Στην πλάτη της προσφυγιάς

κα­θε­στώς Άσαντ.
Αν και η Ευ­ρώ­πη, κυ­ρί­ως στα όρια της ΕΕ, είχε γίνει προ­ο­ρι­σμός προ­σφυ­γι­κών πλη­θυ­σμών ήδη την προη­γού­με­νη δε­κα­ε­τία, πέ­φτο­ντας «θύμα» της οι­κο­νο­μι­κής της επι­τυ­χί­ας, στο ογκού­με­νο κύμα προ­σφυ­γιάς του τε­λευ­ταί­ου έτους πιά­στη­κε ηθε­λη­μέ­να απρο­ε­τοί­μα­στη. Έχο­ντας πα­ρο­ξύ­νει τα αντι­με­τα­να­στευ­τι­κά και ξε­νο­φο­βι­κά αντα­να­κλα­στι­κά των Ευ­ρω­παί­ων ακόμη και στις θε­ω­ρη­τι­κά πιο προηγ­μέ­νες και εύ­ρω­στες οι­κο­νο­μί­ες και κοι­νω­νί­ες, ως κά­πη­λο αντί­βα­ρο στη λι­τό­τη­τα, το ξή­λω­μα του κοι­νω­νι­κού κρά­τους, την ερ­γα­σια­κή αβε­βαιό­τη­τα και ανα­σφά­λεια, την υπο­νο­μευ­μέ­νη αξιο­πι­στία των δη­μο­κρα­τι­κών θε­σμών, η ΕΕ αντι­με­τώ­πι­σε με τον γνω­στό, βραδύ και απο­σπα­σμα­τι­κό τρόπο το προ­σφυ­γι­κό ζή­τη­μα, ακο­λου­θώ­ντας όμως δύο βα­σι­κά αξιώ­μα­τα: πρώ­τον ότι οι πρό­σφυ­γες είναι κατά βάση ανε­πι­θύ­μη­τοι, οπότε στους δρό­μους φυγής τους πρέ­πει να ανε­γερ­θούν με­γά­λα και απα­γο­ρευ­τι­κά εμπό­δια, και δεύ­τε­ρον ότι το μα­νι­χαϊ­στι­κό σχήμα ενός εκτε­τα­μέ­νου και με πα­γκό­σμιες δια­στά­σεις, άλ­λο­τε θερ­μού άλ­λο­τε ψυ­χρού πο­λέ­μου των πο­λι­τι­σμών (η «καλή», «χρι­στια­νι­κή» Δύση - Ευ­ρώ­πη κό­ντρα στην «κακή», «μου­σουλ­μα­νι­κή» Ανα­το­λή - αρα­βι­κό κόσμο) τερ­μα­τί­ζει ντε φάκτο την «ανοχή», τις πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κές κοι­νω­νί­ες, τη δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα και επο­μέ­νως την ‒έστω και τύ­ποις‒ επί ίσοις όροις συ­νύ­παρ­ξη.



Έτσι, οι υγροί τάφοι στο Αι­γαίο και στα ανοι­χτά της Ιτα­λί­ας ήταν και είναι μέρος της ευ­ρω­παϊ­κής αντι­με­τα­να­στευ­τι­κής πο­λι­τι­κής. Οι φρά­χτες του ελ­λη­νι­κού Έβρου ή του ισπα­νι­κού Μα­ρό­κου από θλι­βε­ρή εξαί­ρε­ση έχουν γίνει κα­νό­νας των συ­νο­ρια­κών γραμ­μών από τη Βαλ­τι­κή έως τη FYROM –ακο­λου­θούν η Βουλ­γα­ρία και η Αλ­βα­νία. Η στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­ση της δια­χεί­ρι­σης με γνώ­μο­να την επι­βο­λή της ανα­χαί­τι­σης που ξε­κί­νη­σε σε «χα­λα­ρούς» ρυθ­μούς με τη Frontex παίρ­νει κο­λοσ­σιαί­ες δια­στά­σεις, γε­ω­γρα­φι­κού και επι­χει­ρη­σια­κού χα­ρα­κτή­ρα. Πρώτα με τη με­τα­τρο­πή της Frontex σε μει­κτό σώμα ημι­στρα­τιω­τι­κής δομής και στε­λέ­χω­σης και πεδίο δρά­σης τόσο στην ξηρά όσο και στη θά­λασ­σα –μια ακτο­φυ­λα­κή πολύ κοντά σε ει­δι­κό σώμα πε­ζο­ναυ­τών, κα­τά­στα­ση την οποία