"Nuit Debout"Η Γαλλία τη νύχτα ξεσηκώνεται

Φρανσουά Σαμπατό, Ολιβιέ ΜπεζανσενόΈνας νέος γύρος μαζικών διαδηλώσεων ταρακουνά τη Γαλλία κάτω από το σύνθημα "Nuit Debout" (Όρθιοι τη νύχτα). Οι νυχτερινές συγκεντρώσεις, που μοιάζουν από αρκετές πλευρές με αυτές των Αγανακτισμέων στην Ισπανία το 2011 και το κίνημα Occupy των ΗΠΑ, συνοδεύονται από αρκετές μαζικές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας ενάντια στο κυβερνητικό σχέδιο να ξαναγραφτεί η εργατική νομοθεσία της χώρας.
Αυτή η αλ­λα­γή στο πο­λι­τι­κό κλίμα έρ­χε­ται μετά από ολό­κλη­ρη πε­ρί­ο­δο που (το κλίμα) με­τα­το­πι­ζό­ταν δεξιά. Η αρι­στε­ρά και τα συν­δι­κά­τα βρέ­θη­καν στην άμυνα τα τε­λευ­ταία χρό­νια καθώς το κυ­βερ­νών Σο­σια­λι­στι­κό Κόμμα υπό τον Πρό­ε­δρο Φραν­σουά Ολάντ υιο­θέ­τη­σε νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πο­λι­τι­κές που όξυ­ναν την οι­κο­νο­μι­κή στα­σι­μό­τη­τα. Η ανερ­γία πα­ρέ­με­νε πάνω από 9% από το 2009 –τον Ια­νουά­ριο βρι­σκό­ταν στο 10.2%. Μετά τους θα­νά­τους του Σαρλί Εντό και τις τρο­μο­κρα­τι­κές επι­θέ­σεις του Νο­έμ­βρη στο Πα­ρί­σι, τα με­γά­λα κόμ­μα­τα από τους κυ­βερ­νώ­ντες Σο­σια­λι­στές έως το ακρο­δε­ξιό κόμμα του Εθνι­κού Με­τώ­που εξα­πέ­λυ­σαν ένα κύμα αντι­με­τα­να­στευ­τι­κού ρα­τσι­σμού και Ισλα­μο­φο­βί­ας, οδη­γώ­ντας σε πρω­το­φα­νή επί­πε­δα φα­σι­στι­κής βίας και αστυ­νο­μι­κών επι­χει­ρή­σε­ων-σκού­πα, όλα με το πρό­σχη­μα μιας ου­σια­στι­κά μό­νι­μης κα­τά­στα­σης έκτα­κτης ανά­γκης. Πιο ανη­συ­χη­τι­κό απ’ όλα, το Εθνι­κό Μέ­τω­πο κέρ­δι­σε πάνω από το 27% των ψήφων στις το­πι­κές εκλο­γές του Σε­πτέμ­βρη, παίρ­νο­ντας 6,8 εκα­τομ­μύ­ρια ψή­φους.

