ «O φίλος μου ο Larry Gus» του Βασίλη Κατσούπη είναι αφιερωμένο στην εκρηκτική παρουσία του Larry Gus, ενός ξεχωριστού έλληνα μουσικού της νεότερης γενιάς.
Περί Τέχνης
Διάφορες μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας αναδεικνύονται σε πολλά από τα ντοκιμαντέρ του 18ου ΦΝΘ. Σπάνια στιγμιότυπα από την Άνδρο της δεκαετίας του ’70 όπως τα κατέγραψε με τον φωτογραφικό φακό της η Μαρίνα Καραγάτση, αποτυπώνονται στην ταινία «Η Άνδρος της Μαρίνας Καραγάτση» του Βαγγέλη Λουκίσα. Το ντοκιμαντέρ «Deconstructing Interruption» του Στέλιου Μωραϊτίδη μας ξεναγεί στα παρασκήνια των γυρισμάτων της ταινίας Interruption του Γιώργου Ζώη, ενώ το φιλμ «Ο Βυσσινόκηπος, ο Μίκυ Μάους και ο Νίκος Καραθάνος» του Ηλία Γιαννακάκη καταγράφει τις πρόβες του θεατρικού έργου Βυσσινόκηπος σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου, μυώντας το θεατή σε νέες καλλιτεχνικές εμπειρίες. Στο θέατρο εστιάζει και η ταινία «Στο κέντρο του κύκλου» του Ορφέα Περετζή, με θέμα τα μέλη της θεατρικής ομάδας ΡΟΔΑ. Από την άλλη, στο ντοκιμαντέρ «FACK MSUV / Το Μουσείο ως Κοινό / και το Κοινό ως Μουσείο» του Στέφανου Μονδέλου, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Νόβι Σάντ της Σερβίας παραχωρείται χωρίς περιορισμούς για μία εβδομάδα σε 80 καλλιτέχνες, επιμελητές, ερευνητές, ακαδημαϊκούς και πολίτες της τοπικής και διεθνούς κοινότητας. Άλλη μια εξαιρετική καλλιτεχνική πρωτοβουλία αναλαμβάνουν τρεις νέοι άνθρωποι στο ντοκιμαντέρ «Μεταμορφώσεις» του Βαγγέλη Ευθυμίου, διοργανώνοντας ένα φεστιβάλ κλασικής μουσικής στη Λέσβο. Σε μια διαφορετική γωνιά του πλανήτη, στο Μπουένος Άιρες, μια ομάδα διακεκριμένων χορευτών ιδρύουν συλλογικά την πρώτη εθνική ομάδα σύγχρονου χορού στο φιλμ «Working Dancers» των Κωνσταντίνας Μπούσμπουρα και Χούλια Μαρτίνεθ Χέιμαν. Από την άλλη, η λογοτεχνία βρίσκεται στο προσκήνιο δύο ντοκιμαντέρ του προγράμματος: Το φιλμ «33.333 Η Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη» του Μένιου Καραγιάννη είναι ένα ταξίδι αναζήτησης με πυξίδα το επικό ποίημα «Οδύσσεια» του κορυφαίου συγγραφέα που συγκινεί αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, ενώ στο φιλμ «Ιερά Οδός - Το ταξίδι των βιβλίων» της Μαρί-Νοέλ Μορέν τα βιβλία γίνονται η αφορμή για να διασταυρωθούν στην Ιερά Οδό τσιγγάνοι μικροπωλητές, συλλέκτες, συγγραφείς και αναγνώστες κάθε ηλικίας.
Αρχιτεκτονική
Η επιστήμη της αρχιτεκτονικής βρίσκεται στο επίκεντρο δύο ντοκιμαντέρ του προγράμματος. Η ταινία «Decumanus» του Τζώρτζ Κόντου απεικονίζει τις αλλαγές της μεσογειακής πολεοδομίας της Θεσσαλονίκης, ενώ το φιλμ «Ρωµιοί αρχιτέκτονες της Πόλης» του Γρηγόρη Οικονοµίδη αναδεικνύει τη συνεισφορά των ελλήνων αρχιτεκτόνων στη διαμόρφωση του αστικού τοπίου της Κωνσταντινούπολης κατά το 19ο έως τα μέσα του 20ού αιώνα.