έχει δια­μορ­φώ­σει ήδη η Τουρ­κία στα δικά της σύ­νο­ρα με τη Συρία. Κα­τό­πιν με την εμπλο­κή της αρ­μά­δας του ΝΑΤΟ, έπει­τα από την εν­θου­σιώ­δη πρό­σκλη­ση της συ­γκυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ και τη δι­συ­πό­στα­τη τα­κτι­κή της Άγκυ­ρας. Συ­νε­χώς με την ίδρυ­ση πρώτα πρό­χει­ρων κα­ταυ­λι­σμών εγκλει­σμού, μετά πιο μό­νι­μων, και εν συ­νε­χεία την ανα­βάθ­μι­ση κατ’ αρχάς του Γε­νι­κού Επι­τε­λεί­ου Στρα­τού σε ιδρυ­τή, δια­χει­ρι­στή και συ­ντο­νι­στή των χοτ σποτ στην ελ­λη­νι­κή επι­κρά­τεια, με επι­κε­φα­λής τον υπο­στρά­τη­γο των ει­δι­κών δυ­νά­με­ων Κων­στα­ντί­νο Φλώρο. Εδώ ακο­λου­θεί­ται πιστά το άθλιο και απάν­θρω­πο πρό­τυ­πο των τε­ρά­στιων στρα­το­πέ­δων συ­γκέ­ντρω­σης που έζησε τε­λευ­ταία φορά η Ευ­ρώ­πη στους δια­δο­χι­κούς πο­λέ­μους στη Γιου­γκο­σλα­βία και κυ­ρί­ως στο Κό­σο­βο, και η Αφρι­κή στις αλ­λε­πάλ­λη­λες συρ­ρά­ξεις, π.χ. στο Κον­γκό ή τη γε­νο­κτο­νία στη Ρουά­ντα.

Στο ίδιο πνεύ­μα κι­νεί­ται και η αέναη πα­ρά­τα­ση της κα­τά­στα­σης (μό­νι­μης) έκτα­κτης ανά­γκης στη Γαλ­λία, έπει­τα από τα τρο­μο­κρα­τι­κά χτυ­πή­μα­τα του Νο­εμ­βρί­ου. Παρά τις δη­μό­σιες δη­λώ­σεις ότι ο ισλα­μι­κός φο­ντα­με­ντα­λι­σμός δεν πρέ­πει να συγ­χέ­ε­ται και να ταυ­τί­ζε­ται με τους οδοι­πό­ρους της προ­σφυ­γιάς, η εφαρ­μο­σμέ­νη πρα­κτι­κή των ευ­ρω­παϊ­κών δυ­νά­με­ων κα­τα­τεί­νει σαφώς σε αυτήν τη σύγ­χυ­ση και την ταύ­τι­ση.



Η στρα­το­κρα­τι­κή αντί­λη­ψη απέ­να­ντι στους πρό­σφυ­γες επι­ση­μο­ποι­ή­θη­κε και στις τε­λευ­ταί­ες Συ­νό­δους Κο­ρυ­φής και στο κοινό ανα­κοι­νω­θέν των Ελ­λή­νων πο­λι­τι­κών αρ­χη­γών. Η Ελ­λά­δα ανα­λαμ­βά­νει να φυ­λά­ξει (και) τα εξω­τε­ρι­κά σύ­νο­ρα της ΕΕ, στον θα­λάσ­σιο χώρο, φρο­ντί­ζο­ντας ταυ­τό­χρο­να να τερ­μα­τι­στεί η ύπαρ­ξη του λε­γό­με­νου βαλ­κα­νι­κού δια­δρό­μου, στον χερ­σαίο χώρο, και υιο­θε­τώ­ντας ρόλο στρα­το­νό­μου-επι­τη­ρη­τή των προ­σφυ­γι­κών πλη­θυ­σμών από κοι­νού ή εκ πα­ραλ­λή­λου με την Τουρ­κία –κάτω και από την υψηλή επο­πτεία του ΝΑΤΟ. Υπ’ αυτό το πρί­σμα, ο προ­σχη­μα­τι­κός κα­βγάς για το αν ο Τσί­πρας κα­τά­λα­βε τι πε­ρι­λάμ­βα­νε η από­φα­ση της Συ­νό­δου Κο­ρυ­φής και αν συμ­φώ­νη­σε στο κλεί­σι­μο του βαλ­κα­νι­κού δια­δρό­μου προ­σπα­θεί ανε­πι­τυ­χώς να με­τα­το­πί­σει την ουσία της κου­βέ­ντας. Και η ουσία έγκει­ται στο γε­γο­νός ότι με μνη­μο­νια­κή συ­ναί­νε­ση η Ελ­λά­δα επω­μί­ζε­ται το ρόλο του «κακού μπά­τσου» στην πε­ριο­χή.