Στις 31 Μάρτη, 1 εκα­τομ­μύ­ριο άν­θρω­ποι βγή­καν στους δρό­μους να δια­δη­λώ­σουν την ενα­ντί­ω­σή τους στο νόμο της νέας ερ­γα­σια­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης που ει­ση­γή­θη­κε ο Γάλ­λος Πρό­ε­δρος Φραν­σουά Ολάντ του κυ­βερ­νώ­ντος ΣΚ. Προη­γού­με­να, στις 9 Μάρτη, πε­ρί­που μισό εκα­τομ­μύ­ριο δια­δή­λω­σε σε πε­ρισ­σό­τε­ρες από 250 πό­λεις σε όλη τη χώρα. Αυτό απο­τέ­λε­σε μια εθνι­κή λαϊκή κι­νη­το­ποί­η­ση συ­να­τα­ξιού­χων, ερ­γα­ζο­μέ­νων, μα­θη­τών και φοι­τη­τών, οδη­γών φορ­τη­γών και άλλων. Το πιο ση­μα­ντι­κό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ήταν η ανά­δει­ξη μιας νέας γε­νιάς που εκ­φρά­στη­κε όχι στις δια­δη­λώ­σεις και τις απερ­γί­ες της εκ­παι­δευ­τι­κής κοι­νό­τη­τας, αλλά και στις ερ­γο­στα­σια­κές και συν­δι­κα­λι­στι­κές δρά­σεις.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, ακόμα κι αν το κί­νη­μα εκ­φρά­ζε­ται με δια­φο­ρε­τι­κές μορ­φές σε κάθε χώρα, υπάρ­χουν κοινά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά με­τα­ξύ των εκα­τομ­μυ­ρί­ων νέων που κα­τέ­λα­βαν τα κέ­ντρα των με­γα­λύ­τε­ρων πό­λε­ων της Ισπα­νί­ας με τη ση­μαία των αγα­να­κτι­σμέ­νων, εκεί­νων που συμ­με­τεί­χαν στο νέο αρι­στε­ρό κόμμα Podemos και της νε­ο­λαί­ας που συμ­με­τεί­χε στο κί­νη­μα Occupy των ΗΠΑ. Αυτός ο νέος κύ­κλος ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης της νε­ο­λαί­ας εκ­φρά­στη­κε επί­σης στις δια­δη­λώ­σεις ενά­ντια στην κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή (που έπρε­πε να αψη­φή­σει την κυ­βερ­νη­τι­κή απα­γό­ρευ­ση που επι­βλή­θη­κε στον από­η­χο των τρο­μο­κρα­τι­κών επι­θέ­σε­ων του Νο­έμ­βρη) στη Διε­θνή Διά­σκε­ψη COP 21 στο Πα­ρί­σι τον πε­ρα­σμέ­νο Δε­κέμ­βρη.


Το στοι­χείο που ενο­ποιεί και συ­σπει­ρώ­νει όλους αυ­τούς τους αγώ­νες είναι ότι απο­τε­λούν την πρώτη απόρ­ρι­ψη του κυ­βερ­νη­τι­κού νόμου ερ­γα­σια­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης, που αντι­προ­σω­πεύ­ει μια απει­λή με­γέ­θους «ατο­μι­κής βόμ­βας» σε ένα ευρύ φάσμα δι­καιω­μά­των και κοι­νω­νι­κών κα­τα­κτή­σε­ων. Η κυ­βερ­νώ­σα «αρι­στε­ρά» τολμά να κάνει όσα δεν τόλ­μη­σε η πιο αντι­δρα­στι­κή δεξιά: δη­λα­δή, την κα­τα­στρο­φή του Ερ­γα­τι­κού Κώ­δι­κα –νόμοι, ρυθ­μί­σεις, δια­τάγ­μα­τα- που κερ­δή­θη­καν έπει­τα από δε­κά­δες αγώ­νες και κοι­νω­νι­κές συ­γκρού­σεις για να προ­στα­τεύ­ουν τους ερ­γά­τες από την κα­πι­τα­λι­στι­κή εκ­με­τάλ­λευ­ση.
Μέχρι σή­με­ρα, οι δια­τά­ξεις του Ερ­γα­τι­κού Κώ­δι­κα υπε­ρί­σχυαν των εται­ρι­κών συμ­φω­νιών, των ατο­μι­κών σμ­βο­λαί­ων απα­σχό­λη­σης, των πα­ραι­τή­σε­ων και σε ορι­σμέ­νες πε­ρι­πτώ­σεις ακόμα και του Νέου Ερ­γα­σια­κού Νό­μου- που απο­κα­λεί­ται συχνά Νόμος Ελ-Κομ­ρί από το όνομα της Υπουρ­γού Ερ­γα­σί­ας του Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος, Μυ­ριάμ Ελ Κομρί. Οι προ­τει­νό­με­νες αλ­λα­γές αντι­στρέ­φουν την ιε­ραρ­χία των κοι­νω­νι­κών κα­νό­νων, υπο­τάσ­σο­ντας τα κοι­νω­νι­κά δι­καιώ­μα­τα στην «εύ­ρυθ­μη λει­τουρ­γία της επι­χεί­ρη­σης».