Αποκαλυπτικές Ιστορίες για το Περιβάλλον
Μια ενδελεχής έρευνα που καταδεικνύει τις πραγματικές περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πρακτικής των ανεμογεννητριών, καταγράφεται στο ντοκιμαντέρ «Ο Ασκός του Αιόλου» του Νασίμ Αλάτρας. Το φιλμ «Guardians of the Aegean» του Όμηρου Ευαγγελινού διερευνά το ζήτημα της υπεραλίευσης και τον αγώνα επιβίωσης των μικρών παράκτιων ψαράδων στο Αιγαίο. Στην άλλη άκρη της χώρας, στο Δέλτα του Έβρου, το ντοκιμαντέρ «Ανεμοδαρμένες πτήσεις» της Δάφνης Τόλη χαράσσει το οδοιπορικό της συνύπαρξης πουλιών και ανθρώπου, με επίκεντρο τα 30 εναπομείναντα ζευγάρια νανόχηνας της περιοχής.
Συλλογική Μνήμη
Την πιο αιματηρή σελίδα του εργατικού κινήματος της Αμερικής αποτυπώνει το ντοκιμαντέρ «LUDLOW, Οι Έλληνες στους πολέμους του άνθρακα» του Λεωνίδα Βαρδαρού, με θέμα τη σφοδρή σύγκρουση μεταξύ του Ροκφέλερ και του συνδικάτου των ανθρακωρύχων το 1914. Ο ξεριζωμός των Ποντίων, που αναγκάστηκαν να εκπατριστούν τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, είναι το θέμα της ταινίας «The Tree I Dreamt» του Δημήτρη Αλχατζίδη. Φόρο τιμής στους Έλληνες και Τούρκους πρόσφυγες της ανταλλαγής των πληθυσμών που συντελέστηκε το Μεσοπολέμο και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, αποτίει το ντοκιμαντέρ «Σκιά στη ψυχή» των Δημήτρη Πλιάγκου και Μάριου Πολυζωγόπουλου. Από τις ήρεμες μέρες του 1960 και τη βίαιη τουρκική εισβολή το 1974 μέχρι και σήμερα, η ιστορία του κυπριακού χωριού Γιαλούσα ξετυλίγεται στο ντοκιμαντέρ «Ύστερα μένει η θάλασσα» των Χρίστου Γεωργίου και Γιώργου Κούμουρου.
Τη δράση των ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στον Γράμμο και το Βίτσι, το 1948 και το 1949, ακολουθεί το ντοκιμαντέρ «Γεια σας και καλή αντάμωση, ως νικητές!» του Νικόλαου Νούλα. Λίγο νωρίτερα στο χρόνο τοποθετείται η ταινία «Σημαίες οι φοβερές της λευτεριάς» του Τάκη Σακελλαρίου, εστιάζοντας στην κρίσιμη για την Ελλάδα εβδομάδα μεταξύ 12 και 18 Οκτωβρίου 1944, όπως διαδραματίστηκε στην Αθήνα από την πρώτη ημέρα της απελευθέρωσής της. Το φιλμ «Το φως πυκνώνει» της Λυδίας Κώνστα αναδεύει επώδυνα συναισθήματα και ιστορικά συμβάντα της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα, μέσα από το πρίσμα της δύναμης της Τέχνης. Επίσης με φόντο την κατοχή, μια ελληνική και μια εβραϊκή οικογένεια αναπτύσσουν δεσμούς φιλίας και αλληλεγγύης, στο φιλμ «Όλοι στο βουνό» του Αλέξανδρου Παπαηλιού. Το «memORIA» του Γιώργου Ιατρού καταγράφει το μεγαλύτερο ναυάγιο της Μεσογείου: τη βύθιση του ατμόπλοιου ORIA το 1944, με θύματα περισσότερους από 4.000 Ιταλούς αιχμαλώτους των Γερμανών.