Στο πλαί­σιο αυτό, η Ελ­λά­δα, ακο­λου­θώ­ντας ή μάλ­λον ξε­περ­νώ­ντας ακόμη και τον λε­γό­με­νο σκλη­ρό πυ­ρή­να της Ευ­ρώ­πης, τάσ­σε­ται υπέρ του απα­ρά­δε­κτου και πα­ρά­νο­μου κατά τα διε­θνή κρα­τού­ντα δια­χω­ρι­σμού με­τα­ξύ «καλών» προ­σφύ­γων και «κακών» οι­κο­νο­μι­κών με­τα­να­στών, δε­σμευό­με­νη ότι και οι μεν και οι δε έως ότου ξε­κι­νή­σουν οι δια­δι­κα­σί­ες δια­λο­γής τους θα πα­ρα­μεί­νουν έγκλει­στοι και απο­κλει­σμέ­νοι στα χοτ σποτ, τα οποία παύ­ουν να είναι προ­σπε­λά­σι­μα στους αν­θρώ­πους για πα­ρά­δειγ­μα του Τύπου και συ­νε­πώς στην κοινή γνώμη. Ως αντάλ­λαγ­μα για τα πα­ρα­πά­νω, η μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή ηγε­σία του τόπου ζητά την κα­θιέ­ρω­ση της Αθή­νας ή εν­δε­χο­μέ­νως του Πει­ραιά ως έδρας της νέας στρα­το­κρα­τι­κής Frontex. Το υπο­νο­ού­με­νο είναι οφθαλ­μο­φα­νές: η επί­ση­μη Ελ­λά­δα, η Ελ­λά­δα της μνη­μο­νια­κής συ­ναί­νε­σης, θέλει το ρόλο του στρα­το­χω­ρο­φύ­λα­κα της Με­σο­γεί­ου και των Βαλ­κα­νί­ων, τά­ζο­ντας θέ­σεις ερ­γα­σί­ας, έν­στο­λες και πο­λι­τι­κές, διοι­κη­τι­κές και επι­χει­ρη­σια­κές, στους άνερ­γους της χώρας. Λί­γο-πο­λύ ό,τι ισχύ­ει μέχρι σή­με­ρα για το κρά­τος όπου εδρεύ­ει η Frontex, την Πο­λω­νία, η οποία δια­θέ­τει και τη με­ρί­δα του λέ­ο­ντος στο στε­λε­χι­κό δυ­να­μι­κό της.