Έτσι, βα­σι­ζό­με­νες στην καλή θέ­λη­ση των αφε­ντι­κών και υπό τον εκ­βια­σμό της ανερ­γί­ας, οι επί μέ­ρους συμ­φω­νί­ες με­τα­ξύ διεύ­θυν­σης και ερ­γα­ζο­μέ­νων θα κα­θο­ρί­ζουν τη διάρ­κεια της ερ­γά­σι­μης ημέ­ρας, τους μι­σθούς και τις απο­λύ­σεις χωρίς πε­ριο­ρι­σμούς από τους υπάρ­χο­ντες κα­νο­νι­σμούς. Το τέλος του εβδο­μα­διαί­ου 35ώ­ρου θα υπο­χρε­ώ­σει τους ερ­γα­ζο­μέ­νους να ερ­γά­ζο­νται πε­ρισ­σό­τε­ρο για λι­γό­τε­ρα χρή­μα­τα. Κι αν τα κέρδη πέ­φτουν, το αφε­ντι­κό θα μπο­ρεί να αυ­ξά­νει τις ώρες κρα­τώ­ντας στα­θε­ρούς προς τα κάτω τους μι­σθούς κατά τη διάρ­κεια του έτους. Με άλλα λόγια, η νέα με­ταρ­ρύθ­μι­ση κα­θι­στά επι­σφα­λή κάθε πτυχή της ερ­γα­σί­ας. Λαμ­βά­νο­ντας όλα αυτά υπόψη, γί­νο­νται εύ­κο­λα κα­τα­νοη­τές οι ισχυ­ρές αντι­δρά­σεις του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της νε­ο­λαί­ας.


Η κυ­βέρ­νη­ση θα πρέ­πει να λάβει σο­βα­ρά υπόψη, ότι οι δη­μο­σκο­πή­σεις δεί­χνουν ότι το 70 % του γαλ­λι­κού πλη­θυ­σμού αντι­τί­θε­ται στο νο­μο­σχέ­διο, και μια κα­μπά­νια στα social media έχει ήδη συ­γκε­ντρώ­σει πε­ρισ­σό­τε­ρα από 1,2 εκα­τομ­μύ­ρια υπο­γρα­φές. Από τότε, το κί­νη­μα έχει απο­γειω­θεί, όχι μόνο γιατί οι άν­θρω­ποι είναι ορ­γι­σμέ­νοι με την ερ­γα­σια­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση, αλλά και γιατί εξε­γεί­ρο­νται ενά­ντια στα μα­κρο­χρό­νια απο­τε­λέ­σμα­τα της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης: την έκρη­ξη των ανι­σο­τή­των, την κοι­νω­νι­κή αδι­κία, τις πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας, το ότι η οι­κο­νο­μι­κή ζωή βα­σί­ζε­ται στην κα­πι­τα­λι­στι­κή κερ­δο­φο­ρία και τον αντα­γω­νι­σμό, την τυφλή κα­τα­στρο­φή του πε­ρι­βάλ­λο­ντος από το πα­ρα­γω­γι­κό μο­ντέ­λο.