Όψεις της Ιστορίας
Με επίκεντρο το πρώτο ορεινό Σανατόριο στην Ελλάδα, που ιδρύθηκε το 1908 στο Πήλιο, το ντοκιμαντέρ «Πνοή ζωής» των Δημήτρη Βερνίκου και Πόλυς Βλάχου συνθέτει ένα ιστορικό ημερολόγιο διανθισμένο με ευαίσθητες ανθρώπινες ιστορίες. Από την άλλη, το ντοκιμαντέρ «Μάνες και κόρες» της Μαρίας Νικολάου καταγράφει τη μεγάλη απεργία των σηροτρόφων και των μεταξεργατριών στο Σουφλί το 1936. Το φιλμ «1914-2014. 100 Χρόνια 2ο Γυμνάσιο-Λύκειο Θεσσαλονίκης» του Γιώργου Μουμουζιά, σκιαγραφεί την πορεία ενός σχολείου, στα θρανία του οποίου έχουν φοιτήσει προσωπικότητες όπως ο Μ. Καραγάτσης, ο Ν. Χριστιανόπουλος κ.α Η ταινία «Το χωριό που νίκησε το θάνατο» του Νίκου Μεζερίδη αναφέρεται στη μεγαλύτερη κατολίσθηση που συνέβη στον ελλαδικό χώρο, η οποία το 1963 συμπαρέσυρε το Μικρό Χωριό Ευρυτανίας. Όψεις της νεότερης ελληνικής Ιστορίας αναδεικνύονται στο ντοκιμαντέρ «Σιωπηλός μάρτυρας» του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, που εστιάζει στο κλείσιμο της Φυλακής Τρικάλων το 2006, έπειτα από 110 χρόνια λειτουργίας.
Άνθρωποι της Διπλανής Πόρτας
Πολλά ελληνικά ντοκιμαντέρ σκιαγραφούν τα πορτρέτα καθημερινών ανθρώπων με ξεχωριστές ιστορίες ζωής. Στο φιλμ «Το μέσα φως» του Σταύρου Ψυλλάκη ο 86χρονος πρωταγωνιστής, οφθαλμίατρος και ιδρυτής του μουσείου Λυχνοστάτης στη Χερσόνησο Κρήτης, μας ξεναγεί στην κιβωτό των αναμνήσεών του. Από την άλλη, ο ήρωας του ντοκιμαντέρ «Μακροβούτι» της Ιρίνα Μπόικο δεν άφησε την αναπηρία του να ορίσει τη ζωή του - το αντίθετο μάλιστα, αφού δίνει και κερδίζει καθημερινά τις μάχες του. Το φιλμ «Χασάν» της Κάκιας Γκουδίνα σκιαγραφεί το συγκινητικό πορτρέτο του νεαρού Χασάν που έχασε τη ζωή του στον πόλεμο της Λιβύης.