Στο ίδιο πλαί­σιο πρέ­πει να συ­μπε­ρι­λη­φθεί η ενα­γώ­νια προ­σπά­θεια της συ­γκυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ, η οποία τρέ­χει πίσω από τις εξε­λί­ξεις, πιστή στο ευ­ρω­παϊ­κό πρό­τυ­πο της ηθε­λη­μέ­νης προ­χει­ρό­τη­τας, να κα­λύ­ψει θέ­σεις ερ­γα­σί­ας στα χοτ σποτ, μέσω των προ­γραμ­μά­των κοι­νω­φε­λούς ερ­γα­σί­ας του υπουρ­γεί­ου Ερ­γα­σί­ας και των ΟΤΑ α'βαθ­μού, με συμ­βά­σεις πε­ντά­μη­νης ή οκτά­μη­νης διάρ­κειας. Από τη στιγ­μή που δεν κα­ταγ­γέλ­λε­ται και δεν τερ­μα­τί­ζε­ται ο ασφυ­κτι­κός ζουρ­λο­μαν­δύ­ας της λι­τό­τη­τας, η συ­γκυ­βέρ­νη­ση απο­πει­ρά­ται να επαν­δρώ­σει τα χοτ σποτ κα­τα­φεύ­γο­ντας σε αλ­χη­μεί­ες ανεύ­ρε­σης πόρων και αν­θρώ­πι­νου δυ­να­μι­κού ενώ διό­λου τυ­χαία προ­τε­ραιό­τη­τα δί­νε­ται σε προ­σω­πι­κό φύ­λα­ξης και όχι σε προ­σω­πι­κό κα­θα­ριό­τη­τας, υγειο­νο­μι­κής κά­λυ­ψης ή κοι­νω­νι­κούς λει­τουρ­γούς. Οι πρό­σφυ­γες αντι­με­τω­πί­ζο­νται σαν εν δυ­νά­μει εγκλη­μα­τί­ες και από­βλη­τοι, χωρίς δι­καιώ­μα­τα και δια­σφα­λί­σεις, πε­ριο­ρι­σμέ­νοι και κρα­τού­με­νοι για απροσ­διό­ρι­στο χρο­νι­κό διά­στη­μα στα χοτ σποτ, τις νέες Αμυ­γδα­λέ­ζες.



Την ίδια στιγ­μή, πα­ρα­μέ­νει μια διαρ­κής και κρί­σι­μη εκ­κρε­μό­τη­τα. Από το πε­ρα­σμέ­νο κα­λο­καί­ρι και ενώ οι αριθ­μοί των προ­σφύ­γων που κα­τέ­φτα­ναν στα νησιά του Αι­γαί­ου αυ­ξά­νο­νταν συ­νε­χώς, προ­έ­κυ­ψαν και οι διά­φο­ρες ΜΚΟ, άλλες πε­ρισ­σό­τε­ρο γνω­στές, ικα­νές και προ­βε­βλη­μέ­νες, και άλλες ου­ρα­νο­κα­τέ­βα­τες. Με αφορ­μή μά­λι­στα την κα­τά­στα­ση που δια­μορ­φώ­θη­κε στη Λέσβο, όπου βρέ­θη­καν να δρα­στη­ριο­ποιού­νται 72 ΜΚΟ σε διά­στη­μα λίγων μηνών, πολ­λές εξ αυτών χωρίς πι­στο­ποί­η­ση, χωρίς δια­πι­στευ­τή­ρια προη­γού­με­νης δρά­σης, χωρίς «προ­ϋ­πη­ρε­σία», η συ­γκυ­βέρ­νη­ση είχε, υπο­τί­θε­ται, δρο­μο­λο­γή­σει μέσω της ΕΛ.ΑΣ. και της Το­πι­κής Αυ­το­διοί­κη­σης την κα­τα­γρα­φή και τη συ­μπε­ρί­λη­ψή τους σε μη­τρώα εθε­λο­ντι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων, τα οποία ακόμη δεν έχουν κα­ταρ­τι­στεί. Το θέμα δεν είναι κα­θό­λου ασή­μα­ντο και αμε­λη­τέο. ΟΙ ΜΚΟ οι οποί­ες βρί­σκο­νται και δρα­στη­ριο­ποιού­νται στην Ελ­λά­δα διεκ­δι­κούν γεν­ναίο κομ­μά­τι από τα ευ­ρω­παϊ­κά κον­δύ­λια τα οποία προ­ο­ρί­ζο­νται, στα χαρ­τιά, για την ανα­κού­φι­ση και τη στή­ρι­ξη των προ­σφύ­γων και εκ­πο­ρεύ­ο­νται από τον επί­τρο­πο Αν­θρω­πι­στι­κής Βο­ή­θειας και Δια­χεί­ρι­σης Κρί­σε­ων, Κύ­πριο Χρή­στο Στυ­λια­νί­δη. Εξάλ­λου αυτό ήταν και το μή­νυ­μα της Κο­μι­σιόν πριν από λίγες εβδο­μά­δες, όταν δια­πι­στώ­νο­νταν οι κα­θυ­στε­ρή­σεις και οι πα­λι­νω­δί­ες του ευ­ρύ­τε­ρου ελ­λη­νι­κού κρα­τι­κού μη­χα­νι­σμού, ο οποί­ος ση­μειω­τέ­ον ήδη από την εποχή της κυ­βέρ­νη­σης Αντώ­νη Σα­μα­ρά δεν έχει εκτα­μιεύ­σει πε­ρί­που 136 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ, που λι­μνά­ζουν στα ευ­ρω­παϊ­κά τα­μεία, για το ίδιο θέμα. Έτσι η Κο­μι­σιόν έχει προ­α­ναγ­γεί­λει ότι τα κον­δύ­λια από τούδε και στο εξής θα κα­τα­νέ­μο­νται απευ­θεί­ας στις ΜΚΟ που θα βρί­σκο­νται στο «πεδίο» της προ­σφυ­γι­κής κρί­σης.