Αυτή η οργή για τις κοι­νω­νι­κο-οι­κο­νο­μι­κές διερ­γα­σί­ες συγ­χω­νεύ­ο­νται με τα αι­τή­μα­τα για την υπε­ρά­σπι­ση της δη­μο­κρα­τί­ας και ενά­ντια στη Συ­νταγ­μα­τι­κή Ανα­θε­ώ­ρη­ση που προ­τά­θη­κε από τον Ολάντ (και τε­λι­κά απο­σύρ­θη­κε), μια ανα­θε­ώ­ρη­ση που απει­λού­σε να αφαι­ρεί την υπη­κο­ό­τηα από όσους κα­τη­γο­ρού­νται για τρο­μο­κρα­τία –μια πρό­τα­ση θα εξυ­πη­ρε­τού­σε μόνο στη στο­χο­ποί­η­ση ενός ολό­κλη­ρου τμή­μα­τος του με­τα­να­στευ­τι­κού πλη­θυ­σμού. Πε­ρισ­σό­τε­ρη λι­τό­τη­τα, δια­κρί­σεις και ρα­τσι­σμός- ως εδώ και μη πα­ρέ­κει! Το φράγ­μα σπάει και οι άν­θρω­ποι βγαί­νουν στους δρό­μους!


Όλοι Όρ­θιοι τη Νύχτα!

Και νέες μορ­φές αγώ­νων ανα­πτύσ­σο­νται, όπως κα­τα­λή­ψεις συμ­βο­λι­κών το­πο­θε­σιών έπει­τα από με­γά­λες δια­δη­λώ­σεις. Χι­λιά­δες νέοι και νέες συμ­με­τέ­χουν σε μια πρω­το­βου­λία που απο­κα­λεί­ται «Όρ­θιοι τη Νύχτα» ("Nuit debout"στα γαλ­λι­κά) στην Πλα­τεία Δη­μο­κρα­τί­ας-την κε­ντρι­κή Πλα­τεία του Πα­ρι­σί­ου. Αντα­πο­κρι­νό­με­νοι στο κά­λε­σμα ενός συ­νό­λου δη­μο­σιο­γρά­φων, δια­νο­ου­μέ­νων και ακτι­βι­στών, χι­λιά­δες άν­θρω­ποι χωρίς συν­δι­κά­το ή πο­λι­τι­κή δέ­σμευ­ση συμ­με­τέ­χουν, κα­τα­λαμ­βά­νο­ντας τις πλα­τεί­ες και συ­ζη­τώ­ντας πο­λι­τι­κά για πολ­λές ώρες. Αυτές οι χι­λιά­δες νε­ο­λαί­οι έχουν απο­φα­σί­σει να συ­νε­χί­σουν.



Συ­νο­λι­κά, αυτό το κί­νη­μα θα μπο­ρού­σε να λάβει νέες δια­στά­σεις καθώς δια­δρα­μα­τί­ζε­ται σε ένα πε­ρι­βάλ­λον κοι­νω­νι­κής και πο­λι­τι­κής κρί­σης. Το κί­νη­μα της νε­ο­λαί­ας και το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα ξυ­πνά­νε σε μια στιγ­μή που ο Ολάντ και η κυ­βέρ­νη­ση είναι πιο αδύ­να­μοι από ποτέ. Ο Ολάντ υπο­χρε­ώ­θη­κε σε υπο­χώ­ρη­ση και ακύ­ρω­σε την προ­τει­νό­με­νη συ­νταγ­μα­τι­κή ανα­θε­ώ­ρη­ση που αφο­ρού­σε την υπη­κο­ό­τη­τα. Αλλά ξαφ­νι­κά, για χι­λιά­δες νέους και ερ­γα­ζό­με­νους, αυτή η υπο­χώ­ρη­ση μπο­ρεί να οδη­γή­σει σε με­γα­λύ­τε­ρες διεκ­δι­κή­σεις αντί για απο­στρά­τευ­ση.



Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, όλο αυτό εξε­λίσ­σε­ται σε μια απο­φα­σι­στι­κή ανα­μέ­τρη­ση με­τα­ξύ της κυ­βέρ­νη­σης και των νέων, των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των συν­δι­κά­των που απορ­ρί­πτουν το νο­μο­σχέ­διο. Από την πλευ­ρά της, η κυ­βέρ­νη­ση κα­τόρ­θω­σε εν μέρει τη διά­σπα­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων με την εξα­σφά­λι­ση της υπο­στή­ρι­ξης της CFDT ( Γαλ­λι­κή Συ­νο­μο­σπον­δία Δη­μο­κρα­τών Ερ­γα­τών). Αλλά η πλειο­ψη­φία των συν­δι­κά­των, η CGT (Γε­νι­κή Συ­νο­μο­σπον­δία Ερ­γα­τών), η FO (Ερ­γα­τι­κή Δύ­να­μη), η FSU (Ομο­σπον­δία των Ενω­μέ­νων Συν­δι­κά­των) και η Solidaires (ή SUD-Ενω­μέ­νη Δη­μο­κρα­τι­κή Αλ­λη­λεγ­γύη) - συ­νε­χί­ζει να απαι­τεί την από­συρ­ση του νόμου της ερ­γα­σια­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης, εν­θαρ­ρυ­μέ­νη και από την πλα­τιά στή­ρι­ξη των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Εν τω με­τα­ξύ, η κοι­νο­βου­λευ­τι­κή συ­ζή­τη­ση για το νο­μο­σχέ­διο θα διαρ­κέ­σει έως τον Ιού­νιο, και κά­ποιου εί­δους νο­μο­θε­τι­κό «ατύ­χη­μα» δεν μπο­ρεί να απο­κλει­στεί, όπου η κυ­βέρ­νη­ση θα απο­τύ­χει να στη­ρί­ξει την ίδια της την πρό­τα­ση, ανοί­γο­ντας το δρόμο σε μια εθνι­κή πο­λι­τι­κή κρίση.



Πε­ρισ­σό­τε­ρες δια­δη­λώ­σεις ορ­γα­νώ­νο­νται τις ερ­χό­με­νες εβδο­μά­δες.Το κί­νη­μα συ­νε­χί­ζει, βα­θαί­νει και σκλη­ραί­νει, αυ­ξά­νο­ντας τις πι­θα­νό­τη­τες για με­τω­πι­κή σύ­γκρου­ση με την κυ­βέρ­νη­ση. Θέτει το ερώ­τη­μα του με ποιον τρόπο μπο­ρεί να συν­δε­θεί η γε­νι­κευ­μέ­νη κι­νη­το­ποί­η­ση της πλειο­ψη­φί­ας του πλη­θυ­σμού με αυτές τις νέες μορ­φές αγώνα –ιδιαί­τε­ρα με την κα­τά­λη­ψη δη­μο­σί­ων χώρων και ιδιαί­τε­ρων πε­ριο­χών, και με τους απο­κλει­σμούς δρό­μων που δια­κό­πτουν την ήσυχη και συ­νη­θι­σμέ­νη ροή των πραγ­μά­των (το ‘business as usual’). Πώς μπο­ρούν να συν­δυα­στούν η συ­ντο­νι­σμέ­νη δράση των συν­δι­κά­των με τις μορ­φές αυ­το­ορ­γά­νω­σης της νε­ο­λαί­ας και των ερ­γα­τών; Πώς μπο­ρού­με, όχι μόνο να απο­κα­τα­στή­σου­με την ισχύ και την αξιο­πι­στία των ημε­ρών γε­νι­κής απερ­γί­ας, αλλά και να ενι­σχύ­σου­με την προ­ο­πτι­κή απερ­γιών διαρ­κεί­ας εφό­σον η κυ­βέρ­νη­ση δεν απο­σύ­ρει το σχέ­διο ερ­γα­σια­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης; Αυτά είναι τα ερω­τή­μα­τα με τα οποία έχου­με σή­με­ρα να ανα­με­τρη­θού­με.



Tη με­τά­φρα­ση από τα Αγ­γλι­κά, έκανε ο Αλέ­ξης Λιο­σά­τος.