Το ντοκιμαντέρ «Το όνειρο του Πάολο» των Κυρηναίου Παπαδημάτου και Γιάννη Αβραμόπουλου παρακολουθεί τον εκκεντρικό ήρωά του που επιβιώνει στην ταράτσα μιας κατεστραμμένης πολυκατοικίας των Εξαρχείων, ενώ το «Έρικ» των Φαίδωνα Γκρέτσικου και Πάνου Τράγου εστιάζει στον σωσία του θρυλικού ποδοσφαιριστή Ερίκ Καντονά, ο οποίος ζει στην Ποταμιά Θάσου. Το ντοκιμαντέρ «Όταν γέρνουνε οι ντάλιες» του Τάσου Γιαπουτζή καταγράφει τη δύσκολη καθημερινότητα ενός ηλικιωμένου ζευγαριού σε ένα ελληνικό χωριό, ενώ το «Τρου μπλου» του Χάρη Ραφτόγιαννη εστιάζει σε ένα υπέργηρο και αειθαλές ζευγάρι που απολαμβάνει τη ζωή στο νησί τους, την Ικαρία. «Ο τερματισμός» της Ελιάνας Αμπραβανέλ παρακολουθεί τρεις ηλικιωμένους μαραθωνοδρόμους που μοιράζονται με το θεατή τις εμπειρίες τους και σοφίες ζωής. Από την άλλη, μια σύγχρονη αργοναυτική εκστρατεία εκτυλίσσεται στο ντοκιμαντέρ «Argo Navis» των Σουζάνε Μπάουζινγκερ και Στέλιου Ευσταθόπουλου, όπου 74 εθελοντές κωπηλάτες πρέπει να διανύσουν απόσταση 1.200 μιλίων με μια ανακατασκευασμένη προϊστορική πεντηκόντορο, όπως η μυθική Αργώ. Το ντοκιμαντέρ «25 χρόνια Χωρίς Σύνορα - The Untold Stories» του Γιάννη Μαυρογένη αφηγείται τη γεμάτη προκλήσεις διαδρομή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μέσα από ανέκδοτες ιστορίες των μελών τους.
Η Ίλια, η πρωταγωνίστρια της ταινίας «Ilja Finds Home» του Πάνου Κωστούρου, ανακαλύπτει τον εαυτό της στην Ελλάδα, όπου ταξιδεύει συχνά, ενώ η ηρωίδα του ντοκιμαντέρ «1000 Miles» των Βασίλη Κεχαγιά και Γιάννη Βαλτή διανύει μια δύσκολη διαδρομή με συντροφιά το πιστό της άλογο. Στο φιλμ «Νόστος» η σκηνοθέτιδα Σαντρίν Ντουμά διερευνά τους μυστικούς οικογενειακούς δεσμούς που την ενώνουν με τη χώρα μας, μέσα από την ιστορία της πρωτοπόρου ζωγράφου Θάλειας Φλωρά-Καραβία.
Αναζητώντας Απαντήσεις
Με φόντο την Πρέβεζα το ντοκιμαντέρ «Επέκεινα» του Κωνσταντίνου Ακρίβου διατυπώνει μια φιλοσοφικού ύφους αναζήτηση για τη ζωή και την επιθανάτια κατάσταση. Αναλύοντας τις βασικές μορφές εξουσίας που καθορίζουν την ανθρώπινη ζωή και κοινωνία, το ντοκιμαντέρ Imperium του Στέλιου Οικονομίδη επιχειρεί να απαντήσει στο κατά πόσο, τελικά, είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε τις επιλογές μας.
Φέτος, η Αγορά Ντοκιμαντέρ του 18ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η οποία υποστηρίζεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe MEDIA, φιλοξενεί δύο ελληνικές παραγωγές και τρες ελληνικές συμπαραγωγές στο τμήμα Docs in Progress.
Επιπλέον, για τέταρτη χρονιά, η Αγορά Ντοκιμαντέρ διοργανώνει (16-18/3/2016) την σειρά συζητήσεων «Market Talks», όπου διακεκριμένοι επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου θα δώσουν χρηστικές πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές στους έλληνες και ξένους ντοκιμαντερίστες. Φέτος, στα Market Talks συμμετέχουν οι Έλενα Φαντλ (Υπεύθυνη Archidoc Institution), Ρέα Αποστολίδη (παραγωγός), Σεσίλιε Μπόλβινκελ (EDN Network and Partnerships Manager & Financing Guide Editor) και Αύρα Γεωργίου (σκηνοθέτιδα) για το Moving Docs, καθώς και ο Αλέξανδρος Χριστογιάννης (υποδιευθυντής κινηματογραφικών και θεματικών καναλιών του OTE TV). Παράλληλα, στο πλαίσιο της Αγοράς Ντοκιμαντέρ, η Ελένη Χανδρινού, σύμβουλος Ευρωπαϊκών Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων, θα παρέχει συμβουλές σε έλληνες και ξένους σκηνοθέτες και παραγωγούς όσον αφορά στα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το τμήμα Docs in Progress της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του 18ου ΦΝΘ περιλαμβάνει συνολικά 13 ταινίες από την Κεντρική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο, οι οποίες απευθύνονται αποκλειστικά στους ειδικούς καλεσμένους της Αγοράς και παρουσιάζονται στους παραγωγούς, εκπροσώπους πωλήσεων (sales agents), διανομείς και εκπροσώπους φεστιβάλ που θα είναι παρόντες στη φετινή διοργάνωση. Φέτος, για δεύτερη χρονιά στα Docs in Progress, η ελληνική εταιρία post-production 2|35 Inc προσφέρει βραβείο σε υπηρεσίες post-production αξίας 15.000 ευρώ.