Το ζή­τη­μα φαί­νε­ται ότι απα­σχό­λη­σε ιδιαι­τέ­ρως και τον ίδιο τον πρω­θυ­πουρ­γό Αλέξη Τσί­πρα στη συ­νά­ντη­σή του με τον Χρή­στο Στυ­λια­νί­δη. Η απο­στρο­φή Τσί­πρα ότι «η Ελ­λά­δα μπο­ρεί να φτιά­χνει 10.000 θέ­σεις με­τα­να­στών, κάτι που καμιά ΜΚΟ δεν κα­τα­φέρ­νει» υπο­νο­εί ότι υπάρ­χει ένας υπό­γειος «πό­λε­μος» για τα ευ­ρω­παϊ­κά κον­δύ­λια ανά­με­σα σε ΜΚΟ με προ­σβά­σεις στους δια­δρό­μους και τα λόμπι των Βρυ­ξελ­λών και το επί­ση­μο ελ­λη­νι­κό κρά­τος, που επι­διώ­κει να απο­σπά­σει πια και παρά τις κα­θυ­στε­ρή­σεις το σύ­νο­λο των κον­δυ­λί­ων. Ο πρω­θυ­πουρ­γός όμως οφεί­λει να εξη­γή­σει δη­μό­σια: Πώς «φτιά­χνει» η Ελ­λά­δα 10.000 θέ­σεις σε χοτ σποτ ή άλλες δομές για τους πρό­σφυ­γες; Η... τα­χύ­τη­τα που αίφ­νης πα­ρα­τη­ρεί­ται είναι δυ­σε­ξή­γη­τη.



Αξί­ζει πά­ντως να το­νι­στούν τα ακό­λου­θα: Πρώ­τον, ότι το θε­σμι­κό πλαί­σιο πλέον δίνει τη δυ­να­τό­τη­τα στους συ­ναρ­μό­διους υπουρ­γούς (Άμυ­νας, Με­τα­νά­στευ­σης, Δη­μό­σιας Τάξης) να κα­τα­φεύ­γουν στο αγα­πη­μέ­νο σπορ της εκτε­λε­στι­κής εξου­σί­ας, τις απευ­θεί­ας ανα­θέ­σεις έργου, χωρίς δια­γω­νι­στι­κές δια­δι­κα­σί­ες και όρους δη­μο­σιό­τη­τας και δια­φά­νειας (βλέπε «Διαύ­γεια») με οτι­δή­πο­τε αυτό συ­νε­πά­γε­ται για το ποιοι είναι οι τε­λι­κοί ανά­δο­χοι (εθνι­κοί και μη) ερ­γο­λά­βοι και για πι­θα­νές και πολ­λα­πλές υπερ­κο­στο­λο­γή­σεις. Με απλά λόγια, με πρό­σχη­μα τις «επεί­γου­σες ανά­γκες» στή­νε­ται ένα οι­κο­νο­μι­κό πάρτι συμ­φε­ρό­ντων στην πλάτη της προ­σφυ­γιάς. Δεύ­τε­ρον ότι το ΓΕΣ προ­φα­νώς προσ­δο­κά και αυτό με­ρί­δα από τα ευ­ρω­παϊ­κά κον­δύ­λια, καθώς αφε­νός βάζει τους πε­ρισ­σό­τε­ρους χώ­ρους-στρα­τό­πε­δα και αφε­τέ­ρου χρη­σι­μο­ποιεί τους δι­κούς τους μη­χα­νι­σμούς κι­νη­το­ποί­η­σης πόρων, μέσων και στρα­τιω­τών. Τρί­τον και ίσως ση­μα­ντι­κό­τε­ρο, ότι από το πε­ρα­σμέ­νο κα­λο­καί­ρι η αρ­μό­δια Δια­χει­ρι­στι­κή Αρχή που συ­νε­στή­θη στο υπουρ­γείο Εσω­τε­ρι­κών και Διοι­κη­τι­κής Ανα­συ­γκρό­τη­σης και υπά­γε­ται στον ανα­πλη­ρω­τή υπουρ­γό Με­τα­νά­στευ­σης, με επι­κε­φα­λής τον εκά­στο­τε γε­νι­κό γραμ­μα­τέα του υπουρ­γεί­ου, ακόμη δεν έχει συ­γκρο­τη­θεί σε σώμα, με απο­τέ­λε­σμα να μην μπο­ρεί να απο­κτή­σει αυ­θύ­παρ­κτο ρόλο και έργο. Με αυτή την ορ­γα­νω­μέ­νη ανορ­γα­νω­σιά, οι πρό­σφυ­γες πα­ρα­μέ­νουν «ύλη» κατ’ αρχάς του υπουρ­γεί­ου Δη­μό­σιας Τάξης και πλέον και του Άμυ­νας, πα­ρο­ξύ­νο­ντας τις συν­δη­λώ­σεις για ζή­τη­μα κα­ταρ­χήν εθνι­κής ασφά­λειας και όχι αν­θρω­πι­στι­κής κρί­σης και μέ­ρι­μνας.



Τέλος, αξί­ζει να πα­ρα­τη­ρη­θεί η τάση πα­λιών, «έν­δο­ξων» πε­ρι­φε­ρεια­κών προ­στά­τι­δων δυ­νά­με­ων, που με αφορ­μή και τη (σχε­δόν) από­φα­ση της Συ­νό­δου Κο­ρυ­φής έσπευ­σαν να υπεν­θυ­μί­σουν τα γε­ω­στρα­τη­γι­κά τους εν­δια­φέ­ρο­ντα-συμ­φέ­ρο­ντα στη Βαλ­κα­νι­κή. Η Ιτα­λία «θυ­μή­θη­κε» ότι η Αλ­βα­νία είναι χώρος δικού της εν­δια­φέ­ρο­ντος και ανα­βί­ω­σε την μακρά χείρα του φα­σι­στι­κού κα­θε­στώ­τος του Μου­σο­λί­νι, προ­φα­νώς και έπει­τα από σχε­τι­κή πρό­σκλη­ση της κυ­βέρ­νη­σης Ράμα. Η ιτα­λι­κή Κα­ρα­μπι­νε­ρία επαν­δρώ­νει τα φυ­λά­κια στα ελ­λη­νο­αλ­βα­νι­κά σύ­νο­ρα, με­τα­φέ­ρο­ντας αντι­προ­σφυ­γι­κή τε­χνο­γνω­σία. Πα­ράλ­λη­λα, η Αυ­στρία επα­νέρ­χε­ται αδιό­ρα­τα στις επο­χές της αυ­το­κρα­το­ρί­ας των Αψ­βούρ­γων, επα­να­προσ­διο­ρί­ζο­ντας τον γε­ω­στρα­τη­γι­κό της ρόλο και το εν­δια­φέ­ρον από την Ουγ­γα­ρία έως την Κρο­α­τία –κατά σύμ­πτω­ση (;) στα όρια χον­δρι­κά της πάλαι ποτέ Αυ­στρο­ουγ­γα­ρί­ας. Ο βαλ­κα­νι­κός διά­δρο­μος μπο­ρεί να είναι κλει­στός για τους κα­τα­τρεγ­μέ­νους και τους αδύ­να­μους, αλλά ταυ­τό­χρο­να ανοί­γει ένας άλλος βαλ­κα­νι­κός διά­δρο­μος για να πε­ρά­σουν οι με­γά­λες και μι­κρές ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις της επο­χής μας.