Οι ελληνικές ταινίες που συμμετέχουν στο τμήμα Docs in Progress είναι οι εξής:
1. Δεκαπέντε, Σκηνοθεσία: Ζαχαρίας Μαυροειδής, Παραγωγή: Βίκυ Μίχα, Εταιρεία Παραγωγής: Boo Productions, Ελλάδα
2. Επί Τόπου, Σκηνοθεσία - Παραγωγή: Άκης Κερσανίδης & Χρύσα Τζελέπη, Εταιρεία Παραγωγής: anemiCinema, Συμπαραγωγή: Πάνος Παπαδόπουλος (Prosenghisi film & video productions), Ελλάδα
3. Shingal, Where Are You?, Σκηνοθεσία: Άγγελος Ράλλης & Hans-Ulrich Gössl, Παραγωγή: Άγγελος Ράλλης & Ελένη Χανδρινού, Εταιρεία Παραγωγής: AR Productions, Συμπαραγωγή: Guenther Friessinger (Monochrom), Ελλάδα / Αυστρία/ Βέλγιο
4. Αλητεύοντας στην Αθήνα, Σκηνοθεσία - Παραγωγή: Αγγελική Αντωνίου, Εταιρεία Παραγωγής: Angeliki Antoniou Filmproductions, Συμπαραγωγή: Jost Hering, Ελλάδα/ Γερμανία
5. Together Against All Odds, Σκηνοθεσία - Παραγωγή: Ανζελίκ Κουρούνη, Ελλάδα/ Κόσοβο/ Ισραήλ
Το Docs in Τhessaloniki / EDN Pitching Forum 2016 διοργανώνεται από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ντοκιμαντέρ EDN, σε συνεργασία με το 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου Αιώνα και με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Creative Europe ΜEDIA, στο πλαίσιο της Αγοράς Ντοκιμαντέρ του Φεστιβάλ. To ετήσιο αυτό «διεθνές ραντεβού» περιλαμβάνει συζητήσεις για την παραγωγή και pitching επιλεγμένων σχεδίων ντοκιμαντέρ απ’ όλο τον κόσμο, μέσω εντατικών εκπαιδευτικών συναντήσεων και ανοιχτών στο κοινό συναντήσεων pitching.
Με αυτό τον τρόπο, δίνει την ευκαιρία στους έλληνες και ξένους επαγγελματίες του οπτικοακουστικού χώρου, να παρουσιάσουν και να προωθήσουν το έργο τους, σε τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας μας, αλλά και του εξωτερικού.
Να σημειωθεί ότι στο Docs in Thessaloniki / EDN Pitching Forum 2016 φέτος συμμετέχουν και δύο projects ελληνικής παραγωγής:
Athens Forward, Σκηνοθεσία: Έλενα Ζερβοπούλου, Παραγωγή: Δήμητρα Κουζή, Kouzi Productions, Ελλάδα.
Robotics for All, Σκηνοθεσία – Παραγωγή: Άγγελος Τσαούσης, Filmografik Productions, Ελλάδα.